Populisme onbekend

Wed Jun 12 23:55:07 CEST 2002

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Prima Bart,

dat je even in een encyclopedie keek. Dan valt je gelijk op wat Van den Bos
over het hoofd zag: het charismatische van de populistische leider. Dat is
inderdaad precies een van de hoofdkenmerken van het populisme, destijds ook
door mij in mijn uitgebreide essay op deze lijst benoemd. En ook dit
charisma kan zowel links als rechts zijn, soms diachronisch
vertegenwoordigd in een persoon. Mussolini dus, recent Fuyimori in Peru.

De opinie van Van der Laan heb ik gemakshalve maar eens buiten schot
gelaten. Haar streven om nieuwe EU-landen vooraf de democratische maat te
nemen, heeft trouwens mijn instemming. Maar dat staat los van de opvatting
over popu.

Vooralsnog vind ik veel opmerkingen over popu gekrijs, gezwets. Als
anti-populist lees, hoor ik graag betere argumenten en analyses.

Het NRC opniestuk in herhaling lezend, merk ik op dat het nauwelijks over
populisme gaat (dat wel  het geval bij Van den Bos) en vooral over het
falen en het elitaire bij de EU zelf. En dat is in grote trekken een juist
verhaal voor wat de EU betreft. Het verhaal van Van der Laan is op de
alinea over popu niet vergelijkbaar met dat van Van den Bos, een oud-linkse
analyse anno 1980. Dus op dit punt trek ik het over een kam scheren van Van
der Laan en Van den Bos terug.

Van den Bos moet op het schavot, en met hem De Graaf  die van hetzelfde
laken en pak is.

Henk Vreekamp, Utrecht.

-------------------------------------

At 12:08 12-6-02 +0200, you wrote:
>REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
>Uit de Winkler Prins (1992): "populisme [politiek], een stroming die een
>sterke en directe band tussen leiders en volk voorstaat. (...) In de
>praktijk opent het populisme de weg voor eenhoofdig, charismatisch
>leiderschap: de populistische leider werkt op basis van persoonlijke
>populariteit en zet de overheidsbureaucratie en de partijorganisaties
>buitenspel." (einde citaat, ik heb het niet online en ga niet het hele
>artikel overtypen)
>
>Nou Henk, ik daag je uit om te zeggen dat dit niet op onze Pim Fortuyn
>van toepassing was. Merk op dat ook Le Pen en Berlusconi persoonlijk "de
>partij zijn" en naadloos in deze categorie thuishoren.
>
>Het artikel van Bob vd Bos heb ik niet beschikbaar (de artikelen staan
>niet online?), maar ik heb wel de NRC en vond persoonlijk het artikel
>van Lousewies vd Laan ("Neem bevolking serieus bij uitbreiding EU")
>uitstekend.
>
>Het artikel ging 100% over de Europese uitbreiding en waar zij termen
>als "(rechts)-populisten" e.d. hanteert, is het op een redelijk correcte
>manier, zonder stigmatiserende adjectieven en dergelijke.
>
>Je kritiek is mistig, en in ieder geval waar het het NRC-artikel betreft
>totaal unfair ("wedstrijd in nieuwe politieke correctheid", "schaam
>jullie", "gezwets", "gekrijs", "elitair terrorisme" en zo).
>
>Maar je hebt gelijk dat globale politieke kwalificaties vaak demagogie
>en gebrek aan echte inhoud moeten maskeren. Maar dat betekent nog niet
>dat die termen nu meteen taboe verklaard moeten worden.
>
>Bart Meerdink
>
>Henk Vreekamp wrote:
>
>>De term "populisme" lijkt een bezweringsformule te worden, een manier om
>>iemand of een beweging te plaatsen in een ongunstig daglicht. Kranten:
>>"Populisme overspoelt Europa", "Blair wapent zich tegen populisme en wil
>>marineschepen sturen naar Middellandse Zee om illegalen te weren", etc.
>>etc. Afgelopen weekend hielden de D66-EPers Van den Bos en Van der Laan
>>beiden een wedstrijd in nieuwe politieke correctheid door resp. in De
>>Volkskrant en NRC te ageren tegen het "rechtse populisme".
>
>>De grap is dat niemand een definitie geeft van "populisme", niet of
>>nauwelijks een aanwijzing geeft in welke richting de lezer/kiezer dan wel
>>moet denken. Gaat het om "programmaloos", "rechts"?
>
>>Hier zou eigenlijk een taak liggen voor een nogal toegepaste sociale
>>wetenschap die al jaren praatjes heeft en veel belastinggeld opslorpt, de
>>politicologie. Maar ook zij zwijgen. We hollen aldus van de ene p.c. in
>>de andere p.c. Een mooie combinatie van dom en elitistisch. Een dat
>>terwijl ooi sprake was in die kringen van "populisme"= partijen zonder
>>unilineair, ideologisch programma, dat wil zeggen dat de meeste politieke
>>partijen dus "populistisch" zijn. [Herlees nog eens mijn essay van begin
>>dit jaar, te vinden op het archief]
>
>>Populisme kan niet alleen rechts of links zijn, meestal is het beide. Ook
>>Professor Pim was het: links want tegen verdergaande privatisering en het
>>terugvorderen van het publieke domein waar het gaat om veiligheid e.d.,
>>rechts waar het gaat om migranten en WAO. Om maar wat te noemen. Aan het
>>geleuter over "rechts populisme" bemerk ik een ideologische verwarring
>>bij schrijvers en politici . En iinderdaad, een korte blik in enkele
>>beknopte politicologische encyclopedieen leert dat de term "populisme" er
>>zelfs niet in voorkomt!
>
>>Populisme is dus voor velen een neologisme om de tegenstander te
>>besmetten, net zo gemakzuchtig als het gebruik van "racisme" in de jaren
>>tachtig. Van den Bos en Van der Laan, schaam jullie! Kan jullie assistent
>>Herman Beun, naar ik meen toch een soort politicometrist, jullie niet wat
>>nieuwe vakliteratuur voorschotelen? Aan modieus gezwets hebben we niks -
>>zeker niet als je nieuwe EU-landen de democratische maat wilt nemen!
>
>>Graag zie ik met name analyses over het vermeende fascistische en
>>racistische gehalte van het populisme, een these van de Leider van D66,
>>De Graaf, waarmee hij het klapvee op het laatste congres meekreeg. Ook
>>Mark Fluks manifesteerde zich op gelijke wijze in zijn afkeer van de
>>persoon Fortuyn. Voorlopig ga ik er vanuit dat populisten - zeker
>>internationaal gezien - hooguit net zo racistisch en nativistisch zijn
>>als grote delen van de bevolking. Niks uitzonderlijks dus.
>
>>Ik zie met belangstelling progammatische en actuele analyses tegemoet,
>>maar walg intussen wel van dat gekrijs, dat jezelf overschreeuwen in de
>>hoop dat de ander niet merkt dat je het zelf ook niet weet. Dit elitaire
>>terrorisme, dus.
>
>**********
>Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst
>(D66 at nic.surfnet.nl).
>Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
>tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
>Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
>tekstveld alleen: SIGNOFF D66
>Het on-line archief is te vinden op:
>http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
>**********

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********