Woningnood en hypotheekrente(aftrek)

[Fritz van Rikxoort]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Beste Bart e.a.

De materie is niet zo zeer ingewikkeld, wel onbekend, maar de huidige
fiscaal zogenaamd gunstige regelingen en wat daar allemaal bij komt kijken
en alle compenserende maatregelen daar weer tegenin zijn wel eindeloos
ingewikkelder geworden dan ze ooit bedoeld waren.

Burgers denken soms dat ze er per saldo iets mee opschieten, die
hypotheekrenteaftrek en hogere algemene belastingen om die totale aftrek op
te brengen, maar dat is niet zo. Natuurlijk profiteren de meer dan
gemiddelde hypotheeknemers per saldo van de belastingeffecten sec, wat
degenen met lager dan gemiddelde of geen hypotheek extra opbrengen, maar per
saldo betalen bijna zo niet alle belastingbetalers juist meer door de
hypotheekrenteaftrek, want de totale vraag, gefinancierd uit de veel hogere
want aftrekbare hypotheekruimte, heeft geleid tot veel hogere brutoprijzen
op de woningmarkt, die zijn immers de uitkomst van de toenemende vraag
(uitgeoefend met grotendeels tot bijna de helft belastingaftrek) en het
blijvend schaarse aanbod van huizen. Anders gezegd: kopers bieden zoveel
tegen elkaar op als ze met aftrekbare hypotheekrente kunnen financieren.
Netto, per saldo exclusief wat de fiscus zogenaamd als derde meebetaalt,
betalen de kopers gemiddeld hetzelfde voor hun huis als zonder
hypotheekrente en extra opgedreven prijzen het geval zou zijn. Maar ze
betalen wel de hogere algemene belastingen om die hypotkeekrenteaftrek te
financieren. En dat verdwijnt per saldo naar de banken en andere
hypotheekverstrekkers, die aan de aftrekbare rente letterlijk een dubbele
boterham verdienen, want de hypotheken zijn immers extra hoog.

Is dit te ingewikkeld? Niet voor de banken e.a. hypotheekverstrekkers. Die
weten hier al jaren steeds beter raad mee en vinden het heel gemakkelijk om
steeds hogere hypotheken te verstrekken en die steeds langzamer of pas aan
het eind of bij woningverkoop te laten aflossen, want dat betekent hogere
renteopbrengsten.

Het is wel een gevangenendilemma. Maar daarvoor hadden we toch juist de
overheid in het leven geroepen, en de politiek?

Kortom, het gaat mij persoonlijk niet alleen om dit fraaie staaltje van
oerhollandse populistische kolderpolderitiek, maar ook om het functioneren
van de politiek in het algemeen. Durven we de dingen nog bij hun naam te
noemen en de problemen in algemene zin te bespreken, of houden de politieke
partijen elkaar ook gevangen en blijven die liever kiezers naar de mond
praten door ze onwetend te houden van de per saldo negatieve effecten van
het beleid?
En als dat even mislukt praten we dat achteraf goed door het bijstellen van
dat beleid of de onderhavige materie gewoon te ingewikkeld te noemen. Dat is
m.i. een zelfvervullende profetie.
En dat was en is m.i. dus niet alleen van toepassing op het H-woord, maar
was (en is ?) dat ook bij de I-woorden en andere verwikkelde taboes.

Vriendelijke groet,

Fritz

-----Oorspronkelijk bericht-----
Van: Bart Meerdink <bmeerdnk at telekabel2.nl>
Aan: Discussielijst over D66 <D66 at NIC.SURFNET.NL>
Datum: maandag 11 november 2002 13:21
Onderwerp: Re: Woningnood en hypotheekrente(aftrek)


>REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
>Fritz,
>
>De materie die je aansnijdt is vreselijk ingewikkeld, en een aanzienlijk
>deel van het electoraat heeft groot financieel belang bij de status quo.
>
>Een half A4-tje op deze lijst kan hier onmogelijk recht aan doen.
>
>Een idee wat ik nog niet gehoord heb, hopelijk is dat niet omdat het
>onzinnig is :-) ,  is de (evt: geleidelijke) vervanging van de rente-aftrek
>door renteloos krediet voor onbepaalde tijd, evt. mee te nemen bij
>verhuizing. Het effect van het bereikbaar maken van het eigen huisbezit
voor
>meer mensen (wat nu overigens is omgeslagen naar het tegendeel!) blijft
>hetzelfde, maar de staat subsidieert niet langer meer de rijkdom van de
toch
>al zo rijken.
>
>Het krediet zo ook evt. uitgedrukt kunnen worden in een percentage bloot
>eigendom van het huis, zodat eventuele waardedaling niet tot
>dekkingsproblemen leidt.
>
>Zo zijn er misschien nog wel meer, misschien radikale, nieuwe ideeen nodig
>om op termijn een eind te kunnen maken aan de ondoelmatige en
>scheefgegroeide regelingen rond het eigen huisbezit.
>
>Bart Meerdink
>
>
>Fritz van Rikxoort wrote:
>
>> Beste allen,
>>
>> Inleiding
>>
>> Ik denk dat D66, net als Wouter Bos, het lef moet hebben voor de volgende
verkiezingen een baanbrekend standpunt te hebben over de
belastingvrijstelling over het inkomen waarvan hypotheekrente wordt betaald
voor de (eerste) eigen woning,
>> e.e.a. zoals Bos terecht vindt onder meer in het kader van de bestrijding
van de kwalitatieve woningnood,
>> maar m.i. ook algemener i.h.k.v. rechtvaardigheid en effectiviteit van
beleid.
>>
>> Bos lijkt in zijn voorstellen om deze belastingvrijstelling op inkomen
t.b.v. hypotheekrente, te verschuiven richting lagere inkomens, te vergeten
dat daarmee het dramatische prijsopdrijvende effect van die vrijstelling per
saldo niet hoeft te verminderen.
>>
>> Bovendien problematiseert zijn alleen-nieuwe-gevallen-benadering juist de
rechtvaardigheid
>> (oudere generaties hebben hun hogere vrijstelling al binnen, en zouden
dan wellicht alleen bij verhuizing of uitsluitend bij een nieuwe of
gewijzigde hypotheek wat meer belastingprocenten mee moeten betalen met
jongere generaties, aan de miljarden belasting kostende rentevrijstellingen
van henzelf en anderen).
>> M.i. dus niet de fout met de gewijzigde WAO herhalen, waarin oudere
generaties reeds uitgeoefende rechten hebben behouden op kosten van nieuwe
jongere generaties,
>> die hiertoe door de invoering van leeftijdsdiscriminatie wel een
volledige premie moeten blijven betalen, maar die naar rato van hun jongere
leeftijd nauwelijks tot geen rechten meer hebben.
>>
>> Voorstel
>>
>> Mijn voorstel zou zijn een generieke geleidelijke afbouw, uiteindelijk op
langere termijn wellicht volledig, van de averechts werkende, want enorm
prijsopdrijvende, hypotheekrenteaftrek,
>> uiteraard in samenhang met het afschaffen van inkomensbijtelling van
fictief hypotheekwaardeforfait (geleidelijk) en van overdrachtsbelasting
(snel).
>> Wat mij betreft wel met een wat snellere en uiteindelijk volledig te
bereiken nuancering van de huidige vrijstelling (maar deze nuances zijn veel
minder belangrijk en effectief dan de afbouw als zodanig):
>>
>> 1. Een inkomensplafond, ofwel maximum belastingaftrek voor
hypotheekrente,
>> inderdaad ten koste van de hoogste inkomens en hun allerhoogste
miljoen(en)hypotheken en huizen
>> (ken de praktijk van met hypotheekrenteaftrek alsmaar grotere panden
opkomende hoogste inkomens)
>> geleidelijk voor allen door te voren, en niet allen voor nieuwe gevallen.
>>
>> 2. Hypotheekrenteaftrek van het belastbaar inkomen tegen het vaste
laagste percentage van de inkomstenbelasting.
>> Dit bevordert de hypotheekdraagkracht en start op de (goedkopere)
koophuizenmarkt van de lagere inkomens,
>> die in percentage van hun inkomen dan wat meer door de andere
belastingbetalers aan hypotheekrente laten meebetalen,
>> hogere inkomens betalen dan hetzelfde wat hogere percentage van hun
hypotheekrente zelf,
>> in absolute zin blijven de hogere inkomens veel meer belastingsubsidie op
hun hypotheekrente ontvangen, slechts zo een 40 procent daarvan in plaats
van nu 52 procent.
>>
>> Tenslotte zal de in algemene zin (zeker zonder hypotheekrenteaftrek) de
onrechtvaardige fictie van de inkomensbijtelling met het huurwaardeforfait
even geleidelijk afgeschaft moeten worden voor hypotheekrenteaftrekkers,
>> maar wat mij betreft voor degenen zonder hypotheek of slechts met een
gedeeltelijke hypothecaire financiering per direct.
>>
>> En uiteraard kan en moet met de opbrengsten van de lagere
belastingsubsidies op hogere huizenprijzen ook de overdrachtbelasting van 6
procent op verhuizen naar een koophuis snel worden afgeschaft.
>> Niet alleen ten behoeve van starters e.a. kopers met alsdan minder
hypotheekrenteaftrek,
>> maar ook ter bevordering van de vermindering van het woonwerkverkeer
>> en van de doorstroming op de totale woningmarkt in het algemeen (ook
vanuit de sociale huursector).
>>
>> Fritz van Rikxoort
>
>**********
>Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst
(D66 at nic.surfnet.nl).
>Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
>Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld
alleen: SIGNOFF D66
>Het on-line archief is te vinden op:
http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
>**********
>

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********