[D66] Het Heilige Formeren: een snelkookpan vol lege woorden [Jetten moet oprotten]

[René Oudeweg]

Het Heilige Formeren: een snelkookpan vol lege woorden

Er is iets merkwaardig aan de Nederlandse politieke actualiteit: ineens 
is “snel formeren” het hoogste goed. Alsof het land niet bestuurd wordt 
door ideeën, maar door stopwatches. Ministers in spé worden niet langer 
afgerekend op visie of moed, maar op hun vermogen om vóór het journaal 
van acht een handtekening te zetten onder iets wat ze nog niet gelezen 
hebben. De kiezer, die zich ooit mocht verbeelden dat verkiezingen over 
inhoud gingen, mag nu toekijken hoe de democratie zich ontpopt tot een 
haastige vergadercultuur met catering.

De urgentie klinkt mooi: “Het land moet bestuurd worden!” Maar bestuurd 
waarheen? Daar lijkt niemand zich druk om te maken. Snelheid is de 
nieuwe moraal. Inhoud is een luxeartikel geworden – iets voor later, als 
de koffie op is. De media jubelen mee: “Doorbraak in de formatie!” – 
zonder te vermelden dat het vooral een doorbraak in gezond verstand is. 
Men vormt liever iets dan iets zinvols.

En dan is er de toneelklassieker van dit seizoen: D66 en het CDA. Een 
onmogelijk paar dat toch weer naast elkaar op het politieke bed gaat 
zitten, met de ongemakkelijke glimlach van mensen die weten dat dit 
huwelijk uitsluitend uit electorale wanhoop is geboren. D66 droomt van 
de toekomst, CDA van vroeger, en samen proberen ze te doen alsof het 
heden een compromis is. Het is alsof een vegetariër en een slager 
besluiten een restaurant te openen “omdat het nou eenmaal moet”.

Toch applaudisseert het publiek. “Kijk eens hoe volwassen ze zijn!” Nee, 
niet volwassen — uitgeblust. Het politieke midden is niet de plek van 
redelijkheid, maar van vermoeidheid geworden. De ideologische 
kleurverschillen zijn zo vervaagd dat het geheel een soort beige 
bestuurlijke brij is. En de burger? Die krijgt het voorgeschoteld met de 
mededeling dat dit “verantwoord” is.

Maar een land dat snel wil formeren zonder zich af te vragen waarover 
het het eens wil worden, is als een automobilist die gas geeft zonder te 
weten waar de weg naartoe gaat. Men noemt dat daadkracht, maar het is 
eigenlijk paniek verpakt als beleid.

En dus marcheren ze verder, hand in hand, D66 en CDA, richting een 
regeerakkoord vol holle taal en halfbakken idealen. De één met de blik 
op de toekomst, de ander met de rug ernaartoe. De enige echte consensus 
is dat het snel moet. En dat, dames en heren, is precies waarom het 
langzaam misgaat.