burgemeester
John Wijsmuller
j.wijsmuller at CONCEPTS.NL
Mon Oct 27 15:12:11 CET 2003
REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
Beste Martin,
Dat er in D66 steun is voor de direct gekozen burgemeester, commissaris en
minister-president heeft mij altijd verbaasd.
Wat is het democratisch gehalte van het door de kiezer stemmen op niet of
nauwelijks bekende kandidaten.
Welke bevoegdheden, hoeveel "macht", moeten deze functionarissen krijgen.
Eigenlijk gaat het mij veel meer om deze vraag dan om de vraag door wie zij
gekozen moeten worden. De vragen hangen wel met elkaar samen.
Op de achtergrond speelt ook nog dat deze functionarissen primitieve
associaties oproepen met goddelijke almacht. Niet voor niets is de
burgemeester vaak in de weer met lintjes uitrijken en knippen, ofwel met de
core business van de koningklijke familie. Gezagsgetrouw en onderdanig
Nederland smult ervan. Bedenk hoe mooi het is dat de werkelijke macht niet
in handen van deze personen ligt.
Dat D66 de direct gekozen burgemeester in deze regering aan de orde heeft
gesteld is in overeenstemming met het feit dat dit het op een na populairste
bestuurlijke vernieuwingsvoorstel is.
Tabel 1.20 Steun voor ideeën over staatkundige vernieuwing;
kiesgerechtigden en bevolking van 21 jaar en ouder, 1971-1998 (in procenten)
--------------------------------------------------------------------------
1971 1972 1998
De minister-president moet rechtstreeks door de kiezers worden gekozen
helemaal mee eens 22 31 19
mee eens 30 29 35
weet niet/geen oordeel 9 9 7
oneens 34 26 34
helemaal oneens 5 4 6
Kamerleden dienen per district gekozen te worden
helemaal mee eens 17 18 10
mee eens 44 34 45
weet niet/geen oordeel 10 18 11
oneens 26 27 29
helemaal oneens 3 4 6
Nederland moet een republiek worden
helemaal mee eens 3 3 3
mee eens 8 6 7
weet niet/geen oordeel 7 7 7
oneens 48 44 43
helemaal oneens 35 40 41
De burgemeester moet worden gekozen door de inwoners van de gemeente
helemaal mee eens 26 32 26
mee eens 35 29 45
weet niet/geen oordeel 7 8 4
oneens 26 25 20
helemaal oneens 6 7 5
Over sommige, voor ons land belangrijke beslissingen moet door de
kiezers zelf worden gestemd, het zogenoemde referendum (1971: zonder
'sommige')
helemaal mee eens 17 26 27
mee eens 33 36 53
weet niet/geen oordeel 14 16 5
oneens 30 18 12
helemaal oneens 6 4 3
--------------------------------------------------------------------------
Bron: SKON (NKO'71 en '72); SCP (CV'98)
Wat de voorstanders, 71%, precies verwachten van de gekozen burgemeester
weten we uiteraard niet.
Van jou krijg ik de indruk dat je hoopt dat een direct gekozen burgemeester
in Putten de traditionele raad in de hoek zet. Mij lijkt juist een
objectieve en democratische, met de minderheid rekening houdende
burgemeester in Putten of Ede wenselijk. Zulke voorzitters bestaan echt,
maar komen in een open verkiezingscampagne niet uit de verf. Goedkope leuzen
en gladde praatjes zullen de toon aangeven en wie betaalt dat allemaal?
Putten krijgt dan een supertraditionele burgemeester en de democratie is er
verder weg dan ooit tevoren.
Waar het werkelijk om gaat is dat democraten actief worden, dat onze
raadsleden niet bang zijn, een rechte rug houden, overal bij zijn en echt
oppositie voeren. Het grootste probleem is de communicatie met de kiezers.
De wethouders en dus de collegepartijen beheersen de informatiebronnen en
een groot gedeelte van de communicatiemiddelen.
D66 moet in plaats van een gezelligheidsvereniging een politieke partij
worden. En actief zijn en door die communicatiebarriere heenbreken, dat is
de opgave voor D66 in de gemeente.
Groeten,
John Wijsmuller
From: "Martin Lentink" <martinlentink at d66gelderland.nl>
To: "John Wijsmuller" <j.wijsmuller at CONCEPTS.NL>; <k.vanloon at wanadoo.nl>
Cc: "Democraten" <D66 at NIC.SURFNET.NL>
Sent: maandag 27 oktober 2003 12:27
Subject: Re: burgemeester
> REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
> Nou John,
>
> Het komt me zo voor dat je eerst een karikatuur maakt van het idee van de
> gekozen burgemeester, en dan vervolgens je kritiek loslaat op die
> karikatuur. Dat mag natuurlijk als je daar zin in hebt, maar het is de
vraag
> of daarmee de discussie een stap vooruit komt.
> Het komt me ook voor dat jij feitelijk een nieuw soort monisme bepleit,
het
> monisme van de raad.
> Misschien dat je je oor (of oog) nog weer eens te luisteren (te lezen)
kunt
> leggen bij ouwe sokken Montesqieu en Rousseau.
> Er is geen enkel probleem met het geven van meer bevoegdheden (in jouw
> terminologie: macht) aan één geleding, wanneer daar niet een evenredige
> beperking van diezelfde bevoegdheden van andere zijde tegenover staat.
Zo'n
> geleding hoeft vervolgens helemaal niet uit de bocht te schieten, zoals
jij
> vreest. Een voorbeeld is de rechterlijke macht in Nederland. Die wordt al
> jaren benoemd in een uiterst autonome ("machtige") positie. En is daar
iets
> mis mee? De bevoegdheden van de rechter worden immers nauwkeurig
vastgelegd
> in de wet, en misstappen komen slechts hoogst zelden voor. Over het
algemeen
> functioneert de rechterlijke macht in Nederland uitstekend, ondanks hun
> 'macht' (of misschien zelfs dankzij?).
>
> Het college (en m.m. Gedeputeerden en het Kabinet) heeft een andere
> verantwoordelijkheid dan de raad (P.S., Tweede Kamer). Wat is er mis met
het
> duidelijk om- en beschrijven van die afzonderlijke verantwoordelijkheid en
> het door de burgers laten bepalen hoe en door wie die verantwoordelijkheid
> dient te worden uitgeoefend? Zulks bijvoorbeeld in tegenstelling tot de
> huidige wijze waarop in Nederland een regering tot stand komt. Dit kabinet
> had er toch eigenlijk nooit mogen zitten?
> Je kunt naar mijn idee geen werkelijk dualisme creeeren wanneer niet elk
van
> de geledingen zijn duidelijke eigen verantwoordelijkheden heeft. De één
> regeert, de ander controleert. Twee heel verschillende dingen, die nu nog
al
> eens door elkaar lopen.
>
> Zie verder in jouw tekst...
>
> Martin Lentink
>
> <knip>
> > De burgemeester, zoals ik hem zie, kan alleen functioneren dankzij het
> > vertrouwen en brede steun van de raad. Hij voert de besprekingen en doet
> > voorstellen. De macht ligt bij de raad en dus bij de partijen.
>
> Zeker, voor wat betreft het vaststellen van de doelstellingen en het
budget.
> Maar ook ten aanzien van de uitvoering? En voor wat betreft de raad ben ik
> het met je eens. Maar partijen?
>
> >
> > Ik gruw van de burgemeester als direct gekozen leider.
>
> Da's zo langzamerhand wel duidelijk. Ik dus niet....
>
> > Het is een oude
> > fictie dat zo'n figuur de wereld zal verbeteren.
>
> Is dat de bedoeling dan? Is het misschien niet een illusie te denken dat
> politiek de wereld kan verbeteren?
>
> > Als hij veel macht krijgt
> > toebedeeld is dat het einde van de democratie. Als de raad de macht moet
> > delen of zelfs kwijt raakt zullen de locale politieke partijen
> doodbloeden.
>
> Punt 1 is het de vraag of dat erg is. (dat doodbloeden van die partijen).
> Punt 2 is het helemaal niet het einde van de democratie. Er bestaan
> gemeentes waar de burgemeester (en het college, wat dat betreft) geen bal
te
> vertellen hebben en alles wordt bepaald door een traditionele meerderheid
> van een paar partijen in de raad die onderling alles uitmaken. (Ik woon in
> zo'n gemeente). Naar minderheden wordt niet geluisterd. Fijne democratie
is
> dat.
>
> > De macht komt in handen van onzichtbare mensen, bedrijven en
organisaties,
> > meer nog dan dat nu al het geval is!
>
> Dat zul je me duidelijk moeten maken. Ik zie dat helemaal niet. Partijen
in
> de raad zijn nu al vaak niet meer dan 'fronts' voor belangengroepen. Als
een
> gekozen burgemeester daar de zijne aan toevoegt kan dat hun relatieve
> invloed alleen beperken of duidelijker maken. IN beide gevallen is daar de
> democratie mee gediend.
>
> >
> > In 1990 was 40% van de Marokkaanse beroepsbevolking werkloos. Leg mij
eens
> > uit hoe een direct door de bevolking gekozen burgemeester met meer
> > bevoegdheden dat even op lost. Presteert die "machtige leider" meer dan
> een
> > door de raad of wie dan ook gekozen burgemeester, die functioneert als
een
> > onpartijdig voorzitter en bewaker van het democratisch proces?
>
> Geen enkele burgemeester kan dat, omdat alleen instrumenten van landelijke
> politiek dat kunnen bereiken. Een gekozen burgemeester iets verwijten dat
> 'ie iets niet kan wat 'ie per definite niet kan vind ik geen sterk
argument.
>
> >
> > De geschiedenis leert dat leiders vooral goed zijn in roof en moord.
Denk
> > hierbij bijvoorbeeld aan de maffia of de adel. Nu we de koning bijna
> hebben
> > gereduceert tot een ornament, een figuur die zich aan de wet moet
houden,
> > willen sommige D66'ers weer terug naar af.
>
> Je kiest de voorbeelden die je idee ondersteunen. Wat dacht je van Ghandi?
> Golda Meir? Er zijn ook tal van leiders met lef en inzicht. Hoewel hij
wordt
> verguisd heeft Gorbatchov heel wat staatsmanschap laten zien. En zo kunnen
> we er wel meer aanvoeren. Wil je die toevallig laten komen bovendrijven of
> er bewust voor kunnen kiezen?
>
> >
> > Als de raad dat wil kan de burgemeester zelf wethouders kiezen.
> > Hoe stel jij je voor dat niet een coalitie maar de bevolking kiest?
>
> Simpel. Je kiest een vrouw of vent met een goed program en die laat je
> kiezen met wie zij/hij dat wil gaan uitvoeren.
>
> >
> > Groeten,
> >
> > John Wijsmuller
> >
> <knip>
>
> **********
> Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst
(D66 at nic.surfnet.nl).
> Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
> Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
tekstveld alleen: SIGNOFF D66
> Het on-line archief is te vinden op:
http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
> **********
**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********
More information about the D66
mailing list