[D66] Manifest voor een Vrij Limburg

[René Oudeweg]

Manifest voor een Vrij Limburg
“Tussen Maas en Mergel ontwaakt het eigene.”

Er komt een moment waarop een volk, te lang genegeerd, de stilte van 
beleefdheid verbreekt. Een moment waarop het zuiden zijn rug recht. Dat 
moment is nu. Want Limburg, onze heuvelige, zachte, trotse provincie, is 
meer dan een geografisch aanhangsel van Nederland. Limburg is een land 
op zichzelf — een land met een ziel, een taal, een geschiedenis die niet 
geschreven werd in de zalen van Den Haag, maar in de echo van 
kerkklokken in Maastricht, in de mijnschachten van Heerlen, in de lemen 
straten van Thorn.

Wij zijn geen provincie. Wij zijn Limburg.

1. De geschiedenis die Den Haag vergat

Limburg werd nooit écht Nederlands.
Toen in 1815, na het Congres van Wenen, de Europese machten besloten 
Limburg aan het nieuw gevormde Koninkrijk der Nederlanden toe te voegen, 
gebeurde dat niet uit culturele verwantschap, maar uit diplomatiek 
gemak. De Limburgers zelf werden zelden iets gevraagd.

In 1830 koos het volk van Limburg — met uitzondering van Maastricht — de 
zijde van België in de revolutie tegen het noorden. Negen jaar lang, tot 
het Verdrag van Londen (1839), was Limburg Belgisch in hart en ziel. Pas 
toen de grootmachten de kaarten opnieuw schudden, werd de Maas de grens 
van een verscheurde identiteit.

Van 1839 tot 1867 was Limburg zelfs een hertogdom, een staat binnen de 
Duitse Bond, met de Nederlandse koning als soeverein maar met een eigen 
status, eigen wetten en eigen symboliek. Pas met het tweede Verdrag van 
Londen (1867) werd Limburg volledig opgenomen in Nederland.
Nog geen anderhalve eeuw — dat is hoe kort Limburg formeel Nederlands is.

Is het dan werkelijk onnatuurlijk om te dromen van zelfstandigheid? Of 
is het slechts het herstel van een historische waarheid?

2. De eigenheid die overleeft

Limburgers spreken anders, denken anders, vieren anders.
Het Limburgs, met zijn diepe klanken en zachte zinnen, is een 
volwaardige streektaal erkend door de Raad van Europa. Het is geen 
accent — het is een identiteit.
Carnaval, met zijn omkering van macht, is geen folklore voor toeristen, 
maar een levend politiek ritueel waarin het volk zichzelf regeert, al is 
het maar drie dagen per jaar.

Onze heuvels, onze dorpen, onze kerktorens vormen geen landschap, maar 
een herinnering aan een gemeenschap die leeft buiten het ritme van de 
Randstad. Hier, tussen Maas en Geul, leeft een gevoel van samenhang dat 
Den Haag nooit begreep.

3. De verwaarlozing van het zuiden

De Randstad bepaalt, Limburg gehoorzaamt.
Decennia van beleid hebben bewezen dat Den Haag kijkt met cijfers, niet 
met hart.
Toen de mijnen sloten, liet men duizenden gezinnen in het donker achter.
Toen de spoorlijnen, ziekenhuizen en rechtbanken verdwenen, klonk uit 
Den Haag slechts stilte.

Limburg is niet arm aan potentie — Limburg is arm gemaakt door afstand, 
door onbegrip.
Een eigen bestuur, gericht op de euregionale samenwerking met België en 
Duitsland, zou Limburg kunnen doen herleven als economisch kruispunt van 
Europa.
Niet langer als provincie aan de rand, maar als centrum van de Euregio 
Maas–Rijn.

4. Een toekomst van zelfbeschikking

Afscheiding is geen breuk, het is emancipatie.
Een Vrij Limburg zou kunnen staan als een trotse, tweetalige, Europese 
republiek — met open grenzen, sterke lokale democratie en beleid dat 
wortelt in de bodem waarop het wordt gevoerd.

De wereld kent voorbeelden genoeg: Luxemburg, Malta, Slovenië. Klein, 
maar fier. Onafhankelijk, maar verweven met Europa. Waarom niet Limburg?
Een Limburg dat zijn eigen onderwijs vormgeeft, zijn eigen taal 
beschermt, zijn eigen economie bouwt rond duurzaamheid, toerisme, 
technologie en grensoverschrijdende handel.

5. Tot slot: het ontwaken

De tijd van vragen is voorbij.
Wij hoeven geen toestemming meer om onszelf te zijn.
Wat in 1839 werd gesplitst, wat in 1867 werd stilgelegd, kan in onze 
eeuw herleven — niet uit haat of rancune, maar uit liefde. Liefde voor 
wat wij zijn.

Limburg is geen rand. Limburg ís het hart.
En het klopt, heviger dan ooit.

“Laat de Maas niet langer de grens zijn van onze mogelijkheden, maar de 
ader van onze vrijheid.”

— Manifest voor een Vrij Limburg, 2025