[D66] [JD: 135] Grondwetconventie in Chili | NRC

[R.O.]

  * 6 Jul 2021
  * NRC Handelsblad
  * Door onze medewerker Boris van der Spek


  Inheemse vrouw biedt Chili hoop

Ref: https://en.wikipedia.org/wiki/Elisa_Lonc%C3%B3n

------------------------------------------------------------------------


    De conventie die in Chili sinds zondag een nieuwe grondwet schrijft,
    wordt geleid door een vrouw van het Mapuche-volk.

De Mapuche zijn in een permanent conflict met de Chileense staat verwikkeld

‘Mari mari pu lamngen! Mari mari Chile Mapu!”. De eerste woorden van
Elisa Loncón, vrouw van inheemse Mapuche afkomst, in haar toespraak als
president van de grondwetgevende vergadering in Chili waren niet in het
Spaans, maar in het Mapudungún, de taal van de Mapuche.

Elisa Loncón maandag tijdens de installatie van de constitutionele
vergadering.

„Ik groet al mijn broeders en zusters! Ik groet heel Chili!”, zei
Loncón, die daarmee het startsein gaf voor een proces waar in Chili
jarenlang naar is uitgekeken: het schrijven van een nieuwe grondwet door
een diverse mix van advocaten, schrijvers, academici, activisten en
oud-politici. Sommigen, zoals Elisa Loncón, van inheemse afkomst.

Deze conventie, die zondag werd geïnstalleerd in Chili, bestaat uit 155
door Chilenen gekozen vertegenwoordigers. Binnen negen maanden moeten
deze 155 vertegenwoordigers een nieuwe grondwet schrijven, een grondwet
waarin iedereen zich kan herkennen. De huidige grondwet, geschreven door
een groep neoliberale economen tijdens de dictatuur van Augusto
Pinochet, legde het fundament voor stabiele economische groei en
relatieve welvaart, maar ook voor groeiende ongelijkheid. Zaken als
zorg, huisvesting en onderwijs werden aan de vrije markt overgelaten en
zijn daardoor voor veel Chilenen moeilijk te betalen.

Conflicten om bodemschatten

Inclusiviteit is daarom de leidraad voor de nieuwe grondwetgevende
vergadering. Er zijn evenzoveel vrouwelijke als mannelijke
vertegenwoordigers en zeventien van de 155 zetels zijn toegewezen aan de
inheemse volkeren in Chili. Volkeren die in de huidige grondwet niet
erkend worden en toebehoren tot de armste inkomenslagen in Chili,
terwijl de nationale economie draait op onder andere het hout, lithium
en koper dat wordt gekapt en gewonnen op wat zij beschouwen als hun
territorium.

De vrouw die deze grondwetgevende vergadering gaat voorzitten is Elisa
Loncón, van het Mapuchevolk. In het zuiden van het land, waar zij wonen,
staan de inheemse bewoners in permanent conflict met de Chileense staat
vanwege de grootschalige bosbouw in de zone. Vrachtwagens en
graafmachines worden door activisten in brand gestoken, de
gemilitariseerde politie reageert door met traangas en rubberkogels op
inheemse dorpen te schieten.

Dat het juist een Mapuche is die dit proces gaat voorzitten, betekent
daarom heel veel, zegt politiek expert Claudio Fuentes. „De Mapuche is
een van de groepen die het meest onderdrukt zijn in Chili. Het is een
volk dat historisch gezien een hele lange strijd heeft gevoerd, eerst
tegen de Spanjaarden en vervolgens tegen de Chileense staat. Symbolisch
is dit ontzettend belangrijk”.

„Hun strijd gaat honderden jaren terug. Zij hebben altijd gestreden
tegen het idee dat Chili één natie is, met één volk, waar een elite
vanuit de hoofdstad Santiago regeerde”, zegt Fuentes. „Het beeld is nu
gekanteld: alle inheemse volkeren krijgen toegang tot de concrete macht
en kunnen meebeslissen. Maar het is ook belangrijk dat Loncón een vrouw
is, want de feministische beweging in Chili had een grote rol in de
protesten de afgelopen jaren. Dankzij die protesten kunnen we nu een
nieuwe grondwet schrijven.”

Studie deels gevolgd in Nederland

Loncón is zo binnen een dag uitgegroeid tot een symbool voor de hoop bij
een deel van de bevolking op een nieuw, inclusief Chili. In Chili wijst
men er na haar verkiezing als voorzitter wel op dat haar wegzetten als
enkel vrouw en inheems te makkelijk is. Ze studeerde af als lerares
Engels in het zuiden van Chili, haalde een doctorstitel aan de faculteit
Geesteswetenschappen van de Universiteit van Leiden én een in de
Literatuur in Chili. Ook volgde ze postdoctorale studies, onder meer aan
het Instituut voor Sociale Studies (ISS) in Den Haag.

In de media wordt haar cv keer op keer benoemd, want in „het nieuwe
Chili”, zoals Elisa Loncón het noemde in haar toespraak, zou het niet
meer moeten gaan om het hebben van de juiste achternaam of afkomst, maar
om het hebben van de juiste kwalificaties en vaardigheden. „Een nieuw,
pluralistisch, meertalig Chili, met alle culturen, met alle volkeren,
met vrouwen, met alle regio’s: dat is onze droom voor de nieuwe grondwet.”

-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://www.tuxtown.net/pipermail/d66/attachments/20210707/e8bac881/attachment.html>