[D66] Oost-Indisch Doof: D66 en het Leeggeruimde Debat

[René Oudeweg]

[haha!]

Oost-Indisch Doof: D66 en het Leeggeruimde Debat

D66 noemt zichzelf nog altijd graag de partij van het vrije denken. Van 
debat. Van ideeën die schuren. Maar de werkelijkheid van de interne 
discussielijst is inmiddels zo schrijnend dat satire nauwelijks nodig 
is. Wat ooit een forum voor uitwisseling was, is nu een leeggelopen 
zaal. Er zijn nog maar twee actieve discussianten over — en zelfs zij 
staan al op veilige afstand van de partij. Dat is geen toeval. Dat is 
het eindstadium.

Dit is wat Oost-Indische doofheid uiteindelijk oplevert: stilte. Niet de 
vruchtbare stilte na een goed debat, maar de dode stilte van afhakers. 
Kritiek is hier niet weerlegd, niet overwonnen, zelfs niet verboden. Zij 
is simpelweg weggeërodeerd. Te vaak genegeerd. Te vaak gladgestreken. Te 
vaak herleid tot ‘toon’ en ‘proces’, totdat de inhoud geen drager meer had.

De discussielijst is niet gestorven aan ruzie, maar aan beleefdheid. Aan 
een verstikkende cultuur waarin iedereen mocht spreken zolang niemand 
iets zei dat gevolgen had. Waar scherpe bijdragen vriendelijk werden 
bedankt en daarna zorgvuldig werden genegeerd. Zelden was er sprake van 
enige feedback uit de fractie.

Dat er nu nog twee stemmen klinken — beiden al emotioneel, intellectueel 
en politiek losgezongen van D66 — is geen bewijs van openheid, maar van 
falen. Het betekent dat iedereen die zich nog werkelijk verbonden voelde 
met de partij, al lang heeft geleerd dat meedenken zinloos is. Dat 
interne kritiek geen effect sorteert. Dat energie beter elders kan 
worden besteed.

Wat resteert is een groteske parodie op interne democratie. Een 
discussielijst die formeel bestaat, maar inhoudelijk volledig 
losgezongen is. Een partij die beweert te luisteren, terwijl niemand 
meer spreekt. En leiders die deze stilte kunnen verwarren met rust, met 
eenheid, met succes.

Maar laat er geen misverstand over bestaan: dit is geen stabiliteit. Dit 
is intellectuele verschraling. Partijen bloeien bij frictie. Zij rotten 
bij consensus zonder tegenspraak. Wie geen kritiek meer hoort, 
corrigeert zichzelf niet meer. Wie zichzelf niet corrigeert, verliest 
uiteindelijk zijn relevantie.

De tragiek is dat dit allemaal vermijdbaar was. Het vroeg slechts om één 
ding: de bereidheid om kritiek niet te managen, maar serieus te nemen. 
Om niet reflexmatig te dempen wat lastig is. Om leden niet op te voeden 
tot gehoorzaamheid, maar uit te nodigen tot tegenspraak.

In plaats daarvan koos D66 voor comfort. Voor bestuurlijke rust. Voor de 
illusie dat een lege discussielijst beter is dan een lastige. En zo 
bleef er uiteindelijk niets over dan een keurig onderhouden stilte — 
bewaakt, gemodereerd en volstrekt betekenisloos, nou ja, voor D66 dan.

Dat er nu nog twee actieve discussianten zijn, ver weg van de partij die 
zij ooit serieus namen, is geen detail. Het is het oordeel. Een harder, 
eerlijker oordeel dan welke kritiek ook ooit had kunnen zijn.