[D66] Trumps ‘nuttige idioten’ missen geopolitieke draai

[R.O.]

  * Article rank
  * 23 Sep 2020
  * NRC Handelsblad
  * Luuk van Middelaar Luuk van Middelaar is politiek filosoof,
    historicus en hoogleraar EU-recht (Leiden).


  Trumps ‘nuttige idioten’ missen geopolitieke draai


Amerikaanse diplomaten wenden zich tot de flanken omdat de steun in het 
centrum afkalft

Toch wel een dingetje. De Groene Amsterdammer onthulde deze week hoe de 
Amerikaanse ambassadeur Pete Hoekstra op 10 september een 
fundraisingdiner organiseerde voor Forum voor Democratie. Een select 
gezelschap bevriende ondernemers werd getrakteerd op een mondkapje van 
satijn, een fijn glas wijn en een speech van de ambassadeur, terwijl 
partijleider Thierry Baudet de „spectaculaire” campagneplannen voor 
maart 2021 uit de doeken deed.

Natuurlijk moet een diplomaat contacten onderhouden met de politieke 
krachten in zijn land van stationering, maar Hoekstra – die in december 
ook al een Forum-partijcongres toesprak – ging ver over de schreef. Dit 
was inmenging in binnenlandse aangelegenheden, een radicaal-rechtse 
middelvinger naar het kabinet-Rutte en het politieke midden.

Verwarrend is dat dit gebaar vanuit Amerika komt, van onze beschermer 
sinds 1945. Als de Turkse ambassade in Den Haag een campagneavond voor 
migrantenpartij Denk organiseerde, zouden het land en De Telegraaf te 
klein zijn. Of denk terug aan de Koude Oorlog, toen de banden van de 
communistische CPN met de Sovjet-Unie terecht onder de loep lagen. Het 
verwijt van landverraad kwam snel. Vandaag blaast niet langer 
stalinistisch Moskou de internationale revolutie aan, maar 
nationalistisch-rechts Washington. Zoals de CPN en haar Franse 
zusterpartij tot in de jaren zeventig een merkwaardige 
aantrekkingskracht uitoefenden op linkse intellectuelen („nuttige 
idioten”, noemde Stalin deze Parijse en Amsterdamse sympathisanten), zo 
heeft Forum een schare conservatieve en radicaal-rechtse denkers aan de 
staart hangen. Nuttige idioten voor de agenda van Trump.

Met zijn campagnesteun aan Forum handelt Pete Hoekstra geheel volgens 
het handboek van de Trump-gezant. Collega Richard Grenell in Berlijn 
ging hem voor. Als strijdlustig verdediger van America First vertelde 
deze de Duitse politiek twee jaar lang luid wat te doen met Iran (alle 
bedrijven terughalen), Rusland (stoppen met Nord Stream 2) en China 
(geen Huawei). Grenell zag het als zijn opdracht om de 
rechts-conservatieve beweging in Europa „aan de macht te brengen”, zei 
hij in 2018 unverfroren tegen Breitbart, de website waar Trumpideoloog 
Steve Bannon groot werd. Zo kwam Grenell meermaals onder vuur vanwege 
inmenging in interne Duitse zaken. Het resultaat? Hij steeg in aanzien 
in het Witte Huis en maakte promotie: als tijdelijk directeur van 
National Intelligence (dit voorjaar) en adviseur van de Republikeinse

campagne (sinds augustus) trad hij toe tot Trumps inner circle. Wellicht 
wil ook Pete Hoekstra zich in de kijker spelen?

Amerikaanse diplomaten wenden zich mede tot de flanken omdat de steun in 
het centrum afkalft. De Trump-jaren laten sporen na, ook in het trouwe, 
Atlantische Nederland.

Uit fascinerend groot opinieonderzoek van Clingendael blijkt dat het 
Nederlandse publiek de geopolitieke verschuivingen scherp ziet. Vanwege 
Brexit en Trump steunt een grote meerderheid van 72 procent meer 
samenwerking met Duitsland en Frankrijk. Slechts een op tien 
Nederlanders is ertegen, de rest neutraal. Bijna vier op de vijf denken 
dat de Verenigde Staten de komende vijf jaar de verdediging van Europa 
zullen terugschroeven. Over de vraag of Amerika een dreiging vormt zijn 
de meningen in ons land gelijkelijk verdeeld, met ruwweg een derde voor 
ja, nee en neutraal. China en Rusland worden beide meer als dreiging 
gezien (35 respectievelijk 36 procent, versus 29 procent voor de VS). 
Als het tot een Chinees-Amerikaanse grootmachtstrijd zou komen, kiezen 
weliswaar vijf maal meer Nederlanders voor de VS dan voor China (28 
procent om 5 procent), maar prefereert een ruime meerderheid (60 
procent) neutraliteit.

Pete Hoekstra reageerde maandag op Twitter als door een wesp gestoken op 
de uitkomst en betichtte boodschapper Clingendael van onbetrouwbaarheid. 
Kennelijk stoorde hem de vraag: „Nu het VK de EU verlaat en de VS onder 
Trump een onbetrouwbare partner wordt …” Dat kun je suggestief noemen. 
Maar actuele peilingen laten zien hoe het vertrouwen in de VS wereldwijd 
keldert. En hoe betrouwbaar ben je als bondgenoot wanneer je je 
eenzijdig uit internationale verdragen terugtrekt, zinspeelt op een 
vertrek van de VS uit de NAVO of een Duits vaccinbedrijf wilt opkopen op 
voorwaarde dat het Covid-vaccin exclusief voor je eigen burgers 
beschikbaar komt?

Het Nederlandse publiek ziet het patroon en trekt zijn conclusies. Wie 
neutraliteit verkiest en niet als vazal van de VS tegen China ten 
strijde wil trekken (de 60 procent neutralen) , die zal zich met 
Frankrijk, Duitsland en andere Europese landen moeten organiseren 
(erkent de 72 procent). Pete Hoekstra onderstreept waarom.

-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://www.tuxtown.net/pipermail/d66/attachments/20200923/8e01954d/attachment-0001.html>