ontslagrecht

[Martijn Meijering]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

> Alsof de kansen voor werklozen op de arbeidsmarkt moet afhangen van de
> mate van snelheid waarmee je ze ook weer kan ontslaan. Zijn we inmiddels
> zo diep gezonken? Wij willen toch geen Amerikaanse toestanden met
> flitsontslagen?

Laat ik daar twee correcties op maken. Ten eerste is "Amerikaanse
toestanden" is een suggestieve en naar mijn mening verkeerde term. De
flexibiliteit van de Amerikaanse arbeidsmarkt (niet op alle fronten
overigens) zou hier juist erg wenselijk zijn. Ten tweede is er absoluut
geen sprake van dat er in Nederland een dergelijk systeem zou komen, ook
niet onder de huidige voorstellen.

Maar het werkelijke punt zit hem niet in het versoepelen van het
ontslagrecht, al krijgt dat nu alle aandacht. Dat is op zichzelf nuttig,
voor zover het de procedures eenvoudiger, sneller en dus goedkoper maakt.
En voor zover het maakt dat mensen meer zekerheid krijgen over wat er
gebeurt in plaats van lange tijd in onzekerheid te blijven.

Het werkelijke probleem zijn de 1) flexwet en 2) de rigide CAO's.

Wat betreft de flexwet. Ik denk dat de meeste vaste dienstverbanden
feitelijk afgeperst zijn, in de zin dat bedrijven maar zelden een vast
dienstverband zouden aangaan als ze daartoe niet door de flexwet werden
gedwongen. Dat ze daartoe worden gedwongen is op zich al een groot
schandaal. Maar aangezien het veel kiezers raakt, hoor je daar nooit wat
over. Dictatuur van de meerderheid.

Als je de flexwet afschaft, zullen veel minder mensen een vaste
aanstelling krijgen. Misschien zelfs wel niemand. Dan zul je mensen
krijgen die zonder enige wederzijdse opzegtermijn werken. En mensen op
contracten van een paar maanden tot een paar jaar. Zoals ondergetekende
overigens, maar dat terzijde. Maar aan de andere kant, als je dat doet,
dan is er ook geen reden meer om werkgevers een wettelijke uitweg uit een
overeenkomst te bieden omdat het tegenzit. Pacta sunt servanda. Weg dus
met de route via het CWI. En weg met dat vervloekte CWI zelf.

En die kantonrechtersformule is wat mij betreft ook verkeerd aan om:
hoeveel  geld je krijgt, moet niet afhangen van hoe lang je er al zit,
maar van hoe lang je er nog zou zitten. Of beter gezegd, van hoe groot de
schade is die je lijdt omdat de werkgever de afspraken niet nakomt. Als je
meteen een goede nieuwe baan hebt, is die schade klein. Dan zou je dus
weinig tot niks moeten krijgen. Als je voor flink minder geld moet werken,
is het meer.

Nou kan het handig zijn om alle procedures hierover te stroomlijnen en
door dwingend recht een afkoopregeling op te stellen. Dan zijn we per jaar
met z'n allen wat minder geld kwijt aan dure advocaten en mediators als
Hein. Kunnen die zich op de resterende wel belangrijke gevallen
concentreren. En daar heel goed werk doen. Daar hoeven we helemaal niet zo
negatief over te doen.

Laten we dus invoeren dat een werkgever door een afkoopsom ter hoogte van
een jaarsalaris te betalen, zonder verdere discussie eenzijdig een
arbeidsovereenkomst mag ontbinden. Te vergelijken met een werknemer die
ook eenzijdig en zonder verdere discussie een arbeidsovereenkomst mag
ontbinden, in zijn geval niet door een afkoopsom te betalen, maar door een
opzegtermijn van maximaal 3 maanden (dacht ik) in acht te nemen.

En dan wat de CAO's betreft. Het ontslagrecht beschermt nu te dure en
weinig flexibele arbeidskrachten die voor een bedrijf niet meer
interessant zijn, omdat er anderen zijn die het voor minder willen doen.
Denk aan postbodes, bouwvakkers en buschauffeurs. Die gasten zijn dus
gewoon te duur. Zonder algemeen verbindende CAO heb je dat probleem niet.
Dan gaan ze maar minder verdienen, maar nog altijd meer dan het
minimumloon.

Uiteindelijk draait het dus zoals zo vaak gewoon om geld.

Resumerend, mijn stelling is deze: versoepeling van het ontslagrecht is
maar een kleine en niet eens zo heel belangrijke stap. Wat er werkelijk
moet gebeuren is afschaffen van de flexwet en algemeen verbindende CAO's.
Dat lost een hoop problemen op. Daarnaast leidt het ook tot hogere
inkomenverschillen en dat is ook heel juist. Zielige gevallen kunnen
worden beschermd met een basisinkomen. Versoepeling van het ontslagrecht
is dan alleen nog een kwestie van efficientie. Zinvol, maar niet
wereldschokkend.

Ik begrijp natuurlijk wel dat dit absoluut niet gaat gebeuren. En zolang
dat niet gebeurt, wordt het ontslagrecht belangrijker omdat het een extra
ontsnappingsmogelijkheid biedt. Als demotie bespreekbaar wordt, geldt
daarvoor hetzelfde. Maar het blijft poldergeneuzel.

> Ikzelf heb ook wel eens voor de kantonrechter gestaan in
> een ontslagprocedure, en met succes is toen het ontslag tegengehouden.
> Waarom zou je dat willen afschaffen?

Omdat je anders krijgt dat mensen dingen blijven doen die niet meer nuttig
zijn. Of die een ander beter of goedkoper kan. Of beide. Omdat je dan de
persoon die er zit bevoordeelt ten opzichte van degene die er had kunnen
zitten. Puur en alleen omdat hij eerst was. En je benadeelt niet alleen de
persoon die er had moeten zitten, ook de rest van de maatschappij door
hogere prijzen en belastingen. In strijd met de rechtvaardigheid en in
mijn ogen in strijd met elementaire fatsoensnormen.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********