Beleid en regels: effect vs. beoogd effect

[Bart Meerdink]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Lezende in de vele recente postings van vooral Fritz van Rikxoort moet
ik toch terugdenken aan de metafoor van de overheid in de rol van Arnie
de brokkenpiloot (toen deed Ad Huikeshoven nog mee).

Als je bijv. het langdurige en massieve ingrijpen van de overheid op het
punt van het wonen in Nederland beschouwt, en dan ziet hoe moeilijk is
om een huis te kopen (dan wel een huis te vinden om te huren) moet zich
toch afvragen of er nog wel enige correlatie bestaat tussen wat de
bestuurder wil en wat het voertuig doet. Kort gezegd: men weet vaak niet
wat men doet. Niets doen is beter dan dergelijk prutswerk.

Maar het is natuurlijk prettiger voor alle betrokkenen als men doet
alsof men het wel weet. Nou gun ik iedereen het beste maar het ontkennen
van een structureel probleem betekent ook dat er niet over een oplossing
wordt nagedacht. Dat betekent steeds meer regels op regels stapelen om
bij te sturen waar men al vanaf het begin aan het spookrijden is.

Het is meer op hoop van zegen hoeveel schade men in Den Haag nu weer
aanricht. In het algemeen is de complexiteit van de samenleving zodanig
dat de uitwerking van enig ingrijpen vaak erg moeilijk te beoordelen is.

En zelfs dan nog, als de exacte reden van het ingrijpen, de doelstelling
die men hoopt te bereiken, onvoldoende gemotiveerd is, of zelfs helemaal
niet genoemd wordt, dan kun je gevoegelijk zeggen dat het beleid meer
een grabbelton voor deelbelangen is dan wat anders.

Het grijze kenteken bijvoorbeeld. Mooi voorbeeld van regeltjes die
getuigen van een wereldvreemde kijk op hoe mensen met regeltjes omgaan.

Mensen zullen alles doen (zolang het saldo positief blijft uiteraard) om
als spierinkjes door het grofmazige net van regels door te zwemmen om
voordeel te behalen. Maakt niet uit of men onzinnige dingen moet doen om
dat te bereiken, geld is geld en overheidsgeld is niets waard zoalng het
niet in eigen zak belandt.

En wat beoogt de regeling van het grijze kenteken eigenlijk? Men wil het
professionele gebruik van auto's minder belasten (vergelijk ook
lease-auto's). Dat men de lasten voor het bedrijfsleven zo laag wil
houden is begrijpelijk, maar moet dat nou uitgerekend door het
auto-gebruik goedkoper te maken? Alsof er niet genoeg verkeer is. Alsof
de mensen al niet ver genoeg van hun werk af wonen. Alsof gewoon minder
winst-belasting heffen niet in aanmerking komt om de bedrijvigheid te
stimuleren.

Afschaffen dat grijze kenteken dus.

Maar dan hebben we buiten de waard gerekend. Deelbelangen weten hun
voordeeltjes uitstekend te beschermen. Verfijn de regeltjes nog maar
weer eens, stapel maar weer regels op regels. Over de redenen achter het
grijze kenteken heb ik niemand gehoord. Het gaat slechts over de
middenstand die er op achteruit gaat. Nou als iedereen in hetzelfde
schuitje zit, dan kan iedereen toch gewoon die kosten doorberekenen? En
degene die zijn vervoer het slimst regelt die wordt beloond.

De loodgieter betaalt meer voor vervoer (geld loodgieter->belasting).
De klant betaalt meer aan de loodgieter (geld klant->loodgieter).
De klant betaalt echter ook minder belasting (geld belasting->klant)

Het kringetje is rond, niemand gaat er op achteruit (gemiddeld), en in
totaal is er aanzienlijke winst: doordat we minder regels hebben is er
minder overhead en minder verstoring van de markt en minder oneigenlijk
gebruik (en in dit geval geen ongelukkige stimulering van het auto-gebruik).

Dat is hoe het zou moeten gaan. Minder regels, iedereen blij.

Bart Meerdink

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********