D66 staakt kruistocht tegen gelovigen

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Bron:   Nederlands Dagblad
Datum:  2 oktober 2008
Auteur: Piet H. de Jong
URL:    http://www.nd.nl/artikelen/2008/oktober/02/d66-staakt-kruistocht-tegen-gelovigen
        http://64.233.183.104/search?q=cache:http://www.nd.nl/artikelen/2008/oktober/02/d66-staakt-kruistocht-tegen-gelovigen


D66 staakt kruistocht tegen gelovigen
-------------------------------------

Samen met Annelou van Egmond schreef hij in het recent verschenen artikel 'De
vrijheid van godsdienst' in het blad Idee, een uitgave van het wetenschappelijk
bureau van D66.

De kruistocht die Lousewies van der Laan, de vorige leider van D66, voerde
tegen het wetsartikel dat 'smalende godslastering' strafbaar stelt, stond
voor een bredere agenda. Om die reden sprak ChristenUnieleider Andre Rouvoet
in het najaar van 2005 over zijn democratische collega als een 'gevaarlijke
tante'. Rouvoet hield toen een toespraak bij de presentatie van het boek God
in de Nederlandse politiek, geschreven door een groep parlementaire historici
uit Nijmegen. Hij betichtte Van der Laan daarbij van het hebben van een
'antireligieuze agenda' en sprak van haar 'fanatieke strijd om geloof en
religie buiten de politiek te houden'. Van der Laan wilde ook de vrijheid
van onderwijs, vastgelegd in artikel 23 van de Grondwet, ter discussie stellen.

De gewijzigde opstelling bij de liberaal democraten was al voelbaar in een
interview met Pechtold in deze krant. Pechtold zei op 5 juli dat zijn partij
geen anti-geloofpartij is. 'Soms merk ik dat 'niet geloven' zich ook tot een
soort geloof ontwikkelt. Ook daar ben ik waakzaam voor. Als D66 'niet
geloven' tot een soort religie zou willen maken, met alle overtuigingsdrang
van dien, zeg ik: niet onder mijn leiding.'

Het is niet zo dat Pechtold zelf gelovig is geworden. Hij gelooft niet in God
en belijdt zijn geloof in de trits van de Franse Revolutie: vrijheid, gelijk-
heid en broederschap. Maar dat geloof in vrijheid houdt volgens Pechtold en
Van Egmond juist ook in dat je ruimte geeft aan een ander om wel te geloven.
Het geloof in broederschap betekent voor de D66'ers dat ze op zoek willen
naar wat 'ons als mensen verbindt, niet wat ons scheidt'. Als het gedrag van
een ander niet strijdig is met de wet, dan vergt de verdraagzaamheid dat we
'een ander gedrag en uiterlijk accepteren'.


Verlichting

In plaats van een spoedcursus 'Verlichting', of in de woorden van voormalig
Tweede Kamerlid Ayaan Hirsi Ali een 'shortcut naar de Verlichting', bepleit
het tweetal tijd en ruimte voor mensen die niet door de Verlichtingsidealen
zijn gegrepen. 'Sta faseverschillen toe, sleep mensen niet aan hun haren de
21ste eeuw in.'

D66'ers van de lichting Van der Laan leken overtuigd van de geldigheid van de
secularisatiethese. Nog even doorgaan met wetenschap en rede, en het geloof
in Nederland is verleden tijd. Die sociologische these is vrijwel op de
schroothoop beland. De hoge mate van ongeloof en meer nog onkerkelijkheid in
Nederland geldt als een uitzondering in de wereld. Terwijl ook in Nederland
religie weer mag.

Dat nieuwe inzicht is verinnerlijkt door Pechtold en Van Egmond als zij hun
artikel beginnen met: 'God is niet dood, hij leeft!'. Dat is hun mond geen
geloofsuitspraak, maar een erkenning van de werkelijkheid dat wereldwijd
miljarden mensen hun bestaansrecht aan God 'maar ook Allah' ontlenen.
'Voor ons is God een realiteit, niet zo zeer in ons eigen hoofd en hart, als
wel in dat van anderen. Wij accepteren en respecteren dat.'


Ontspannen

De vraag die ze vervolgens opwerpen en bespreken is hoe de vrijheid van
godsdienst en de scheiding van kerk en staat zich tot elkaar verhouden in een
rechtsstaat. De afgelopen tijd is dat thema, met de komst van de islam, onder
flinke spanning geraakt. De D66'ers voeren een pleidooi voor een meer
ontspannen omgaan met dat vraagstuk. Dat vergt van gelovigen onder meer dat
ze tegen een stootje kunnen en religiekritiek moeten velen in een democratie
waarin het debat nu eenmaal niet ophoudt.

Ook niet-gelovigen kunnen bijdragen aan een meer ontspannen klimaat op dit
vlak. De auteurs roepen hun geestverwanten op niet te angstig te zijn in het
debat daarover. Ze doelen daarmee op de gedachte dat zo lang nog niet heel
Nederland seculier is, de 'invloed van gelovigen op de regelgeving tot een
minimum beperkt moet blijven'. Tegenover die door angst ingegeven redenering
stellen Pechtold en Van Egmond dat het garanderen van de rechten van
minderheden in een democratie wezenlijk is. 'Democratie is niet eenvoudigweg
'meeste stemmen gelden', waarbij de meerderheid vervolgens zijn wil kan
doordrukken ten koste van de minderheid.'

Ze concluderen dat een tolerante opstelling in de geschiedenis van Nederland
zijn waarde ruimschoots heeft bewezen. Die wijze van omgaan met elkaar heeft
een rechtsstaat opgeleverd die de ruimte biedt aan mensen die in doen en
laten afwijken van de hoofdstroom. 'De publieke ruimte, het woord zegt het
al, delen we met zijn allen en dat betekent dat niemand het exclusieve recht
heeft daar een stempel op te drukken.' De democraten onder aanvoering van
Alexander Pechtold wijzen de kruistocht tegen gelovigen af en koesteren de
traditie waarin gelovigen en ongelovigen al polderend hun weg weten te gaan.

--------
(c) 2008 Nederlands Dagblad

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********