Populisme onbekend

[Henk Vreekamp]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Beste Unico,

Ik verwees al naar politicologen (Ph. Van Praag 1995, e.a.) die alle 
partijen popu vinden die niet van een eenduidige gedachtengoed uitgaan. Dus 
in zoverre zijn vrijwel alle Nederlandse partijen popu, CU en SP 
uitgezonderd, misschien ook een beetje het CDA (maar haar program e.d. heb 
ik nooit gelezen).

Zo'n brede definitie is op zich wel aardig, toch zou ik willen streven naar 
smallere, werkbaarder  criteria. Anders krijg je kreten van het type "alle 
mensen zijn zondig" en andere hopeloze kreten namens Jaweh en Allah. Te 
breed ontkracht ook.

Overigens denk ik dat menig elitistisch politicus uit kinnesinne scheldt op 
populististische leiders, juist uit jaloezie om hun charisma en hun 
welsprekendheid. Om het nog wat cruer te zeggen - en dat komt omdat me 
opvalt dat tegenstanders steeds over "de dood" ipv "de moord op" Fortuyn 
spreken -  , ik vermoed zelf enige Klamheimliche Freude over Fortuyn, zo 
van "die zijn we in ieder geval kwijt". De term KF, heimelijke vreugde, 
stamt trouwens uit de Duitse RAF-tijd en is een neologisme naar ik me 
herinner van de Bildzeitung. Ik kom er mede op omdat de dagbladen die ik 
volg geen onderzoeksjournalistiek plegen naar die moord, zich zoals de NRC 
beperken tot rondbellen of een kiekje in De Telegraaf van het Spartaanse 
interieur van de vriendin van Volkert van der Graaf. De voedingsbodem voor 
de moord blijft buiten schot. De media vervullen hun waakhondfunctie niet 
wbt LPF, justitie of milieufanatisme.

Dat je gecharmeerd werd door Loesewies toont aan dat ze eloquent is. Maar 
welsprekendheid is nog wat anders dan popu, want daardoor worden mensen 
niet alleen geroerd maar ze onthouden ook de quintessens.

Henk Vreekamp, Utrecht.
-------------------------------------
At 19:48 12-6-02 +0200, you wrote:
>Henk,
>
>Volgende onderwerp dat je aansnijdt dient minimaal dagvullend te worden.
>Je maakt wel wat los weer op deze lijst.
>Dank overigens voor de literatuur. Ik heb nog wat te doen.
>
>Nog een vraagje: in hoeverre zijn we niet allemaal een beetje populist?
>Pim vond ik een extreme populist..er zat bij hem geen rem op! Het
>verwachtingspatroon dat hij gecreerd heeft bij zijn achterban is torenhoog.
>Het veelal onrealistisch gehalte van zijn voorstellen, voorstellen die hij
>dan vervolgens weer afzwakt of nuanceert, maakt hem tot een extreme
>populist. Een extreem populist weet (bewust of onbewust) de publieke opinie
>effectief te bespelen. De inhoudelijke consistentie of rechtlijnigheid in
>standpunten staat niet centraal, maar de wil des noods ten koste van de
>inhoud aan de macht te komen. Dit lijkt mij een aardig toepasbare
>praktijkdefinitie van een extreem populist.
>
>Ga nu koffie zetten! Begin trek te krijgen. Henk - bij voorbaat gezegd
>hebbende - de wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt, maar ik doe mijn
>best vanuit mijn eenvoudige perspectief mee te denken over het aardige
>balletje dat je vandaag opgooide.
>
>Overigens heb ik de enthousiaste Lousewies vd Laan meegemaakt al speechend
>in Amsterdam d.d. 2 maart. Haar speech was inhoudsloos, maar
>enthousiasmerend en lekker popu! Tegen het randje van populisme. Toch vond
>ik het tof dat zij tijd nam om te speechen en weet ik (via tv en artikelen)
>wat  ik van haar kan verwachten. Dit is alles van populistisch. Zij is
>gedreven, enthousiast, weet zaken gedaan en besproken te krijgen, werkt
>vanuit een sociaal-liberale mindset (denk ik).
>
>Groet,
>
>Unico
>
>
>----- Original Message -----
>From: Herman Beun <Herman.Beun at yucom.be>
>To: D66 mailinglist <D66 at NIC.SURFNET.NL>
>Sent: Wednesday, June 12, 2002 3:57 PM
>Subject: RE: Populisme onbekend
>
>
> > REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
> >
> > Joris van den Wittenboer schreef:
> >
> > > > Uit de Winkler Prins (1992): "populisme [politiek], een
> > > > stroming die een sterke en directe band tussen leiders
> > > > en volk voorstaat. (...)
> > >
> > > In welk licht moet ik de voorstellen voor bv een gekozen
> > > minister president dan zien? Is D66 dus een populistische
> > > partij?
> >
> > Verschil is wellicht te illustreren met de gedachtengang die ik een keer
> > aantrof in de gedachtengang van een kiezer die ons kantoor een email
> > stuurde. Die persoon vond het maar kwalijk dat wij (van D66) ons
> > uitspraken vóór iets waar de kiezer volgens hem duidelijk tegen was.
> > Blijkbaar vonden we dat we "het beter moesten uitleggen" in plaats van
> > in te zien dat we ongelijk hadden, en daarmee hadden we net zoveel
> > minachting voor de kiezer als partijen die de democratie niet zo hoog in
> > het vaandel hadden staan (Ik chargeer een beetje, het verhaal was wat
> > genuanceerder en vooral opbouwender dan dat).
> >
> > Mijn antwoord daarop is dat dat het verschil markeert tussen een
> > 'populistisch' en een 'democratisch' politicus. De populist redeneert
> > als boven, is tegen als "het volk" tegen is, en voor als "het volk" voor
> > is. Macht is de belangrijkste drijfveer ("Let maar op, ik word premier
> > van dit land"), het verwoorden en versterken van het gesundenes
> > Volksempfinden is het middel om die te verwerven. Morele bezwaren tegen
> > de uitwassen daarvan worden weggewuifd onder het motto "het volk heeft
> > altijd gelijk". In die zin volgt en gebruikt men het publiek debat, in
> > plaats van het te sturen. Dictators zijn vlak na hun aantreden op de
> > golven van een revolutie of een opstand vaak dol op vormen van directe
> > democratie (plebiscieten, directe verkiezingen), omdat ze weten dat ze
> > niet kúnnen verliezen. Wanneer ze na een tijdje hun populariteit
> > verliezen, zijn ze ineens niet meer zo dol op die directe band met het
> > volk. Die democratie was immers bedoeld om aan de macht te komen, niet
> > om gecontroleerd te worden en verantwoording af te leggen.
> >
> > De rol van een democratisch politicus is denk ik om er juist *niet*
> > vanuit te gaan dat het volk altijd gelijk heeft, maar juist om de eigen
> > mening en idealen voortdurend luid van de daken te schreeuwen, óók als
> > die lijnrecht ingaat tegen de publieke opinie van het moment. Inderdaad,
> > "beter uitleggen". De ware democraat is overtuigd van zijn eigen mening,
> > maar is altijd bereid die in verkiezingen of referenda aan publieke
> > toetsing te onderwerpen en daarbij desnoods het onderspit te delven.
> >
> > /Herman
> >
> > **********
> > Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst
>(D66 at nic.surfnet.nl).
> > Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
>tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
> > Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
>tekstveld alleen: SIGNOFF D66
> > Het on-line archief is te vinden op:
>http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
> > **********
> >
> > ================================================================
> > Deze e-mail is door E-mail VirusScanner van Planet Internet gecontroleerd
>op virussen.
> > Op http://www.planet.nl/evs staat een verwijzing naar de actuele lijst
>waar op wordt gecontroleerd.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********