Wilde kapitalisme helpt niet

[Nick van der Beek]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Beste Henk,

Bedankt voor je reactie. Ik had nog enkele vragen en opmerkingen naar
aanleiding van je Email.

1. Onder 'wilde kapitalisme', versta ik het neoliberalisme naar
Norod-Amerikaans model dat de marktwerking ziet als oplossing van alles. Ik
hoef in dit verband slechts te wijzen op de asymmetrie in de
gezondheidszorg daar. Kortom, het Paars van zalm en vooral Jorritsma.

NB: In de VS is wel sprake van een gemengd systeem, al misschien niet in de
mate die jij prettig vindt (daarom wonen wij ook hier, en niet daar, althans
volgens Thiebout (zie het concept van "voting with the feet")
Dus waar leg jij de grens, of is dit iets "gevoelsmatigs"?

2. Wat betreft het falen van het neoliberalisme in Latijns-Amerika baseer
ik me slechts op een bekend economisch instituut en haar rapporteur. Ik ben
het er overigens wel mee eens.

NB: Heb je de vindplaats nog? Ik ben wel geinterreseerd in het rapport.
Op de site kon ik het zo 1,2,3 niet vinden, maar mogelijk heb jij het nog.

Dat de NIC een succes zijn, blijkt achteraf erg kort door de bocht, gezien
de huidige conjunctuur in ZO-Azie.

NB: ??? Wat bedoel je hiermee?

Deze landen groeien momenteel. Taiwan 4,8%, Zuid Korea 5,8%, Singapore 2,6%,
Thailand 6,0% Indonesie 3,9%.
Alleen Japan krimpt, en dat omdat de Overheid juist weigert meer
marktwerking toe te laten.

De NIC's zijn en blijven een voorbeeld van de vruchten van liberalisering en
handel. Landen die de marktwerking beperken blijken juist niet te groeien.
(zie b.v. Zimbabwe, waarvan verwacht wordt dat het GDP met meer dan 10% zal
dalen.)

Verder beantwoord jij mijn vraag niet. Wat geef jij de schuld, uitvoering of
idee?

3. Waarom zou je de collectieve sector met dezelfde maatstaven willen
vergelijken als de private? Beide sectoren hebben verder elk iets
specifieks, en vullen elkaar aan zoals de verticale kolom van productie en
diensten in het onderwijs aangeeft.

NB: Waarom zou je ze niet kunnen vergelijken? Beide leveren diensten. Beide
zijn ondernemingen.  Ze vullen elkaar zeer zeker niet aan, de overheid kan
wel dergelijk optreden als (concurrerende) onderneming. Hierover zijn al
verschillende rechterlijke oordelen overheen gegaan. Als je wilt kan ik je
de gegevens wel geven.
De vergelijking met een verticale productiekolom is tamelijk scheef. Er zijn
zeer zeker wel enkele producten die de markt niet kan leveren (een klassiek
voorbeeld zijn goederen met een non-rivaliserend en non-exclusief karakter
in tijden van schaarste, denk b.v. aan verlichting op straat.)
Onderwijs kan ook door de markt geleverd worden. (hetgeen ook gebeurt, denk
aan Nijerode en Stebo (laatste zit in Utrecht aan de Oude Gracht)) Een
bijzondere rol voor de overheid hoeft hier niet te bestaan. Zij zou zich ook
tot financiering en kwaliteitseisen kunnen beperken.

Ook de overheid moet ergens van betaald worden. Met name de overheid is
berucht om haar X-inefficientie. Dit betekend dat het meer geld kost,
waardoor er minder geld overblijft voor b.v. armoedebestrijding. Daarnaast
vergroot het de werkeloosheid.

>Dat je de PTT noemt als destijds slecht functionerende telefonische
>dienstverlener, laat onverlet dat de eigendom van het net collectief dient
>te zijn wil de "marktwerking" ueberhaupt functioneren. Kijk maar naar de
>geschiedenis van de spoorwegen met verschillende spoorbreedtes.
>Ethercommunicatie is daarentegen geen natuurlijk monopolie.

NB: Je beantwoord niet de vraag waarom productiemaatschappijen in handen van
de staat moeten zijn. Dat het netwerk in andere handen dan dan de producent
misbruik van een economische machtspositie uitlokt is duidelijk. Wel maak je
duidelijk dat je met me eens bent dat productie door een overheidsbedrijf
zeer zeker niet tot een goed resultaat hoeft te leiden en dat introductie
van marktwerking een zeer positief effect kan hebben.

Ethercommunicatie is wel een natuurlijk monopolie. Een natuurlijk monopolie
kenmerkt zich (klassiek) door een L-vormige kosten curve (zie b.v. Robbins,
1928). Met ethercommunicatie zijn enorme vaste kosten gemoeid, er moet eerst
een netwerk zijn voordat er gebruik van gemaakt kan worden. Ook moeten een
distributienetwerk opgezet worden, reclame gemaakt worden enz enz enz.
Dit zijn vaste kosten, het leveren van een belminuut brengt daardoor zeer
weinig variabele kosten met zich mee. Ethercommunicatie is derhalve wel
zeker een netwerk sector, en heeft zelf trekken van een natuurlijk
monopolie.

Het bijzondere van ethernetcommunicatie is dat daar competition between
networks mogelijk is, theoretisch gezien het beste mededingingsmodel voor
netwerksectoren.

4. Je opmerkingen over de energiesector kan ik niet beoordelen.
NB: als je wilt kan ik je wel wat kamerstukken mailen.

5. In een laagconjunctuur stijgt de werkgelegenheid in de collectieve
sector meestal relatief en vaak ook absoluut. Daar is sociaal toch niks
tegen, het zegt wel iets over het "fantastische" van de marktwerking.

NB: Over de sociale gewenstheid kan wel zeker iets gezegd worden. Een grote
collectieve sector remt economische groei (lees; werkgelegenheid). In zekere
mate zorgt een grote economische sector dus voor werk voor enkelen
(ambtenaren), ten koste van vele anderen (werknemers).

De groei van de collectieve sector zegt niets over de fantastische
marktwerking. De groei van de welvaart van de afgelopen honderd jaar
daarentegen wel. Uiteindelijk heeft de marktwerking ervoor gezorgd dat er
meer voor iedereen is. (mensen hebben nog wel eens de neiging dit "detail"
te vergeten)
Van overheidsingrijpen kunnen we over het algemeen zeggen dat vandaag de dag
we voornamelijk enorme wachttijden en wachtlijsten hebben, matige
onderwijsvoorzieningen, een enorm verstoorde landbouwmarkt met extreme
armoede in de derde wereld als gevolg, een stroperige arbeidsmarkt,
overvolle wegen, een vaste boekenprijs, enz enz enz.
Al heeft ook overheidsingrijpen daar waar het gerechtvaardigd is zeker wel
haar vruchten afgeworpen, met name daar waar de markt niet goed kan werken.
Naar mijn mening is en blijft het zo dat de overheid alleen daar moet
ingrijpen waar het overheidsfalen kleiner is dan het marktfalen.

6. Met "domkoppen" bedoel ik dogmatici ter linker- en rechterzijde die de
kop in het zand steken voor onwelgevallige ontwikkelingen.
NB Is dat geen menselijke eigenschap? Dat maakt iemand toch niet dom?

Die bijv. de
"liberaal" willen uithangen, maar eigenlijk gewoon conservatief zijn in
economisch beleid.
NB: Wat versta jij onder conservatief beleid? Is Neo-liberaal beleid niet
juist liberaal?

Mensen in D66 die lange tijd babbelen over de Nieuwe
Economie, maar als het misloopt geen zelfkritiek leveren. Om maar iets te
noemen.

NB: Zou jij dat wel doen als je het fout had?


Vriendelijke groeten en nog de beste wensen,

Nick van der Beek

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********