Geen extern opgelegde gedragscode voor politici

[Cees Binkhorst]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

In de NRC Opinie & Debat 13jun09: De stelling van Hendrik Gommer: Politici
mogen zich best uitspreken over het werk van de rechter.
Naar aanleiding van de recente uitspraak van de president van de Hoge
Raad, Geert Corstens, dat politici 'respect moeten  helpen uitdragen' voor
de rechter. Kan het artikel niet op de website vinden, vandaar teksten van
internet.

Overigens een (niet ter zake doende) opmerking over de foto's van Hendrik:
bij de meest rechtse foto bij het artikel had ik onmiddellijk het idee dat
die zo een portret uit de middeleeuwen zou kunnen zijn ;)

Groet / Cees

PS. De onderstaande toetsing staat in relatie met rechtzaken, niet met
losstaande uitspraken van politici.

http://arno.uvt.nl/show.cgi?fid=93572

Het overgrote deel van de rechters (85%) keurt het af als politici
commentaar geven op zaken die onder de rechter zijn. Het voorstel van LPF
kamerleden om minimumstraffen voor bepaalde geweldsmisdrijven in te
voeren, wordt opgevat als een ongemotiveerd wantrouwen ten opzichte van de
rechter. Volgens rechters brengt dergelijke kritiek de onafhankelijkheid
en scheiding der machten in gevaar, waardoor één van de
fundamenten van de strafrechtpleging wordt ondermijnd.
De vraag moet gesteld worden of deze veronderstelde risico’s niet zwaar
overdreven worden.
Allereerst is het maar zeer de vraag of de rechter zich bij zijn
beslissing laat beïnvloeden door politici. Uit diverse onderzoeken blijkt
dat de rechter niet zelden een zekere afkeer heeft van partijpolitiek en
veel rechters menen dat politici teveel de waan van de dag volgen. Het
laatste wordt overigens gedeeld door veel politici, zo blijkt uit mijn
eigen nog lopende onderzoek. Bovendien zien de rechters zichzelf als
onafhankelijk van de mening van politici en zullen zij hun oren niet laten
hangen naar wat politici beweren. Politici vormen slechts een van de vele
factoren die inwerken op de geest van de rechter. Gevaar van aantasting
van de onpartijdigheid van de rechter is daarom niet te verwachten.

Gezonde spanning
In onze juridiserende samenleving klinkt bij ieder spanningsveld de roep
om regelgeving.
Door de uitvaardiging van een nieuwe regel, is het probleem schijnbaar
opgelost. Juist het spanningsveld tussen rechterlijke macht en politici
leent zich er niet voor om in de uitdijende regelgeving mee te gaan. De
bestaande spanning is een gezonde uiting dat onze rechtsstaat werkt. De
rechter zal zich ergeren aan uitspraken van politici, de burger zal zijn
schouders ophalen, zich serieus genomen voelen of aan het denken gezet
worden en collega-politici zullen elkaar erop aanspreken. Dat houdt een
ieder scherp. Het zou niet best zijn als onze rechtsstaat daar niet
bestand tegen zou zin. De democratische rechtsstaat is niet gediend bij
het (optisch) wegnemen van dit spanningsveld. Waar het belangeloos en
onpartijdig optreden een groot goed is voor rechters, is het vrijuit
kunnen spreken essentieel voor politici. Er moet wel heel veel op het spel
staan, wil men aan die beginselen mogen tornen. Rechterlijke toetsing van
de uitingsvrijheid van politici is daarmee niet aan de orde.

Voetnoot 23: In 12 jaar tijd constateren kamerleden in het parlement 89
keer dat een zaak onder de rechter is. In 35 gevallen
besluiten de betreffende kamerleden niet op de zaak in te gaan, in 54
gevallen doen ze dat desalniettemin. De
VVD doet de constatering het vaakst en gaat minder vaak op een zaak onder
de rechter in dan de PvdA. In
dezelfde periode doen ministers 128 keer een beroep op het sub judice
beginsel.

Proefschrift 'Onder de Rechter' van Hendrik Gommer (471 pag.) verkrijgbaar
door bestelling via hendrikgommer at hetnet.nl Prijs € 45,- incl.
verzendkosten (http://www.hendrikgommer.com/)

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********