[D66] Deconstructie kapitalistische logica

[J.N.]

PS, ik ben betalend abonnee van de Groene en ik doe deze kado. Fair use.

On 03/21/2016 03:48 PM, J.N.  wrote:
> https://www.groene.nl/artikel/beter-dit-socialisme-met-al-zijn-gebreken
> 
> woensdag 16 september 2015
> Cuba: De nieuwe goudmijn
> ‘Beter dit socialisme met al zijn gebreken’
> 
> Nu Cuba en Amerika weer vrienden zijn, maken sterren, politici en
> zakenlieden van heinde en verre hun opwachting in Havana. Wat ook
> terugkeert: het kapitalisme. Sommigen vrezen een eiland vol dure hotels,
> golfbanen en shopping malls.
> 
> door Cees Zoon
> 
> Als u zich had voorgenomen ooit nog een keer naar Cuba te gaan, dan
> wordt het tijd dat u een beetje opschiet. Tenminste als u nog met eigen
> ogen die retro-wereld van de jaren vijftig wilt bekijken met zijn
> fantastische antieke auto’s. Of die eng lege winkels, het handelsmerk
> van het communisme klassieke stijl. Of als u meer ideologisch bevlogen
> bent (geweest) en nog een keer wilt genieten van het revolutionaire
> paradijs voor dit definitief ten onder gaat. Rennen, hoor, want binnen
> afzienbare tijd is dit allemaal verdwenen en is Cuba omgevormd tot een
> doorsnee tropisch vakantie-eiland.
> 
> Er is een complete invasie van Cuba op gang gekomen nu de relatie met de
> VS weer bijna normaal aan het worden is. Kunstenaars, ­politici en
> zakenlieden van heinde en verre maken hun opwachting in Havana. Niemand
> lijkt de boot te willen missen nu het ­kapitalisme op het punt staat
> zijn herintrede te doen. Tegelijk overspoelen de Amerikaanse toeristen
> het eiland, waar ze een halve eeuw niet naartoe mochten van hun eigen
> regering. En dit is nog maar het begin.
> 
> Frank del Río, de Cubaans-Amerikaanse president van Norwegian, een van
> de grote cruisebedrijven in de Verenigde Staten, belooft dat het niet
> lang meer duurt voor zijn schepen Cuba opnemen als een vaste
> aanlegsteiger op de Caribische cruises: ‘Cuba is geschapen voor
> cruiseschepen, want het heeft alle natuurlijke voor­delen en de cultuur
> om tienduizenden reizigers te ontvangen.’ Er moet uiteraard nog wat
> gedaan worden aan de infrastructuur van de havens en de hotelcapaciteit,
> maar die komen vanzelf.
> 
> Er liggen al een paar jaar van die varende megahotels uit andere landen
> in de dokken vlak achter La Habana Vieja, het oude koloniale hart van de
> hoofdstad, maar het feest begint natuurlijk pas echt wanneer de
> Amerikanen komen. Carnival Corp, de grootste cruiseonderneming ter
> wereld, heeft aangekondigd vanaf mei 2016 op Havana te gaan varen. Die
> trips zullen worden uitgevoerd door Fathom, het curieuze nieuwe
> vlootonderdeel dat gespecialiseerd is ‘in cruises voor mensen die op de
> plaats van bestemming vrijwilligerswerk gaan doen’. Op deze manier
> omzeilt het bedrijf de nog altijd van kracht zijnde economische blokkade
> op grond waarvan het Amerikaanse burgers verboden is simpelweg als
> toerist naar Cuba te gaan.
> 
> Het vrijwilligerswerk van de nieuwkomers zal waarschijnlijk beperkt
> blijven tot het vrijwillig geld uitgeven tijdens een of meer etmalen
> sightseeing in die tropisch-socialistische retro-wereld. Voor de deur
> van Hotel Nacional, het emblematische hotel aan de rand van de Malecón,
> staan de Cadillacs uit de jaren vijftig, gespoten in glimmend turquoise
> en kauwgomroze, klaar voor een tour terug in de tijd voor 25 dollar per uur.
> 
> De Cubanen staan te trappelen van ongeduld in de hoop dat met de komst
> van Amerikaanse toeristen en Amerikaanse bedrijven ook eindelijk de
> consumptiegoederen aan land komen die al een halve eeuw schitteren door
> afwezigheid. De consumptiemaatschappij zal onvermijdelijk haar intrede
> doen, en tegelijk zal de toch al groeiende sociale ongelijkheid
> duidelijker aan de oppervlakte komen. En de oude Fidel Castro (hij is
> vorige maand 89 geworden), die weliswaar na zijn opstappen wegens ziekte
> terug­getrokken leeft maar nog altijd een flinke invloed op zijn broer
> Raúl heeft, mag het allemaal nog mee­maken: de terugkeer van het
> kapitalisme. Al blijft hij wel mokken, zoals onlangs bleek in een van
> zijn geregeld gepubliceerde ‘overpeinzingen’: ‘Ik vertrouw de politiek
> van de VS niet en ik heb ook geen woord met ze gewisseld.’
> 
> De nu op gang gekomen invasie is een soort omgekeerde van die begin
> jaren zestig toen intellectuelen aller landen het wonder van de verse
> Cubaanse revolutie kwamen aanschouwen en ondersteunen. Toen Cuba werd
> platgelopen door de Sartres en de Mulishen om de nieuwe linkse helden
> Fidel Castro en Che Guevara te ontmoeten. De huidige invasie heeft
> inhoudelijk misschien meer gemeen met die van de jaren vijftig, toen
> Cuba het belangrijkste uitgaans­centrum van de Amerikanen was, met zijn
> casino’s, nachtclubs, cabarets, drugs en hoeren.
> 
> De Cubamania is opgelaaid als in die vervlogen dagen. Wie laten zoal hun
> gezicht zien op het eiland? De om onbekende reden wereld­beroemde Paris
> Hilton, die zich liet fotograferen voor het Habana Libre, het voormalige
> Hilton Hotel dat door haar opa was geopend in de tijd van dictator
> Fulgencio Batista. Beyoncé en Jay Z waren er om de verjaardag van hun
> huwelijk te vieren (en kregen thuis bijna een proces aan de broek wegens
> illegaal bezoek aan een vijandelijke natie). Tv-presentator Conan
> O’Brien nam onlangs in Havana de eerste Amerikaanse late night show in
> een halve eeuw op en beklemtoonde dat hij deel uitmaakte van ‘de eerste
> golf’ van Amerikaanse reizigers naar Cuba. La Guarida, een van de
> beroemdste paladares van Havana, geeft een beknopt overzicht. Het
> halletje van het immens populaire privé-restaurant in een bouwvallig
> pand is behangen met foto’s van wereldsterren die er aten: Jodie Foster,
> Will Smith, Danny Glover, Kevin Spacey, Naomi Campbell en Jack
> Nicholson, om er maar een paar te noemen.
> 
> Het zijn echter niet alleen de sterren uit de amusementssector die het
> eiland plat lopen. De politici blijven niet achter. Er gaat bijna geen
> week voorbij zonder dat er Amerikaanse senatoren als Patrick Leahy of
> afgevaardigden als ex-House-voorzitter Nancy Pelosi worden gesignaleerd.
> Om te voorkomen dat hun bezoek onopgemerkt blijft, paraderen ze steevast
> even door de fotogenieke straatjes van La Habana Vieja waar ze altijd
> wel door een toevallig aanwezige fotograaf worden betrapt.
> 
>     De Solomon Eilanden, die veel verdacht geld uit de hele wereld
> huisvesten, hebben al een ambassade geopend
> 
> De politici komen hand in hand met de zakenmensen, want die zien Cuba
> als een potentiële goudmijn voor de nabije toekomst en willen de boot
> niet missen nu de mogelijkheid bestaat dat het Amerikaanse embargo tegen
> de enige overgebleven communistische staat van het westelijk halfrond
> wordt opgeheven. In feite wordt er al een hele hoop handel gedreven
> tussen Cuba en de VS en is het embargo vooral nog een verbale kwestie,
> vooral voor de politieke diehards in de VS van Cubaanse afkomst zoals de
> bijzonder rechtse Republikeinse presidentskandidaten Marco Rubio en Ted
> Cruz. Sinds enkele jaren geleden de directe vluchten vanuit enkele
> Amerikaanse steden geïntroduceerd werden, brengen de Cubaanse Amerikanen
> ladingen consumptieartikelen mee wanneer ze hun familie komen opzoeken.
> In de oude aankomsthal van het vliegveld José Martí arriveren ze met
> vrachtladingen platbeeldtelevisies en andere elektronica. De
> autoriteiten vinden het best, er moet bij de uitgang alleen een
> excessieve invoerbelasting betaald worden.
> 
> Maar sinds 17 december, toen Barack Obama en Raúl Castro bekend maakten
> dat de betrekkingen hersteld zouden worden, is het hek van de dam.
> Rodrigo Malmierca Díaz, minister van Buitenlandse Handel en
> Investeringen, raakt overwerkt door alle buitenlandse delegaties die hem
> willen spreken. De ene dag is het ­Andrew Cuomo, de gouverneur van New
> York, met een forse groep Amerikaanse zaken­mensen, de andere dag de
> Spaanse ­staatssecretaris van ­Handel. Spanje heeft vooral op het gebied
> van toerisme in de voormalige kolonie al een forse voorsprong op de
> concurrentie. De VS-­ambassade is heropend en ook de Verenigde Arabische
> Emiraten hebben een ambassade geopend, net als de Solomon Eilanden, een
> van die ministaatjes die veel verdacht geld uit de hele wereld
> huisvesten. De Franse president François Hollande maakte in het voorjaar
> zijn opwachting in Havana, een paar dagen na de Nederlandse minister
> Bert Koenders.
> 
> De Cubanen in de diaspora ruiken ook hun kans. Ze sturen aanzienlijke
> sommen geld naar familie op het eiland om grond en huizen te kopen. Die
> hopen ze binnen afzienbare tijd met een dikke winst aan Amerikanen door
> te verkopen. Officieel kunnen Cubanen uit het buitenland niets kopen op
> het eiland, maar ze gebruiken familieleden als stroman.
> 
> De ‘dooi’ of ‘détente’, termen uit de eindtijd van de Koude Oorlog,
> vindt alom plaats en je moet wel gek zijn om niet de mogelijkheden te
> gaan onderzoeken. Sommigen spreken zelfs over Cuba als het nieuwe El
> Dorado, waar de jacht op goud gaat beginnen. Dat klinkt raar want er
> valt helemaal niets te halen in Cuba. Maar des te meer valt er te
> brengen. Het eiland van de revolutie is feitelijk een maagdelijk gebied,
> waar voor iedereen geld te verdienen valt: er is zo goed als niets. De
> steden staan op instorten, alleen het koloniale Habana Vieja is
> opgeknapt, het ernaast gelegen centrum van de hoofdstad biedt de aanblik
> alsof het gisteren is gebombardeerd. De winkels zijn leeg, voorzieningen
> bestaan niet.
> 
> En er is geen geld. Alleen het deel van de Cubanen dat met het
> buitenlandse toerisme in contact komt, heeft geld, convertibele pesos
> (de plaatselijke variant van de dollar) of Amerikaanse dollars. Plus de
> Cubanen die altijd mochten reizen en geld in deviezen verdienden:
> sporters, kunstenaars, diplomaten, artsen, die hebben wat kunnen sparen
> en willen nu investeren. Maar over de hele linie is er geen intern
> spaartegoed. Het regime raamt dat voor de allereerste ontwikkeling zeker
> twee miljard dollar per jaar aan buitenlandse investeringen en leningen
> nodig zijn.
> 
> Het feit dat Obama Cuba heeft geschrapt van de lijst van
> terrorismevriendelijke landen opent de deur naar leningen van de
> Wereldbank. Zelfs de eerste functionarissen van het Internationaal
> Monetair Fonds zijn op het eiland gesignaleerd. Fidel Castro keerde het
> imf en de Wereldbank in 1964 de rug toe. Cuba kan niet terecht bij de
> Interamerikaanse Ontwikkelingsbank omdat het in 1962 op instigatie van
> de VS uit de Organisatie van Amerikaanse Staten is gezet. Terugkeer in
> de schoot van de oas is nu denkbaar. Raúl Castro is met de dag meer
> genoodzaakt nieuwe geldschieters op te sporen. Sinds de eeuwwisseling
> was het de bijna gratis Venezolaanse olie van Hugo Chávez die de
> Cubaanse economie redde van de verdrinkingsdood. Nu Venezuela zelf in
> diepe crisis is beland, valt van die kant weinig meer te verwachten.
> 
> Eén belangrijk ding is er wel op het eiland: een zeer hoog opgeleide
> bevolking. Taxichauffeurs, obers, nachtportiers, het is moeilijk er een
> te vinden die niet een universitaire studie heeft afgerond. In Cuba
> hebben zelfs de hoeren een academische graad, liet Fidel Castro zich
> ooit ontvallen in een rechtstreekse tv-uitzending. De officiële lijn is
> dat de revolutie prostitutie met wortel en tak heeft uitgeroeid, hoewel
> iedereen weet dat het sekstoerisme al sinds de jaren tachtig een van de
> schaarse bloeiende sectoren is.
> 
> Decennia lang waarschuwde het regime voor de op handen zijnde invasie
> van de imperialisten, die de mislukte landing in de Varkensbaai van 1961
> nog eens dunnetjes over wilden doen. Nu de invasie werkelijkheid is
> geworden ziet die er totaal anders uit. Die komt over het net,
> bijvoorbeeld. Netflix is al present, met een maandabonnement voor zeven
> euro. Dat is alleen goed voor mensen die thuis een internetverbinding
> hebben, en dat zijn er nog maar weinigen, zo’n drie procent van de
> bevolking. Maar de gelukkigen delen hun positie graag en maken van hun
> huis een soort straatbioscoop. En de handel in illegale dvd’s is allang
> massaler dan in bijvoorbeeld Mexico, dat een naam heeft op dit gebied.
> 
>     Veel Cubanen vrezen dat de dictatuur van het proletariaat domweg
> wordt vervangen door die van de markt
> 
> Bovendien is een betere toegang tot het internet heel langzaam onderweg.
> Er zijn zelfs wifi-punten geopend in zestien steden, waar iedereen voor
> twee dollar per uur het net op kan. Dat is extravagant gezien het
> gemiddelde maand­inkomen van twintig dollar. Steeds meer Cubanen
> ontvangen echter niet alleen geld van familie in de VS, maar ook
> smartphones en tablets.
> 
> Iedereen wil naar Cuba. Sinds begin dit jaar is het aantal Amerikaanse
> toeristen met bijna vijftig procent gestegen en uit de rest van de
> wereld met twintig procent. Dat zal nog groeien, want veel mensen
> beschouwen het als de laatste kans om het Cuba zoals dat nu bestaat te
> zien. Voor je het weet zit ook op Cuba op iedere straathoek een Burger
> King en een Starbucks.
> 
> Meer dan een derde van de Amerikaanse toeristen moet ook nu nog via
> derde landen als Canada of Mexico reizen om de reisbeperkingen van
> Washington te omzeilen. Officieel blijft reizen naar Cuba voor
> toeristische doel­einden verboden, maar het ministerie van Financiën,
> dat gaat over de reisrestricties, knijpt een oogje dicht sinds de door
> Obama afgekondigde détente. Het is nu veelal afdoende dat de reizigers
> op een speciaal formulier verklaren dat ze een ander doel hebben dan
> toerisme, zoals ‘ik ga de Cubaanse bevolking helpen’, ‘professioneel
> onderzoek’ of ‘familiebezoek’. Wat de regering-Obama in feite wil is dat
> er zoveel mogelijk Amerikanen naar Cuba reizen ‘to open up’ het
> communistische regime.
> 
> Bij de invasie heeft zich ook een trekpleister van superformaat
> aangesloten: paus Franciscus. De paus wordt beschouwd als een van de
> drijvende krachten achter het herstel van de betrekkingen van Cuba met
> de VS. De Argentijnse Jezuïet valt goed bij de op Jezuïeten­scholen
> opgevoede communistische president Raúl Castro, die bijzonder in zijn
> nopjes was na zijn bezoek aan het Vaticaan in mei: ‘Als deze paus zo
> doorgaat, ga ik weer bidden en keer ik terug in de kerk. En dat is geen
> grap.’ Franciscus komt op 19 september naar Havana en een dag later
> draagt hij de mis op op het enorme Plaza de la Revolución, het heilige
> plein dat decennia lang was gereserveerd voor El Comandante Fidel en
> zijn onmenselijk lange toespraken. Tijdens de mis zal de paus oog in oog
> staan met het gigantische portret van zijn landgenoot Che Guevara.
> 
> Veel Cubanen, ook binnen de gematigde oppositie, ventileren al jaren als
> hun grote angst een complete kapitalistische invasie waarin
> buitenlanders, de Miami-Cubanen voorop, alle geprivatiseerde huizen,
> ziekenhuizen en universiteiten opkopen en de dictatuur van het
> proletariaat domweg wordt vervangen door de dictatuur van de markt.
> 
> De sociale utopie is al met rasse schreden aan het veranderen in de
> utopie van het kapitaal. ‘Het castrisme gaat naar de beurs’, grapt de
> dissident Manuel Cuesta Mora, woordvoerder van de sociaal-democratische
> partij Arco Progresista. ‘Mondiaal revolutionair links verlaat Cuba
> bijna in het geniep en weigert de strijd aan te binden met het
> binnenvallende kapitalisme.’ Cuesta heeft zijn bedenkingen. Wat staat te
> dringen is het grootkapitaal, en dat is niet noodzakelijkerwijs
> geïnteresseerd in democratie.
> 
> Raúl Castro voelt wel wat voor het Chinese of het Vietnamese model die
> economisch kapitalisme paren aan communistische democratie: ‘Chinese
> bewijzen te over om aan te tonen hoe de afwezigheid van rechten
> verandert in een basisvoorwaarde voor de intense en snelle bloei van een
> bepaald soort kapitalisme.’ Cuesta verwijst naar het eerste experiment
> van de Cubaanse overheid, samenwerking met buitenlands kapitaal
> halverwege de donkere jaren negentig: ‘Met dat eerste
> consumptiekapitalisme vestigden kapitaal en regering een model van
> economische apartheid. Dat was de tijd dat de Cubanen geen enkel hotel
> mochten binnengaan.’
> 
> Het is wellicht de droom van veel Amerikaanse zakenmensen die Cuba nu
> platlopen: een eiland vol dure hotels, golfbanen en shopping malls.
> Zoals zoveel andere eilanden in de Cariben. Misschien zelfs een kopie of
> een bijkantoor van Miami, zoals in de jaren voor de revolutie.
> 
> Maar die droom houdt veel Cubanen juist uit hun slaap. Natuurlijk
> snakken ze naar consumptiegoederen en een verbetering van de treurige
> levensstandaard. Maar tegelijk maken ze zich zorgen over het mogelijk
> verdwijnen van de sociale verworvenheden als gratis onderwijs en
> gezondheidszorg. Cuesta spreekt ook over de angst dat het nieuwe Cuba
> uiteindelijk gewoon niet meer zal zijn dan al die andere arme landen in
> de wereld: ‘De Cubanen weten dat als wij ten prooi vallen aan het
> kapitalistische systeem, wij zullen zijn als de Dominicaanse Republiek
> of Mexico, niet als Zweden, niet eens als Spanje. Met dat perspectief
> voor ogen is mijn conclusie eenvoudig: beter dit socialisme met al zijn
> gebreken.’
> 
> On 03/21/2016 02:59 PM, J.N.  wrote:
>> http://wilderaven.nl/shop/featured-books/hoelang-pikken-we-het-nog/
>> http://www.wilheeffer.nl/commentaren-en-standpunten-2/#_ftn18
>>
>> Hoelang pikken we het nog?
>> Author: Wil Heeffer
>>
>> ISBN: 9789491736049
>> Verschenen: 24-09-2015
>> Taal: Nederlands
>> Uitgever: Wilde Raven
>> Aantal pagina's: 164
>> €16,95
>>
>> Hoelang pikken we het nog ontmantelt de logica van het hedendaagse
>> kapitalisme en neoliberale beleid. Dat gebeurt tegen de achtergrond van
>> een positief alternatief.
>>
>>
>> De kapitalistische logica verspreidt zich naar alle domeinen van de
>> samenleving. Menselijke relaties, zorg, onderwijs en wetenschap worden
>> economische producten. Zelfs politiek wordt steeds meer economie. Dit
>> leidt tot de teloorgang van gemeenschappelijkheid, politiek onbehagen en
>> het verdwijnen van solidariteit.
>>
>> Wil Heeffer ontmantelt de logica van het neoliberale kapitalisme en
>> ontwikkelt een positief alternatief. Daarbij moderniseert hij Marx’
>> kritiek dat de verwording van menselijke relaties tot producten een
>> prijs heeft. Heeffer baseert zijn analyse op bekende Westerse denkers en
>> introduceert de in Nederland nog onbekende Latijns-Amerikaanse
>> bevrijdingsfilosofie. Hiermee levert Heeffer een unieke bijdrage aan het
>> maatschappelijk debat.
>>
>> Hoelang pikken we het nog confronteert ons met de noodzaak van een
>> maatschappelijke heroriëntatie en biedt praktische handvatten om een
>> nieuw begin te maken. De bijzondere waarde van dit boek ligt in de
>> scherpe analyse van het op hol geslagen kapitalisme en de concrete
>> beschrijving van een nieuw ethos dat mensen bindt.
>>
>> —
>> Wil Heeffer ¶ is essayist, prozaschrijver en dichter. Van zijn hand
>> verschenen eerder o.a. het essay Tot elkaar veroordeeld en de romans Made
>> in Havana en Het bitter van de rosse maan. Zijn belangstelling gaat bovenal
>> uit naar het vraagstuk van solidariteit en sociale rechtvaardigheid.
>>
>> Over Hoelang pikken we het nog?
>>
>> “Hoelang pikken we het nog? is een stevig politiek pamflet dat de lezer
>> tot keuzes dwingt. Accepteren we de sociale erosie die de grondvesten
>> van onze
>> gemeenschap aantast of kiezen we voor het herijken van onze betrokkenheid?
>> —
>> Harry van Bommel (Tweede Kamerlid SP) ¶
>>
>> “In Hoelang pikken we het nog? gaat het om een deconstructie van de
>> logica van het monetair kapitalisme. Een deconstructie is een vorm van
>> kritiek tegen de achtergrond van een positief alternatief. Dat in het
>> kapitalisme de menselijke verhoudingen tot de verhoudingen van waren
>> worden, die een prijs hebben die betaald moet worden, laat zich van Marx
>> leren.
>>
>> De kern van het probleem is de erosie van de sociale cohesie. Wil
>> Heeffer laat haarscherp zien dat het teloorgaan van de beheerfuncties de
>> oorzaak hiervan is.
>> Om hiertegen in te kunnen gaan is een nieuwe mentaliteit nodig, een
>> nieuw ethos dat de mensen bindt. De verwezenlijking daarvan kan niet in
>> één klap gebeuren. Maar zonder bereidheid lukt het nooit.
>> —
>> Prof. dr Heinz Kimmerle ¶
>>
>> Hoe lang pikken we het nog? De schrijver stelt een aantal intrigerende
>> vragen en laat niet na zinvolle oplossingen aan te dragen en herinnert
>> ons eraan dat niemands leven wegens persoonlijk succes wordt geprolongeerd.
>> —
>> Prof. Ben de Pauw ¶
>> _______________________________________________
>> D66 mailing list
>> D66 at tuxtown.net
>> http://www.tuxtown.net/mailman/listinfo/d66
>>
> _______________________________________________
> D66 mailing list
> D66 at tuxtown.net
> http://www.tuxtown.net/mailman/listinfo/d66
>