[D66] Rouwen om de geplunderde aarde

[R.O.]

      nrc.nl:


      Recensie Media


  Rouwen om de geplunderde aarde

Natuurserie Sir David Attenborough doet in /A Life on Our Planet/ een 
emotionele oproep aan de mensheid. Een zorgwekkend pleidooi maar 
Attenborough weigert toe te geven aan cynisme en sluit hoopvol af.

  * André Waardenburg

1 oktober 2020 om 15:52
Leestijd 3 minuten
<https://us1-web.getbehind.me/browse.php?u=LrX8lioJRvTZ9zW%2B6Y7PVHtErukyqo75Cs6PqiG3mBs7LHNWHTvYy8iaa%2BuGFb7AglWKK4%2FIdjY3Ie%2BT%2BjW00gZQ2xUAzKEBm2DMWhv4%2Bb7BZhqm8kdyg7ceThyPm8sCCHN7Ky2OIAcABOmhkw5a5D5k9aN6ddOTEtCG3O19qNnfTA%2BdX1PMGdWTtIEAcPEMLoJALWVJHA%3D%3D&b=29>

Trouwe volgers van de natuurdocumentaires van en met David Attenborough 
zal het al opgevallen zijn: de Britse bioloog met de zo kenmerkende 
dictie is de laatste jaren uitgesprokener geworden over de gevolgen van 
klimaatverandering. Zo sprak hij in 2018 tijdens de klimaatconferentie 
van de Verenigde Naties, waarbij hij hartverscheurende beelden liet zien 
van walrussen die zich van de rotsen storten. Omdat het zee-ijs 
gesmolten is, zitten ze noodgedwongen op die rotsen, op zoek naar 
schaars voedsel. Zich makkelijk in het water laten glijden, zoals 
gebruikelijk, is er niet meer bij. Die droeve beelden komen uit /Our 
Planet/ (2019), de best bekeken natuurserie uit de geschiedenis van Netflix.

Op Dierendag gaat op Netflix de nieuwste film met Sir David wereldwijd 
in première, David Attenborough: /A Life on Our Planet/. In zijn 
voice-over noemt Attenborough het een ‘getuigenverslag’. Het is dan ook 
een persoonlijke film, waarin statistieken samenvallen met het leven van 
de in 1926 geboren natuurvorser. Die vertellen een nuchter verhaal over 
enerzijds de toename van de wereldbevolking en de uitstoot van CO_2 , 
anderzijds de gestage afname van wildernis. In 1937 bestond de aarde uit 
66 procent wildernis, inmiddels is die teruggelopen naar 35 procent.

/David Attenborough: A Life on Our Planet/ is vanaf 4 oktober te zien op 
Netflix en draait in 80 bioscopen.


    Holoceen

Attenborough vertelt hoe hij als jongetje fossielen ontdekte, het begin 
van een levenslange fascinatie voor de natuur en de geschiedenis van 
onze planeet. Die fossielen laten een afname van de biodiversiteit zien, 
die in het Holoceen alleen maar is toegenomen. De aimabele bioloog noemt 
dit „de ware tragedie van onze tijd”. Die afname komt door „menselijk 
handelen, fouten en slechte planning”. Het Holoceen was lange tijd 
stabiel, met ecosystemen die met elkaar in balans waren, maar dat is al 
lang niet meer het geval. Attenborough doet uit de doeken hoe hij zich 
langzaam bewust werd van de gevolgen van menselijk handelen op de 
biodiversiteit. Zo ging hij in de jaren zeventig voor het baanbrekende 
/Life on Earth/ (1979) op zoek naar berggorilla’s. Die waren bijna 
uitgestorven, dus lastig te vinden. Op archiefbeelden uit die serie zien 
we Attenborough liggen te midden van de gorilla’s, terwijl hij in zijn 
terugblikkende voice-over constateert „dat het een kille realiteit is 
dat de mens verantwoordelijk is voor het uitsterven van soorten”. Een 
soortgelijk lot wachtte indertijd de bultrugwalvis en de orang-oetan. 
Door toegenomen bewustwording over het uitsterven van dieren – mede door 
zijn programma’s – is het in sommige gevallen gelukt dit proces een halt 
toe te 
roepen.**<https://us1-web.getbehind.me/browse.php?u=LrX8liofH7fSqmnk4pqUB3pVr%2B4yoI%2BIHczmvyre3VRjanJBU2bf1cDMTPOGFObWhQTdA9%2BXNmlndMGPrnWr9l8Omk4w27wHhXHHHgC4o7PIZg%2Bm5k9ig%2F4aCEjbhZJRSQ%3D%3D&b=29>


    Weggekapt en leeggevist

Een shot van een treurig aan een tak hangende orang-oetang op Borneo 
spreekt boekdelen. De rest van zijn leefomgeving is verdwenen, gekapt 
voor hout. Op het achtergebleven kale land wordt soja gekweekt. Het 
regenwoud op Borneo is inmiddels gehalveerd, elders in de wereld is het 
niet veel beter gesteld met de bebossing.

Vervolgens gaat Attenborough in op de kwaliteit van de oceanen die 
worden leeggevist door gesubsidieerde vissersvloten. Negentig procent 
van alle vis is al gevangen, wat niet bevorderlijk is voor de 
diversiteit en overlevingskans van vissoorten. Ook sterven koraalriffen 
af, zij gaan in de woorden van Attenborough „/from wonderland to 
wasteland/”. Dan volgt het verhaal over de poolkappen die// door de 
opwarming van de aarde snel afsmelten. Een zichtbaar aangeslagen 
Attenborough concludeert „we hebben de aarde verwoest”. Op de 
geluidsband klinkt melancholieke cellomuziek en als kijker hang je in de 
touwen. Dan moet de korte, apocalyptische toekomstschets nog komen: als 
we niets doen, sterft de mens eerder uit dan hij denkt.

Maar Sir David zit niet bij de pakken neer. In het laatste half uur 
schetst hij hoopvol de contouren van verandering, waarbij de aarde 
stabiel wordt en ecosystemen weer in balans zijn. Om de afname van 
biodiversiteit een halt toe te roepen is niet veel nodig. 
Bevolkingsgroei afremmen, fossiele brandstoffen vervangen door 
hernieuwbare energie (zon, wind, water), akkerbouwgronden verkleinen, 
minder vlees eten en herplanten van bos. Daarbij haalt hij de 
Nederlandse tuinbouw aan als voorbeeld van efficiëntie, met zijn min of 
meer ecologisch verantwoorde verbouwing van plantaardig voedsel.

In dit alles is „de natuur onze grootste medestander en bron van 
inspiratie”. Een raamvertelling waarin Attenborough door een verwoest 
Tsjernobyl wandelt, laat zien dat de natuur niet te stoppen is, zelfs 
niet door een nucleaire ramp. Vosjes lopen door afgebladderde huizen en 
torenhoge bomen overwoekeren hele woonwijken. Volgens Attenborough 
moeten we niet tegen de natuur werken, maar in tandem met. De teloorgang 
van de aarde is te stoppen door als mensheid wijs te worden, „/it’s not 
all doom & gloom/”. De film sluit hoopvol af met de hashtag „/rewild the 
world/”. De woorden van Attenborough „stel je eens voor dat dit lukt” 
galmen nog lang na.

-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://www.tuxtown.net/pipermail/d66/attachments/20201002/ff875ffa/attachment-0001.html>