Maurice De Hond over onze Weimar-politiek

[Fritz van Rikxoort]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Door Marije van Dalen
http://archief.nrc.nl/?modus=l&text=maurice+de+hond&hit=1&set=1
Maurice de Hond over de politiek

ROTTERDAM, 8 DEC.  Opiniepeiler Maurice de Hond maakt zich zorgen over het
gebrek aan vertrouwen in politici. Hij vreest een explosieve situatie.

Maurice de Hond zit voorovergeleund in een witte fauteuil. ,,De huidige
situatie in Nederland lijkt op de republiek van Weimar. Iedereen weet wat er
daarna gebeurde'', zegt hij nadrukkelijk. Met zijn armen zet hij zijn
woorden kracht bij. ,,Ten eerste: er is geen vertrouwen in de politiek. Er
zijn geen leiders, er is geen visie. Ten tweede: de economie. Het is wachten
op een volgende grote aanslag of een sterke terugval van de economie. Dan
krijg je een explosieve situatie.''

De Hond is sinds de jaren zeventig opiniepeiler. De afgelopen maand viel hij
weer op met de voorspelling dat het van de VVD afgescheiden Kamerlid Geert
Wilders bij eventuele verkiezingen 29 zetels zou krijgen. Dat veroorzaakte
onrust binnen de VVD. In de laatste peiling viel Wilders terug naar 25
zetels, nog altijd acht meer dan de VVD.

De Hond ziet voor alle politieke partijen weinig toekomst en pleit voor een
nieuwe democratie. De essentie van de problemen in Nederland is volgens De
Hond dat politici en de media niet naar het volk luisteren. ,,De politiek
realiseert zich totaal niet dat het grootste deel inmiddels vrij hoog
opgeleid is, en goed geïnformeerd. Mensen kunnen plussen en minnen zien. Ze
kunnen autoriteiten onderuit zien gaan. Vroeger waren politici nog
halfgoden, maar we leven in een andere samenleving dan twintig tot dertig
jaar geleden.''

,,De media en de politiek zijn vooral met elkaar bezig. Als er actuele
onderwerpen aan de orde zijn, kijken ze naar wat de minister ervan vindt,
wat de oppositie ervan vindt en wat de vakbonden ervan vinden. De media en
de politiek staan met hun rug naar de samenleving.''

Via de site www.peil.nl peilt De Hond dagelijks meningen. Behalve veel
politici in Den Haag zijn `bovengemiddeld politiek geïnteresseerden' abonnee
op zijn nieuwsbrief. Politici kijken volgens hem niet naar de vragen die hij
aan zijn vaste onderzoeksgroep stelt over allerlei onderwerpen. Ze vinden
alleen het aantal zetels interessant. De Hond windt zich daarover op. ,,Ik
vind het onbegrijpelijk dat fracties in de Tweede Kamer over belangrijke
onderwerpen besluiten, zonder dat zij weten wat hun kiezers ervan vinden.
Zij vinden dat zij een mandaat voor vier jaar hebben en daarmee kunnen doen
wat zíj goed vinden.''

Volgens De Hond moeten politici structureel het standpunt van de achterban
peilen. Dan weten ze wat er echt speelt. Bijvoorbeeld nu, na de moord op
Theo van Gogh. ,,Politici zijn sindsdien als konijntjes op een snelweg die,
verblind door autolampen, niet meer kunnen bewegen. Ze voeren debatten over
godslastering, imams die Verdonk geen hand willen schudden en de uitspraken
van een halve gare bij Andries Knevel.

,,Maar ik krijg geen antwoorden op mijn vragen.'' Hij verheft zijn stem.
,,Op 2 november is Van Gogh vermoord. Niemand vertelt mij waarom niet
diezelfde avond alle islamitische scholen en moskeeën zijn beveiligd. Is er
geen draaiboek na de aanslagen in New York? Na Madrid? Waarom zijn we
verdere incidenten niet tegengegaan? Hoe konden drie pubers in Uden een
school in brand steken? Daar krijg ik geen antwoord op. De politiek en de
media zijn elkaars speelbal.''

De Hond ambieert geen politieke carrière. ,,Ik wil de mensen die op een plek
zitten waar ze wat kunnen veranderen laten nadenken. Felix Rottenberg noemde
mij eens `niet zomaar een peiler'. Ik denk dat hij daar gelijk in had. Ik ga
dieper op de zaken in en probeer ook waar te nemen wat er onder de
oppervlakte zit.

,,We hebben de afgelopen vijftien jaar grote economische en
machtsveranderingen ondergaan, maar de politieke structuur is in Nederland
sinds 1848 nooit aangepast. Dat veroorzaakt spanningen die leiden tot een
ontploffing van het systeem.

,,Ik ben ervan overtuigd dat over tien jaar CDA, PvdA en VVD niet meer
bestaan. Als het systeem zichzelf niet reinigt, dan gaat het met een klap.
De tekenen zijn niet hoopgevend. Bijvoorbeeld de 36 procent steun voor
Leefbaar Rotterdam in 2001. Dat was al een soort revolutie. Een klap zou ook
kunnen komen na een economische instorting à la 1929 kunnen of een grote
terroristische aanslag.''

De Hond probeert met zijn peilingen de tendens te doorbreken. ,,Het is
gevaarlijk van politici om voorbij te gaan aan de achterban. Je neemt de
verantwoordelijkheid bij mensen weg. Ze zullen zich makkelijker van beleid
distantiëren als ze het gevoel hebben dat zij geen invloed uitoefenen.

,,Ik was blij met de opkomst van Fortuyn. Hij had een belangrijke stem
kunnen zijn. Niet in de regering, maar als oppositieleider. Zijn beweging
had de politiek kunnen dwingen te hervormen om hem de wind uit de zeilen te
nemen. Wilders kan dat niet. Zijn opkomst is een scheuring binnen de VVD.
Hij komt niet van buiten, zoals Fortuyn. Hij heeft geen aantrekkingskracht
op linkse kiezers.''

De Hond voelt zich verbonden met het volk. ,,Mijn ouders waren vroeger zo
arm, dat, zoals mijn vader altijd zei, ze buiten moesten schuilen als het
regende. Het lot van veel mensen ligt in handen van de leidinggevenden in
ons land. Als het economisch slecht gaat, dan krijgen de laagopgeleiden de
zwaarste klappen.'' Tot nu toe ziet hij de politiek niet anticiperen. ,,Ik
ben bang dat dat schade betekent voor de mensen aan wie ik me verbind. Zij
zijn afhankelijk van mensen zoals ik. Het is voor het eerst dat ik me
ernstig zorgen maak om de dingen die ik zie. Het is mijn plicht de alarmbel
te luiden.''

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 uwvoornaam uwachternaam
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********