Brinkhorst info spoeddebat

[Henk Elegeert]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Bart Meerdink wrote:
> REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
> We zijn al iets wijzer geworden,

Bart, ik kwam deze hier tegen ..

http://www.netkwesties.nl/editie98/artikel1.php
NETKWESTIES ---- MAGAZINE OVER VRIJHEID, RECHTEN EN REGELS
OP INTERNET

"
Patenten in de Tweede Kamer: tussen computers en apparaten

Het spoeddebat in de Tweede Kamer deze week over de
softwarepatenten dreigde warempel over de inhoud te gaan,
dankzij een ter zake kundige vervangster van minister
Brinkhorst, gast Johanna Boogerd uit het Europarlement en
een paar Tweede-Kamerleden die de nuance zochten.

"Mijn welgemeende verontschuldigingen" - niet minister
Brinkhorst van Economische Zaken moest dat uitspreken voor
zijn leugen in de Tweede-Kamerbrief van 15 mei jl., maar
zijn staatssecretaris Karien van Gennip. Zij was terug van
zwangerschapsverlof en de Europese zaken vallen onder haar
verantwoordelijkheid. Brinkhorst ontsprong de dans.

Het ging om de volgende passage in een brief van Brinkhorst
van 10 mei over de Raad van (inmiddels 25) Europese
ministers voor Concurrentiezaken:

     "De Raad en Europees Parlement zijn zeer recent tot een
akkoord gekomen over de tekst van de richtlijn. Derhalve zal
dit punt als hamerstuk op de agenda van de Raad komen te
staan. Nederland zal het richtlijnvoorstel zoals dat door
het Voorzitterschap is voorbereid, steunen."

Maar Van Gennip had haar excuses nog niet gemaakt of
schoffelde die op een typisch Nederlandse manier weer onder
de zoden: "Er moet met de tekstverwerking iets fout zijn
gegaan."

Immers, zei Van Gennip, het was het streven van de Raad om
tot een akkoord te komen. Het leek op liegen in commissie
door de minister en staatssecretaris - er bestaat immers
geen tekstverwerkingssoftware die zulke fouten maakt - maar
in feite was het twee keer hetzelfde clubje ambtenaren van
Economische Zaken dat de bewindsman en -vrouw op het
verkeerde been zette. Zulks blijft tegenwoordig zonder
politieke gevolgen en de betreffende ambtenaar hoeft
voortaan evenmin met een zwart kruisje op het voorhoofd door
het leven.

Stem maar veranderen

Maar het ging gisteren tijdens het spoeddebat vooral om de
verantwoording van het Nederlandse stemgedrag inzake het
patentvoorstel van de Raad, dat zo indruiste tegen een
politiek breed gedragen patentvoorstel van het Europees
Parlement. De delegatie van minister Brinkhorst zei tijdens
die vergadering problemen te verwachten. Maar na afweging
van alle voor- en nadelen ging hij toch met het voorstel van
de Raad akkoord.

Op 14 mei had Brinkhorst de Kamer al geïnformeerd over dat
voornemen. Veel reactie kwam er niet, maar wel nadat
achteraf gezien in die andere brief een leugen had gestaan.

Nederland moet zijn aanvankelijke stem vóór het voorstel van
de Raad bij de definitieve stemming maar omzetten in een
tegenstem, zo spraken de Kamerleden gisteren onder
aanvoering van Arda Gerkens (SP) van Martijn van Dam (PvdA)
uit. "Herziening van een stem is hoogst ongebruikelijk",
aldus van Gennip. Van Dam had daar geen boodschap aan: "Als
dat tot gezichtsverlies leidt, dan moet u die consequentie
maar dragen."

Met onduidelijkheid over de definitieve stemdatum voor het
voorstel eindige het debat. Daar het voorstel van de Raad
van Ministers afdoende besproken is, kan elke vergadering
van Europese ministers er definitief over stemmen. Zo'n
stemming zou volgende week dinsdag al kunnen plaatsvinden.
De leden van de vaste kamercommissie voor Economische Zaken
vonden elkaar en Van Gennip met de afspraak dat er nader
debat zou volgen alvorens Economische Zaken zijn stem
definitief zou bepalen. Maar daarvoor resteert wellicht te
weinig tijd. In dat geval moet Nederland pogen om de
stemming uit te stellen. Lukt dat niet, dan moet Nederland
volgens PvdA, GroenLinks, SP en D66 maar tegen stemmen. Het
CDA, de partij van Van Gennip, vindt dat Nederland zich dan
beter van stemming kan onthouden.

De VVD meent, in navolging van haar betrokken
eurocommissaris Frits Bolkestein dat het voorstel van de
Raad van Europa voor patenten veel beter is dan dat van het
Europees Parlement. Fadime Örgü verzocht tijdens het debat
wel tot drie keer toe om een EU-breed patent, maar volgens
Van Gennip zit dat er niet in.

VNO/NCW-lobby

Dit pleidooi van Örgü betrof de verwoording van een lobby
van het grotere bedrijven en die speelden tijdens dit debat
op de achtergrond een grote rol. Tot nu toe was de lobby van
de kleine softwarebedrijven, vooral van de
opensource-beweging, in Nederland het luidst. Maar achterin
op de publieke tribune zat Joke van den Bandt-Stel,
secretaris Technologiebeleid van VNO/NCW. De werkgeversclub
is pro het voorstel van de Europese Raad en tegen alle
amendementen van het Europees Parlement, die erop gericht
zijn om softwarepatentering flink te beperken.

Binnen VNO/NCW menen brancheorganisatie Nederland ICT -
gedomineerd door GEtronics, Atos Origin, PinkRoccade en
andere grotere IT-spelers - en het belangrijkste
technologiebedrijf Philips dat er een krachtiger patentering
moet komen dan het Europees Parlement wenst. En de
werkgevers speelden, net als internationaal Nokia,
Microsoft, SAP en andere grootbedrijven met patentbelangen,
de kaart van de Europese Raad van Ministers, wetend dat die
het Europarlement kan passeren. Er zijn dus gerede
Nederlandse belangen tegen de weerstand van het EP tegen
vergaande patentering.

Volgens Van Gennip staat het EP niet op achterstand met de
patenten en is het geen gelopen race: er volgt nog een
tweede ronde van eerst debat in het Europarlement en
vervolgens een tweede ronde met de Raad van Ministers van
Economische Zaken. Vervolgens kan er een derde ronde komen
met onderhandelingen indien het EP en de Raad het niet eens
zijn.

De kans op overeenstemming is volgens Van Gennip
aanzienlijk, daar het voorstel in eerste instantie bedoeld
is om aan de huidige praktijk een einde te maken: dat het
European Patent Office (EPO) in München momenteel toch
octrooien verleent op software ondanks dat ze dit in feite
niet mag doen. Die octrooien, al 33.000 in getal, houden in
eventuele rechtszaken geen stand gezien het feitelijke
verbod erop. Je zou ze illegaal kunnen noemen, maar ook dat
is niet juist. "Ze zijn vergeven en een realiteit", aldus
Van Gennip.

De grote vraag - en tegelijkertijd een van de twistpunten
tussen het Europees Parlement en ministers - is nu of een
patentrichtlijn deze 33.000 patenten accordeert of dat een
groot deel waardeloos blijft. Een groot deel van die 33.000
Europese patenten, erkent Van Gennip, is buitengewoon
triviaal, zoals het patent op het webwinkelen. Deze
praktijk, gevoed door de patentenzotheid in de VS, wil
Europa in feite niet. "Maar de software achter het
winkelwagentje of voor elektronisch betalen moet je kunnen
beschermen", vindt de staatssecretaris. Maar parlementsleden
vinden nu juist van niet.

I love you

Kortom, waar ligt de grens? In vorige artikelen in
Netkwesties - 20 mei 2004, 26 februari 2004 en 18 september
2003 - zijn de nuances aangegeven. Het blijft een taai
onderwerp, dat Johanna Boogerd vanuit het Europees Parlement
tijdens de commissievergadering gisteren in Den Haag mocht
helpen uitleggen:

     "Vergelijk een patent op softwarecode met een
denkbeeldig patent op de zin 'I love you'. Die mag je
opschrijven in een boek, maar zodra je dat laat drukken
schendt je het patentrecht. Zo zit het ook met het voorstel
van de Raad. Het voorstel reikt veel te ver."

Volgens Van Gennip, die zelf tijdens haar studie technische
natuurkunde aan de TU Delft programmeerde en later in
Silicon Valley (San Francisco) werkte, valt dat wel mee: "De
Raad heeft ingebracht dat de software interoperationeel moet
zijn en koppelt het patent voor software aan een technische
uitvinding. De vinding van spraakherkenning op een mobiele
telefoon goed voor een patent maar de letterlijke code niet."

Maar het Europees Parlement wil een octrooi op software
slechts verlenen als die aan een 'apparaat' is gekoppeld,
bijvoorbeeld een dvd-speler laat draaien, maar de Raad
maakte daarvan dat alle software die je op een computer laat
draaien octrooieerbaar wordt. En vrijwel alle software draai
je op een computer.

De technische kennis van Van Gennip was aan Jos Hessels van
het CDA niet besteed. Hij smeekte de staatssecretaris om de
techniek achterwege te laten: "Het is voor mij allemaal
abracadabra". Ook Arda Gerkens, die behalve voor haar partij
SP in het spoeddebat ook namens GroenLinks sprak, wilde
technische details buiten de deur houden - Johanna Boogerd,
wiens zoon programmeur is, weet na hard studeren inmiddels
wel de finesses.

Gisterochtend ontvingen de commissieleden in Den Haag een
nadere uitleg van de tekst van de Raad, maar het
geannoteerde stuk stond al lang en breed online. Aangevoerd
door Hessels vroeg de commissie Van Gennip om een nadere
uitleg van de exacte verschillen tussen het oorspronkelijke
voorstel van de Europese Commissie, dat met de 64
amendementen van het Europees Parlement en dat met de 28
(overgenomen) amendementen van de Raad van Ministers. Dat
was een nuttig voorstel volgens de commissie.

Dan moet ook duidelijk worden wie er nu precies voor- en
nadelen genieten van de huidige situatie en na eventuele
aanname van de variaties op de Richtlijn. Zo ontkent Van
Gennip, mede op grond van haar werk in Silicon Valley, dat
kleine bedrijven het onderspit delven: "Juist kleine
bedrijven hebben bescherming van hun vindingen nodig. Pas
dan kunnen ze met derden vrijelijk over hun vinding praten
en grote bedrijven er proberen voor te interesseren zonder
dat ze de kans lopen op 'copycat' of te worden opgezogen
door een grote partij."

Maar Van Dam en Gerkens zien nu al excessen bij het EPO en
vrezen na legalisering daarvan een stroom van claims die
innovatie en verbreiding van software zullen hinderen of ten
minste veel duurder zal maken. Ook zij zullen echter met een
onderbouwing moeten komen die voor iedereen geloofwaardig
is, ook voor VNO/NCW en de achterban.

De tegenstanders van het voorstel van de Raad menen dat
buitensporige patenten als het idee van het éénkliksysteem
van Amazon in de VS straks ook in Europa patenteerbaar
zullen zijn.

Voorstanders als VNO/NCW vinden de angst overdreven. De
vereisten voor pure noviteit van technologie en uitsluiting
van pure software en alles wat daarmee samenhangt voor
patentering maken het voorstel volgens de werkgevers
evenwichtig genoeg.

Pinkeltje

Bovendien ontkende Van Gennip dat het Nederlandse standpunt
veel ter zake doet. Immers, tijdens de stemming in de Raad
was enkel Spanje tegen het voorstel. België, Oostenrijk,
Polen en Italië onthielden zich van stemming. "Dat een stem
van Nederland de doorslag zou geven, zoals hier en daar is
geopperd, is absoluut niet het geval", aldus Van Gennip.

Maar volgens de FFIIFFII, en zeker bij de Nederlandse
afdeling, die tot nu toe het grote bedrijfsleven naar de
kroon stak met lobbyen, denken dat er grote
onrechtvaardigheid in het geding is waar internationaal
gecoördineerd verzet tegen past. Dan zullen heus meer landen
hun opinie nog eens herzien.

Het kwam hen en de oppositie in de Tweede kamer wel erg goed
uit dat New Scientist juist gisteren publiceerde dat
Microsoft een Amerikaans patent ontving op het dubbelklikken
op beperkte computers - en daar vallen dan mobiele telefoons
en pda's onder. Europa kan dit tegenhouden, maar als er iets
was dat het debat duidelijk maakte, is dat verzet daartegen
onder de Haagse kaasstolp maar van beperkte invloed zal zijn
in de rondes die nog volgen zullen.
...
"

 > Johanna Boogerd was erbij:
>
> http://kwiki.ffii.org/?NL040603EN
>

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********