Waarom de Kamer 150 leden kreeg (en moet houden)

[Henk Elegeert]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Nog een:

"
 Minder Kamerleden, evenveel hypes

   - 07 October 2010 |
   - Permalink <http://www.thijskleinpaste.nl/blog.cfm?blogInDetail=10>

Het nieuwe kabinet wil niet alleen snijden in onderwijs en zo ongeveer alle
sociale voorzieningen zonder die van fatsoenlijke hervormingen te voorzien,
ze wil ook af van een derde van het huidige aantal Kamerleden. Voor deze
vermindering van het aantal parlementariërs is een grondwetswijziging nodig.
Maar welk probleem lost zo'n maatregel eigenlijk precies op?

Naast het afschaffen van de deelraden wil Rutte I ook snijden in het aantal
gekozen vertegenwoordigers. Naar de situatie voor
1956<http://www.europa-nu.nl/id/vi7hh3619oz3/artikel_81_omvang_tweede_kamer_wijze_van>om
precies te zijn, toen de Tweede Kamer nog 100 leden telde. Volgens de
memorie
van toelichting<http://resourcessgd.kb.nl/SGD/19511952/PDF/SGD_19511952_0001236.pdf>destijds
was de uitbreiding onder andere noodzakelijk vanwege de toename van
het werkdruk die het verwerken internationale verdragen met zich mee zou
brengen, en de toegenomen werkdruk in het algeheel. Dat meer Kamerleden
bovendien beter contact konden onderhouden met ‘de mensen in het land’ was
ook een groot voordeel (meer achtergronden in dit zeer verdienstelijke stuk
van Tom Louwerse<http://www.tomlouwerse.nl/2010/04/waarom-de-kamer-150-leden-kreeg-en-moet.html>).
Consequent is het wel: de VVD en de CHU, een voorloper van het CDA, stemden
in 1956 als enige partijen tegen het voorstel.

Het lijkt me echter niet waarschijnlijk dat het voorstel geboren is uit
wraak voor de gang van zaken ruim vijftig jaar geleden.

Waar het wel mee lijkt samen te hangen is een trend die CDA’er Jan
Schinkelshoek en zijn Werkgroep Parlementaire
Zelfreflectie<http://www.tweedekamer.nl/images/rapport_parlementaire_zelfreflectie_118-187317.pdf>ook
al waarnamen: er zijn erg veel spoeddebatten, schriftelijke vragen en
andere verschijnselen die zijn samen te vatten onder de noemer *waan van de
dag*. Het nieuwe kabinet heeft daarom afgesproken dat het verminderen van
het aantal vertegenwoordigers en ambtenaren een doel op
zich<http://www.kabinetsformatie2010.nl/dsc?c=getobject&s=obj&objectid=127446>wordt:
hoera voor de kleine overheid. De vraag is echter of een vermindering
van het aantal Kamerleden echt helpt om een efficiëntere overheid te vormen.


Een van de grootste kritiekpunten op de efficiëntie van het werk in de Kamer
die Schinkelshoek en het kabinet Rutte I lijken te delen is samen te vatten
in één woord: *hyperigheid*. De media zijn niet meer weg te denken uit het
functioneren van moderne democratieën. Hele volkkstammen kijken gedwee naar
een gesloten deur waarachter een Tweede Kamerfractie vergadert om niets te
missen van de ontwijkende antwoorden van betrokkenen en de daarop volgende
spin-machine.

Het is de media-cratie in werking. Het recept voor een succesvolle politicus
bestaat tegenwoordig niet meer uit dossiervreten alleen, maar ook uit het
opbouwen van een herkenbaar profiel met behulp van de media. Spoeddebatten,
een stortvloed aan schriftelijke vragen met begeleidende persberichtjes,
snelle quotes en als eerste reageren op de actualiteit zijn daar onderdeel
van. Vrijwel alle parlementariërs maken zich daar schuldig aan. Wat je ook
van die dynamiek denkt: het hoort er nou eenmaal bij.

Het verminderen van het aantal Kamerleden verandert niets aan de manier
waarop ons kritisch vermogen functioneert. Het enige verschil is dat het
aantal parlementariërs dat zich staande moet zien te houden in de arena iets
afneemt, maar daarmee zullen hun priorteiten zullen nog niet veranderen. De
media blijven onverminderd belangrijk, en wie het eerste de juiste quote
paraat heeft ziet zijn kansen op een hoge plek op de lijst bij de volgende
verkiezingen weer toenemen.

Het terugbrengen van het aantal gekozen vertegenwoordigers verandert dus
niets wezenlijks aan het functioneren van de Kamer. Wel zorgt het ervoor dat
er minder leden overblijven voor de echt kritische controle op het bestuur.
Bovenop de toch al hoge werkdruk van werkbezoeken, het onderhouden van een
media-profiel en het initiëren van eigen (wets-)voorstellen krijgen minder
Kamerleden meer dossiërs onder hun hoede. Daardoor zal de kwaliteit van de
controle onherroepelijk worden aangetast.

De focus op politiek voor de krant van morgen kan alleen worden doorbroken
als alle politici van de ene op de andere dag besluiten dat het zo wel
welletjes is geweest. Gezien het (legitieme!) belang dat veel
parlementariërs hebben in het onderhouden van goede contacten met
journalisten (succes wordt voor een belangrijk deel afgemeten aan
herkenbaarheid en media-aandacht) zal dat echter niet snel gebeuren. Dat
hoeft ook niet, al zou enige vorm van reflectie bij zowel het journaille als
de politiek van tijd tot tijd een verademing zijn.

Het voorstel van Rutte I maakt de overheid in ieder geval niet efficiënter,
terwijl het de vitaliteit van de democratie wel aantast. Het plan zal de
hyperigheid niet verminderen, en of het een efficiënter bestuur oplevert
valt nog te bezien. Als de controle minder wordt, zwakt dat ook het kritisch
vermogen van de volksvertegenwoordiging af. Voor een zichzelf respecterend
land is dat zorgelijk

"

..  en ook hier twijfel.

Henk Elegeert


Op 7 oktober 2010 17:40 schreef Henk Elegeert <h.elegeert at gmail.com> het
volgende:

> Waarom de Kamer 150 leden kreeg (en moet houden)
> <http://www.tomlouwerse.nl/2010/04/waarom-de-kamer-150-leden-kreeg-en-moet.html>
>

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********