Rechtsbescherming burger verdwenen?

[Henk Elegeert]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Martin Lentink wrote:
>
> REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
> Medelijsters,
>
> ... Ik citeer een artikel hierover dat ik van het net heb geplukt, en dat naar ik meen oorspronkelijk in het Limburgs Dagblad o.i.d. is verschenen:

Nog even gekeken en dit gevonden;

http://home.hetnet.nl/~milieustichting/elf.htm

of

http://home.hetnet.nl/~milieustichting/achtendertig.htm

"
"NEDERLAND IS EEN FLUWELEN DICTATUUR GEWORDEN"

INTERVIEW

Door Wido Smeets

Sinds 1994 is het bij de Raad van State niet meer voorgekomen dat een
burger op inhoudelijke gronden in het gelijk word gesteld. UM-hoogleraar
Twan Tak slaat alarm. "Ik ben zéér pessimistisch. In juridische termen
leven we niet in een rechtsstaat, maar in een dictatuur.  Ik zie dat
niet meer veranderen."'


MAASTRICHT      Nederland is  geen rechtsstaat meer.  Van enige
rechtsbescherming van de  individuele burger tegen de overheid is geen
sprake.  De Maastrichtse hoogleraar staats- en bestuursrecht TWan Tak
publiceert daar deze week een duizend pagina's dikke studie over.  Hij
is niet bepaald vrolijk geworden van zijn bevindingen.

Alweer een illusie minder: als puntje bij paaltje komt, heeft de burger
die in conflict is met de overheid geen poot om op te staan?

Tak: "Helemaal correct.  In Nederland kan een burger alleen in verzet
gaan tegen een besluit.  Als je je daardoor in je recht voelt aangetast,
ben je kansloos.  In Europa kan dat wel.  Volgens artikel 6 van het
Europees Verdrag kun je naar de rechter stappen als je je in je recht
voelt aangetast.  Een besluit impliceert een algemeen belang.  Dan leg
je als burger dus per definitie het  loodje.  Dat zegt de Raad van State
ook altijd.  Alleen de overheid mag belangen tegen elkaar afwegen,
alleen de overheid mag keuzes maken.  De rechtspraak moet daar buiten
blijven."

Beschikt u over cijfers die uw stelling van de kansloze burger
onderbouwen?

"Jazeker.  Tussen 1975 en 1994 heeft de afdeling rechtspraak van de Raad
van State 249 keer op inhoudelijke gronden een protesterende burger in
het gelijk gesteld. De rechter had daarin een ander oordeel dan de
overheid.  Na 1994 is dat nog precies nul keer voorgekomen. De rechter
controleert in feite alleen nog of de overheid procedurefouten heeft
gemaakt.  Daar komt bij dat de overheid tijdens de behandeling nog mag
aanvullen en wijzigen.  De burger mag dat   niet."

Is het burgerverzet tegen vuilverbranders van Enci in Maastricht en Nuon
Power in Buggenum dan tot mislukken gedoemd?

"Nee, dat is juist het gekke.  In deze gevallen gaat het niet om het
recht of belang van individuele burgers.  Het zijn actiegroepen die
opkomen voor groepsbelangen, zeg maar onderdelen van het algemeen
belang.  Omdat ze zich vaak opstellen als pseudo-overheidjes die zich
bezighouden met het algemeen belang, boeken ze nog wel eens succes.  Dan
kan met succes bijvoorbeeld een milieubelang worden afgewogen tegen het
belang van een autoweg."

Het LPF-gevoel, dat de individuele burger die voor zichzelf opkomt aan
het kortste eind trekt, is dus gebaseerd op de bestaande werkelijkheid.

"Ik ken die club niet zo goed, maar die werkelijkheid klopt.
Je krijgt als procederende burger ook geen rechtsbijstand van
betekenis.  Advocaten werken liever voor de overheid.  Logisch: die wint
altijd.  De termijnen waar burgers zich aan moeten houden, zijn ook
altijd korter dan die voor overheden. De Raad van State geldt van
oudsher als 'vazal van de kroon', en houdt zich als zodanig bezig met
het algemeen welzijn. Vandaar ook dat je in Nederland ook niet in
aanmerking komt voor schadevergoeding wanneer je in je recht wordt
aangetast.  Dat vindt de Raad van State maar flauwekul. Zelfs bij
onrechtmatige daden van de overheid krijgen individuen geen
schadevergoeding van betekenis."

Hoe beoordeelt u zo'n noodwet waardoor Binnenlandse Zaken naar eigen
inzicht in woonwijken vijftig meter hoge zendmasten mag plaatsen?

"Die wet past precies in het beeld van de kansloze burger. Volgens de
gedachtengang van de overheid moet een buurman die ergens aantoonbaar
last van ondervindt, niet zeuren.  Dan wordt in Den Haag gewoon de
vergunningsplicht afgeschaft. Eerder is ook bij Schiphol en de
Westerscheldetunnel alle rechtsbescherming van individuele burgers
afgeschaft.  Niet alleen de Raad van State, ook de wetgever is daar mee
bezig. De burgerlijke rechter wordt in Nederland steeds meer buitenspel
gezet."

Is de wereld van Kafka werkelijkheid geworden, of is er nog hoop?

"Ik weet niet of dat de wereld van Kafka is, maar we zijn verworden tot
een mechanische mierenmaatschappij die uitsluitend bezig is met
welvaart.  We denken dat het goed gaat met onze samenleving als we de
patronen blijven volgen om die welvaart veilig te stellen.  Er zijn geen
prikkels meer die erin slagen deze mechanische mieren van hun pad af te
brengen, zelfs geen wetenschappelijke."

Er is geen hoop meer...

"Ik ben zéér pessimistisch.  In dit land bestaat geen effectieve
rechtsbescherming van de burger door een onafhankelijke, onpartijdige
rechter.  In juridische termen leven we daarom niet in een rechtsstaat,
maar in een dictatuur.  Een fluwelen dictatuur, zo u wilt.  Ik zie dat
niet meer veranderen."

Bron: De Limburger 09-08-2002
"

of

http://home.hetnet.nl/~milieustichting/achtenveertig.htm
"
RAAD VAN STATE EEN FARCE!


Hoogleraar Tak, (UM):

rechtsbescherming burger uitgehold


MAASTRICHT

De  rechtsbescherming van burgers tegen het optreden van de overheid is
in Nederland op een alarmerende manier uitgehold.  Bij
bestuursrechtelijke beroeps- en bezwaarprocedures - in hoogste instantie
tot bij de Raad van State - is vooral sprake van 'formulierencontrole',
waarbij procedurefouten vaak meer gewicht in de schaal leggen dan het
belang van de burger die bezwaar of beroep heeft aangetekend.

Dat vindt professor A. Tak, hoogleraar staats- en bestuursrecht aan de
Universiteit Maastricht.  Hij trekt die conclusie uit een lijvige studie
naar de theorie en de praktijk van het Nederlandse bestuursprocesrecht,
waarvan de resultaten deze week verschijnen bij uitgeverij Sdu.

De Nederlandse burger heeft via een stelsel van bezwaar- en
beroepsprocedures - via de bestuursrechter tot bij de Raad van State -
op het oog voldoende kans zijn stem te laten horen als hij het niet eens
is met maatregelen of plannen van de overheid.  In de praktijk valt dat
volgens Tak echter zwaar tegen.

Om te beginnen bieden de huidige regelingen de bestuursrechter enlof de
Raad van State volop mogelijkheden om in een bezwaarprocedure helemaal
geen inhoudelijke uitspraak te doen, maar de indiener 'niet
ontvankelijk' te verklaren op grond van procedurefouten.
De procedurele weg die de indiener van een beroep- of bezwaarschrift
moet volgen, zit volgens Tak vol juridische valkuilen die alleen een
"geroutineerd en gespecialiseerd rechtspleger" weet te vermijden.

Is die horde eenmaal genomen, en wordt een beroeps- of bezwaarschrift
inhoudelijk in behandeling genomen, dan volgt een nieuw obstakel.  "Dan
moet men erop bedacht zijn dat de rechters alle bestuurlijke oordelen en
keuzes volledig respecteren.  Alleen bij onmiskenbare inbreuken op de
wet kan.de burger op enig succes rekenen."

Met andere woorden: het algemeen belang - en daarop baseert de overheid
als het goed is haar besluiten - staat voor de bestuursrechter voorop.
En als die overheid bij het bepalen van dat algemeen belang niet grof
over de (wettelijke) schreef' is gegaan, trekt de burger altijd aan het
kortste eind.  Zelfs als zijn verhaal inhoudelijk steek houdt.

Ook als de burger gelijk krijgt, is het maar de vraag of hij daar
uiteindelijk iets mee opschiet. De bestuursrechter of de Raad van State
kan een bestreden overheidsbesluit formeel vernietigen, maar, zegt Tak,
de overheid mag dan een nieuw besluit nemen dat in veel gevallen
-hoogstens verpakt in een ander juridisch jasje - inhoudelijk gewoon
hetzelfde is, en vervolgens wel door de rechters wordt geaccepteerd."

Zeker bij de Raad van State, die volgens Tak primair een adviseur van de
overheid is, kan 'het bestuur' in principe rekenen op een herkansing,
soms zelfs meer dan eens.  En als de nood aan de man komt, heeft de
overheid nog altijd het - volgens Tak 'bedenkelijke'- ultieme wapen tot
zijn beschikking: wijzigen van de wet, desnoods met terugwerkende
kracht.

Bron: De Limburger 09-08-2002
"

Henk Elegeert

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********