De Graaf: D66 wil zijn paarse gezicht niet verloochenen

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Bron:  Het Parool
Datum: 6 januari 2003
URL:   http://www.parool.nl


D66 wil zijn paarse gezicht niet verloochenen
---------------------------------------------
Addie Schulte

LEIDEN - Hij is 'liever speler dan scheidsrechter', maar D66-fijsttrekker
Thom de Graaf staat in deze tv-campagne noodgedwongen een beetje aan de
kant. Zijn partij is niet uitgenodigd voor de grote debatten op radio en
tv. "D66 mag hoger staan in de peilingen dan de LPF, toch mag ik niet
meedoen aan het slotdebat. De journalistiek heeft dat blijkbaar collectief
besloten," zegt De Graaf.

De partij moet daarom alle andere mogelijkheden benutten om zich te laten
zien, van de Staatsloterijshow tot een kort debat met CDA-concurrent Jan
Peter Balkenende in Het Lagerhuis.

"Ik heb in de vorige campagne geen enkel debat verloren. Maar het winnen
van debatten betekent niet automatisch het winnen van verkiezingen," zegt
De Graaf relativerend.

D66 blijft de partij van 'nuance' en 'het redelijk altematief' en doet niet
mee aan polarisatie, ook al zijn andere partijen daar volop mee bezig,
zegt De Graaf. "D66 moet zichzelf niet verloochenen, ook al blaast de wind
in je gezicht." Het maatschappelijk klimaat verandert en daar kan een
politieke partij weinig aan veranderen. Andere partijen gaan dan over tot
'symboolwetgeving'zoals de invoering van de algemene identificatieplicht.
D66 doet daar niet aan mee."

Zijn partij staat in de peilingen constant op een licht verlies. Maar
omdat CDA en VVD rond de 75 zetels scoren, bestaat de kans dat D66 toch
meedoet aan een volgende regering. Een misverstand wil De Graaf direct
uit de wereld helpen. "Ik sluit deelname aan zo'n regering niet uit, maar
het heeft niet mijn voorkeur. Er is geen sprake van dat we een CDA-beleid
zomaar aan een meerderheid helpen. De PvdA wil liever over links met SP of
GroenLinks regeren. D66 moet dus zijn eigen koers varen."

Als de situatie zich voordoet dat D66 nodig is, moet aan een flink aantal
voorwaarden zijn voldaan. Want het Strategisch Akkoord is een slecht
uitgangspunt, aldus De Graaf De bezuiningen op natuur en milieu zijn
'onacceptabel'. Op het gebied van onderwijs, voor D66 een speerpunt,
hebben VVD en CDA 'een gebrek aan ambitie'. Het integratie- en asielbeleid
van de huidige regering is 'te ver doorgeschoten'. Het referendum afschaf-
fen, zoals de CDA/LPF/VVD-regering voorstelde, gaat als D66 meedoet, niet
door. "Het is een bloody shame dat de spaarzame ingevoerde vernieuwing
van tafel is gegaan."

En D66 moet dan wel winst boeken op 22 januari, zodat het in de onder-
linge verhoudingen meetelt. Een les van de deelname aan de paarse kabinet-
ten is voor De Graaf dat D66 op eigen kracht moet vertrouwen. Andere
partijen zullen niet hard strijden voor de idealen van D66. Maar verder
is D66 over het algemeen tevreden over de paarse periode.

"Het is betreurenswaardig en beklagenswaardig hoe VVD en PvdA nu afstand
nemen van Paars. Wouter Bos spreekt alleen maar over Joop den Uyl, alsof
Wim Kok nooit heeft bestaan. Zalm was vroeger de grote verdediger van
Paars, maar verloochent nu zichzelf." Hij zal zich, in tegenstelling tot
Bos en Zalm, niet verontschuldigen voor deelname aan deze twee kabinetten,
waarvan hij volhoudt dat die veel hebben bereikt op sociaal-economisch
beleid als op het gebied van immateriele zaken als euthanasie en homohu-
welijk. "Het 'het spijt ons'-cultuurtje is aan ons niet besteed."


Beweging

D66 blijft strijden voor bestuurlijke vernieuwing, zoals de invoering
van een gematigd districtenstelsel en de gekozen minister-president.
De Graaf ziet een maatschappelijke onderstroom die streeft naar meer
'burgerdemocratie'. De gekozen burge meester is dichterbij dan tien
jaar geleden, zegt hij hoopvol. Ook de VVD is in beweging gekomen en
discussieert erover. Zelfs op dit punt is met de liberalen voor D66
misschien meer te bereiken dan met de PvdA, die liever de gemeenteraad
de burgemeester wil laten kiezen.

Het gaat bij die vernieuwing niet meer alleen om de politiek, D66 wil
bijvoorbeeld burgers ook inspraak geven in het veiligheidsbeleid in de
buurt en gepensioneerden in de koers van hun pensioenfonds. "Het heeft
geen zin alleen naar het topje van de ijsberg te kijken. Het gaat om de
hele ijsberg," stelt De Graaf. "Het is mijn gevoel dat het steeds eviden-
ter wordt dat dit op een breed terrein moet worden gedaan. Anders wordt
het wantrouwen van burgers in de overheid steeds groter."

De Graaf laat zijn eigen politieke toekomst open. Hij verblindt zijn lot
niet bij voorbaat aan de uitslag. Als D66 verliest, betekent het niet
automatisch dat hij vertrekt, maar als de partij wint, kan er ook nog van
alles gebeuren. "Het is afhankelijk van de omstandigheden. Ik ben niet de
enige die fractievoorzitter kan spelen. Maar het is wel mijn ambitie ook
na 22 januari politiek leiding te geven."

--------
(c) 2003 PCM

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********