[D66] Ministerie gaat verkopers van medische mondkapjes waarschuwen (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #207)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Trouw
Datum:  31 mei 2020
Auteur: Johan van Heerde
URL:    
https://www.trouw.nl/nieuws/ministerie-gaat-verkopers-van-medische-mondkapjes-waarschuwen~b76e09c4/


Ministerie gaat verkopers van medische mondkapjes waarschuwen
-------------------------------------------------------------

Minister Martin van Rijn van medische zorg gaat ondernemers erop 
aanspreken als ze toch medische mondkapjes verkopen. De aankondiging 
zaait nog meer verwarring. 'Met de introductie van de term niet-medisch 
mondkapje heeft het kabinet chaos gecreeerd.'

Winkels die toch medische mondmaskers verkopen worden daar de komende 
tijd op aangesproken door minister Martin van Rijn van medische zorg. 
Dat laat het ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport weten op 
vragen van Trouw. De verkoop van medische mondmaskers voor niet-medisch 
gebruik is niet wenselijk, stelt het ministerie, deze moeten voorlopig 
gereserveerd blijven voor de zorg.

Vanaf maandag 1 juni zijn mondkapjes verplicht in het openbaar vervoer. 
Detailhandelaren en retailers verkopen inmiddels massaal mondkapjes. In 
het assortiment van drogisterijen, webwinkels en supermarkten zitten nog 
altijd mondmaskers met de aanduiding type 1. Dat is een medisch 
hulpmiddel, waarvan het ministerie de verkoop onwenselijk acht. Hoewel 
het RIVM dit type niet geschikt acht voor coronazorg, schrijft het 
ministerie dat ook type 1 onder de medische maskers valt.

Het ministerie stelt verder geen eisen aan niet-medische mondmaskers. 
Ter ondersteuning van ondernemers heeft het Nederlandse 
normalisatie-instituut NEN een document met aanbevelingen opgesteld, 
maar dit document heeft geen wettelijke grondslag.


Geen medische claim

Ondertussen gaat de NVWA, de controlerende instantie voor de verkoop van 
mondkapjes voor civiel gebruik, op haar site een stuk verder in de 
omschrijving van een niet-medisch mondkapje: 'Deze maskers hebben geen 
officiele aanduidingen. Behalve de mededeling dat ze alleen bedoeld zijn 
voor civiel gebruik (dus niet voor persoonlijke bescherming of medische 
doeleinden). Ook staat er geen CE-markering of medische claim op de 
verpakking of een tekst die verwijst naar een norm. Voor deze maskers 
gelden geen wettelijke eisen over de kwaliteit en de bescherming die ze 
bieden.'

Aanbieders van het mondkapje type 1, officieel een medisch hulpmiddel, 
zijn zich echter van geen kwaad bewust. Een woordvoerder van A.S. Watson 
(eigenaar van drogisterijen Kruidvat en Trekpleister): 'We houden ons 
aan de richtlijnen van het RIVM. Het type dat wij verkopen wordt door 
het RIVM niet aangemerkt als mondkapje voor coronazorg. Ons aanbod zit 
de zorg dus niet in de weg.'

Waar andere aanbieders ervoor hebben gekozen om type 1-mondkapjes over 
te pakken in neutrale doosjes zonder officiele aanduidingen of 
markeringen - het blijven daarmee nog steeds medische maskers type 1 - 
heeft A.S. Watson dat niet gedaan. 'We willen daarin transparant zijn 
naar onze klant.'


Niet-medisch mondkapje bestaat niet

Bedrijven die de type 1-maskers blijven verkopen krijgen ruggesteun van 
Caspar ter Horst, directeur van ProductIP, een onafhankelijke 
adviesbureau dat is gespecialiseerd in regelgeving rondom producten. 
'Laat het ministerie maar bellen, juridisch gezien hebben ze geen poot 
om op te staan.'

Dat komt volgens Ter Horst omdat er geen enkele wettelijke richtlijn is 
voor de verkoop van een niet-medisch mondkapje. En dat komt weer omdat 
het product in essentie niet bestaat in Europa. 'De term niet-medisch 
mondmasker is in het leven geroepen om de vraag af te leiden van de 
capaciteit die door corona nodig is in de zorg. Maar feitelijk bestaan 
er twee productsoorten: medische maskers en persoonlijke 
beschermingsmiddelen, dat heeft de EU afgelopen week nog benadrukt. Met 
de introductie van de term niet-medisch mondkapje heeft het kabinet 
chaos gecreeerd.'

Een persoonlijk beschermingsmiddel is formeel ook een niet-medisch 
mondkapje. Onder die productsoort vallen kapjes in de categorie FFP2 en 
FFP3, het soort waarvan er een groot tekort was in Nederland. Daarom 
worden ze nu gemaakt door beddenfabrikant Auping en filterproducent 
Afpro. Ter Horst: 'Die kapjes zijn weliswaar zeer geschikt bij de 
behandeling van coronapatienten maar het zijn daarmee nog geen medische 
mondmaskers. Deze maskers worden in nog veel grotere aantallen gebruikt 
in de industrie en de bouw.'

De overheid had alle verwarring volgens Ter Horst kunnen voorkomen door 
wel met een duidelijke norm te komen. 'Stel kaders op, geef het beestje 
een naam en ga handhaven. Dat is hoe de wet werkt en hoe men het in 
bijvoorbeeld Frankrijk, Spanje en Belgie heeft gedaan. Nu gelden er geen 
wettelijke eisen over de kwaliteit en de bescherming die een mondkapje 
bieden. Als ik mondkapjes van versleten onderbroeken ga verkopen is het 
ook goed.'


Troep

De verwarring heeft ertoe geleid dat de markt wordt overspoeld door 
troep, zegt Ter Horst. Eerder uitte kwaliteitsdeskundige Leon Vaasssen 
in deze krant ook al die zorg. Ter Horst verwijst naar een overzicht van 
terugroepacties binnen de Europese Unie. De lijst van afgelopen week 
bevatte zeventien mondkapjes.

Wat Ter Horst zorgen baart is dat geen van die meldingen uit Nederland 
komt, terwijl hier ook aan de lopende band rommel wordt verkocht. Dat 
bleek bijvoorbeeld uit een proef van het AD: van de 25 mondkapjes die in 
verpleeghuizen werden gebruikt, kwamen er 12 niet door de test. Het in 
maart gevormde Landelijk Consortium Hulpmiddelen liet al meermaals weten 
dat er op grote schaal wordt gefraudeerd met mondkapjes: keurmerken 
worden vervalst en certificaten verzonnen.

Als het gaat om de controle van producten voor civiel gebruik is aan de 
NVWA de taak om de markt te controleren. Maar de keuringsinstantie 
lieten eerder al weten dat (lang) niet alle aanbieders gecontroleerd 
kunnen worden. Bij de NVWA heeft de categorie non-food, waaronder 
mondkapjes vallen, geen prioriteit.

--------
(c) 2020 DPG Media B.V.