Minder en betere regels

[Nick van der Beek]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Beste Henk,

Enkele snelle opmerkingen ten aanzien van je idee.
Rechtsregels dienen om gedrag van individuen te reguleren en kan gezien
worden als alternatief voor de markt of organisatorische verbondenheid cq.
een bedrijf. Zie b.v. het werk van Ronald Coase, zoals de bundel  "The
Market, the law and the firm".

Je ziet aansprakelijkheidsrecht als tegenhanger van rechtsregels. Let
hierbij echter wel op de berperkingen van het aansprakelijkheidsrecht, de
problemen van transactiekosten, litigatiekosten en het probleem van judgment
proof.
Ik kan je eigenlijk heel erg aanraden om eens een rechtseconomisch handboek
door te nemen, bijvoorbeel het boek Recht en Efficientie, Van Velthoven en
Van Wijck, derde druk.
Een alternatief is het werk van Cooter en Ulen.

Ik kan er nu niet dieper op ingaan, maar aansprakelijkheidsrecht is m.i.
geen goed alternatief. Denk bijvoorbeeld aan de problemen van de handhaving
van de visserijwetgeving door de "Biesheuvelgroepen".

In de meeste standaard rechtseconomische literatuur wordt ook ingegaan op de
discussie rechtersrecht (Common law) v.s. Continental law. Rechtersrecht kan
een alternatief zijn voor van te voren opgestelde regels, en is veel
flexibeler. In Nederland hebben we een gemengd systeem, de Hoge Raad maakt
ook regels, al zijn vooral de oudere juristen dit niet met mij eens.
Dat de overdaad aan rechtsregels, met name in de sterk gereguleerde markten
niet werkt is duidelijk. Denk maar aan het enorme monsters die in het
sociaal recht bestaan, de inefficiente situatie in de gezondheidszorg, enz.
De gang van zaken in de gezondheidszorg is, net als de privatisering van de
gassector en de NS, een duidelijk voorbeeld van overheidsfalen.
de overheid heeft ernstige beperkingen, met name op het gebied van
informatie. Informatie is echter van levensbelang bij goede en werkbare
regulering. Daarnaast ontbreekt het de overheid aan incentives om goed
toezicht uit te oefenen. Ook kan men vanuit de private interest theory of
goverment de nodige kanttekeningen bij de gewenstheid van
overheidsbemoeienis maken.

Ik ben dan ook van mening dat men niet snel tot regulering moet overgaan, en
sluit me daarom bij jouw roep om deregulering aan. Henk Vreekamp heeft
gelijk voor zover hij zegt dat je per sector moet kijken hoe de deregulering
uitgevoerd moet worden. Dit omdat het een enorm bos aan bijzondere wetgeving
is, zodat er geen algemeene regels en oplossingen te geven zijn.

Henk, wat je opmeriking over de "doorstart" betreft, de hiermee
vergelijkbare figuur van de "Chapter eleven" regeling in de VS is zeer
ineffectief gebleken. Het is daarom maar de vraag of een makkelijke
doorstart regeling wenselijk is. Ik weet niet of je "The Economist" Leest,
maar daar is dit al een paar keer voorbij gekomen.


Sorry dat het bij deze korte en zeer onvolledige reacite moet blijven.

Ik hoop in de nabije toekomst wat dieper op de materie te kunnen ingaan.

Met vriendelijke groet,

Nick van der Beek,
Studenten Nederlands Recht en Domeingerichte Economie,
Universiteit Utrecht.


----- Original Message -----
From: "Bart Meerdink" <bmeerdnk at telekabel2.nl>
To: "Discussielijst over D66" <D66 at NIC.SURFNET.NL>
Sent: Wednesday, April 09, 2003 3:45 PM
Subject: Re: Minder en betere regels


> REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
> Henk,
>
> Ik volg wat je schrijft. Maar is het geen tijd om eens radikaal anders
> tegen het verschijnsel 'regels' aan te kijken? Zijn regels geen armzalig
> substituut voor zorgvuldigheid en gezond verstand?
>
> Regels hebben twee hoofd-aspecten:
>
> 1) Beschrijving hoe zaken geregeld horen te worden.
> 2) Prikkels/sancties die moeten zorgen dat het ook zo verloopt.
>
> Ik denk dat die twee uit elkaar getrokken moeten worden. Kort
> samengevat: 1) moet begrijpelijker worden, 2) moet zoveel mogelijk aan
> de burger zelf overgelaten worden.
>
> Om te zorgen dat mensen weten wat van hun verwacht wordt, en dat alles
> soepel verloopt zal het beschrijvende deel van de regels op een heldere
> en beknopte manier aan moeten sluiten bij de i.h.a. reeds ruimschoots
> aanwezige 'common sense', en deze ook ontwikkelen en praktisch
> ondersteunen. Geen juridische taal maar bruikbare handleidingen en
> hulpmiddelen (software) die houvast geven aan consument en
> dienstverlener. In onderwijs en (beroeps)opleidingen moeten de
> praktische voordelen van het zich aan dergelijke zorgvuldigheidseisen
> houden goed over het voetlicht komen.
>
> Daarnaast moet men ook merken dat onzorgvuldig gedrag en het beschamen
> van vertrouwen in de praktijk niet loont. Daartoe moeten mensen die in
> het maatschappelijk verkeer met dergelijk gedrag geconfronteerd worden
> een ruimer arsenaal hebben van goede mogelijkheden om daar wat tegen te
> doen.
>
> Het begint natuurlijk altijd bij de feiten. Hoe meer er onweerlegbaar
> vastligt, hoe eenvoudiger het traject wat daarna volgt. Het huidige
> informatietijdperk biedt daarvoor uitstekende mogelijkheden.
>
> Zo zou de overheid bijvoorbeeld een nieuwe dienst moeten aanbieden, die
> van de _verifieerbare officiele correspondentie_. Dit in plaats van de
> moeizame aangetekende correspondentie, die geweigerd kan worden, weg kan
> raken en waarvan ook de inhoud niet vastligt. Een 100% betrouwbaar
> tussenstation dus tussen twee (of meer) partijen, waar inhoud en
> tijdstip van berichten (tegen kleine vergoeding) electronisch vastgelegd
> wordt en beschikbaar blijft ook na de fysieke bezorging van de hardcopy
> versie van het document. Feiten die niet tijdig (kostenloos) bestreden
> worden met een eigen versie van de gebeurtenissen worden (in eerste
> instantie) voor waar aangenomen.
>
> Tussen het simpele klagen / aanmanen en het inschakelen van rechter en
> deurwaarder zou een lichtere, goedkopere procedure moeten zitten, die
> van de arbitrage door een enkele officieel erkende neutrale en
> deskundige tussenpersoon. Deze weg zou begaanbaar moeten zijn zonder het
> inschakelen van een (dure) advocaat.
>
> Verder zou de rechter meer algemene zorgvuldigheidseisen moeten kunnen
> aanleggen, ook al staan die niet expliciet in de regels, en
> gemakkelijker boetes en schadevergoedingen op moeten kunnen leggen, en
> sancties in geval van valse verklaringen over de ware toedracht van de
> gebeurtenissen.
>
> Wanneer iedereen accepteert dat men op elk moment aangesproken kan
> worden op zorgvuldig handelen (brandveiligheid, voedselveiligheid,
> arbeidsomstandigheden, het in gevaar brengen van anderen, enz), en ook
> weet dat daar reeele sancties bijhoren, kunnen wellicht de meeste regels
> vervangen worden door begrijpelijke gebruiksaanwijzingen voor zorgvuldig
> maatschappelijk verkeer in diverse concrete situaties.
>
> Zou op deze manier niet de meeste 'red tape' uit onze samenleving kunnen
> verwijnen? Een echte, conceptuele stap vooruit?
>
> Bart Meerdink
>
> Henk Vreekamp wrote:
> > REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
> >
> > Beste Bart,
> >
> > 1. Verstikkende regels zijn in het verleden vaak geschapen om
> > zorgvuldigheid te handhaven en claims of processen te voorkomen. Een
> > generale oplossing is er volgens mij niet, zeker niet bij privatisering
> > e.d. omdat er dan nog veel meer nieuwe regels komen omdat de concrete
> > politieke besluitvorming in zulke gevallen geringer is. Dus beter is het
> > per domein deregulering vast te stellen. Volgens mij heeft deregulering
> > echter maar heel weinig 'verlichting' van de regeldruk gegeven, juist om
> > claimende partijen te voorkomen.
> >
> > Kortom, ik denk niet dat deregulering een oplossing vormt, maar wel een
> > krappere termijnstelling waardoor de voortgang sneller verloopt. De
afkeer
> > van regels bestaat volgens mij vooral uit de afkeer voor de lange duur
> > waarop iets realiseerbaar is. Dus snelheid zal veel klachten over regels
> > voorkomen.
> >
> > 2. Wat betreft de afwikkeling van zakelijke faillissementen denk ik dat
we
> > een heel stuk zijn opgeschoten sinds de nieuwe wet, qua snelheid en qua
> > persoonlijke aansprakelijkheid. Ik hoor sindsdien uit mijn oude
(MKB)veld
> > weinig klachten. Kijk maar naar de doorstart-mogelijkheden etc. Maar
> > hierover durf ik verder niks te zeggen, geen jurrrrist zijnde.
> >
> > Henk Vreekamp, Utrecht.
> > -------------------------------------
> > At 00:43 9-4-03 +0200, you wrote:
> >
> >> Hoe lang horen we al niet over 'verstikkende regels', 'te veel regels',
> >> 'ambtenarij', 'bureaucratie', enz enz?
> >>
> >> Maar heeft nou iemand in plaats van die holle kreten (ook van Boris I)
> >> concrete voorstellen gedaan die echt helpen om deze wildgroei terug te
> >> snoeien?
> >>
> >> Iemand concrete voorbeelden van iets dat beter kan (en hoe dan)?
> >>
> >> Als een regel onzinnig uitpakt of contraproductief werkt, kunnen
degenen
> >> die daar mee geconfronteerd worden daar nou echt niets tegen doen?
> >>
> >> Een school die belang heeft om drop-outs niet achter de vodden te
> >> zitten, een ziekenhuis dat gestaft wordt met minder geld omdat ze
> >> efficient werken enzo. Iemand die merkt dat iets wringt moet daar iets
> >> mee kunnen.
> >>
> >> Wouter Bos gaf er in verkiezingstijd ook wat voorbeelden van, op het
> >> gebied van de gezondheidszorg waar regels een eigen leven leiden en tot
> >> onnodig dure, omslachtige, trage hulpverlening leiden omdat e.e.a.
> >> anders formeel niet door regels gedekt is.
> >>
> >> Kan men geen betere manier verzinnen om effectieve, veilige, eerlijke,
> >> etc. dienstverlening tot stand te brengen? Mensen hebben toch zelf
> >> ruimschoots genoeg gezond verstand, fatsoen en vakkennis? En waar zaken
> >> niet juist verlopen, kunnen degenen die dat zien dan niet in staat
> >> gesteld/gemotiveerd worden om even aan de bel te trekken? Misschien
> >> zelfs met, als stok achter de deur, voor de kantonrechter afgedwongen
> >> boetes en schadevergoedingen bij verwijtbaar gedrag (hoewel dat in de
VS
> >> nogal uit de hand gelopen is).
> >>
> >> Wat is de stand der kennis omtrent het effectief in goede banen leiden
> >> van maatschappelijke processen? Misschien is de overvloed aan regels
wel
> >> het resultaat van onvoldoende kennis bij de betrokken ambtenaren over
> >> hoe je zaken goed en toch met weinig overhead kunt regelen.
> >>
> >> Dus: genoeg kreten, pik op wat slecht werkt, verzin samen hoe het beter
> >> kan (bijvoorbeeld hoe starters en het MKB meer vrijheid en minder
> >> overhead kunnen krijgen, hoe faillissementen met minder
maatschappelijke
> >> schade afgehandeld kunnen worden), waardoor die slechte regels er
> >> kwamen, hoe je de publiciteit gebruikt om dingen te veranderen, en hoe
> >> mensen die verbeteringen tegenhouden ook daadwerkelijk de zwarte piet
> >> toegespeeld kunnen krijgen.
> >>
> >> Bart Meerdink
>
> **********
> Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst
(D66 at nic.surfnet.nl).
> Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
> Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
tekstveld alleen: SIGNOFF D66
> Het on-line archief is te vinden op:
http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
> **********
>

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********