Populisme onbekend

[Bart Meerdink]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Uit de Winkler Prins (1992): "populisme [politiek], een stroming die een
sterke en directe band tussen leiders en volk voorstaat. (...) In de
praktijk opent het populisme de weg voor eenhoofdig, charismatisch
leiderschap: de populistische leider werkt op basis van persoonlijke
populariteit en zet de overheidsbureaucratie en de partijorganisaties
buitenspel." (einde citaat, ik heb het niet online en ga niet het hele
artikel overtypen)

Nou Henk, ik daag je uit om te zeggen dat dit niet op onze Pim Fortuyn
van toepassing was. Merk op dat ook Le Pen en Berlusconi persoonlijk "de
partij zijn" en naadloos in deze categorie thuishoren.

Het artikel van Bob vd Bos heb ik niet beschikbaar (de artikelen staan
niet online?), maar ik heb wel de NRC en vond persoonlijk het artikel
van Lousewies vd Laan ("Neem bevolking serieus bij uitbreiding EU")
uitstekend.

Het artikel ging 100% over de Europese uitbreiding en waar zij termen
als "(rechts)-populisten" e.d. hanteert, is het op een redelijk correcte
manier, zonder stigmatiserende adjectieven en dergelijke.

Je kritiek is mistig, en in ieder geval waar het het NRC-artikel betreft
totaal unfair ("wedstrijd in nieuwe politieke correctheid", "schaam
jullie", "gezwets", "gekrijs", "elitair terrorisme" en zo).

Maar je hebt gelijk dat globale politieke kwalificaties vaak demagogie
en gebrek aan echte inhoud moeten maskeren. Maar dat betekent nog niet
dat die termen nu meteen taboe verklaard moeten worden.

Bart Meerdink

Henk Vreekamp wrote:

> De term "populisme" lijkt een bezweringsformule te worden, een manier om iemand of een beweging te plaatsen in een ongunstig daglicht. Kranten: "Populisme overspoelt Europa", "Blair wapent zich tegen populisme en wil marineschepen sturen naar Middellandse Zee om illegalen te weren", etc. etc. Afgelopen weekend hielden de D66-EPers Van den Bos en Van der Laan beiden een wedstrijd in nieuwe politieke correctheid door resp. in De Volkskrant en NRC te ageren tegen het "rechtse populisme".

> De grap is dat niemand een definitie geeft van "populisme", niet of nauwelijks een aanwijzing geeft in welke richting de lezer/kiezer dan wel moet denken. Gaat het om "programmaloos", "rechts"?

> Hier zou eigenlijk een taak liggen voor een nogal toegepaste sociale wetenschap die al jaren praatjes heeft en veel belastinggeld opslorpt, de politicologie. Maar ook zij zwijgen. We hollen aldus van de ene p.c. in de andere p.c. Een mooie combinatie van dom en elitistisch. Een dat terwijl ooi sprake was in die kringen van "populisme"= partijen zonder unilineair, ideologisch programma, dat wil zeggen dat de meeste politieke partijen dus "populistisch" zijn. [Herlees nog eens mijn essay van begin dit jaar, te vinden op het archief]

> Populisme kan niet alleen rechts of links zijn, meestal is het beide. Ook Professor Pim was het: links want tegen verdergaande privatisering en het terugvorderen van het publieke domein waar het gaat om veiligheid e.d., rechts waar het gaat om migranten en WAO. Om maar wat te noemen. Aan het geleuter over "rechts populisme" bemerk ik een ideologische verwarring bij schrijvers en politici . En iinderdaad, een korte blik in enkele beknopte politicologische encyclopedieen leert dat de term "populisme" er zelfs niet in voorkomt!

> Populisme is dus voor velen een neologisme om de tegenstander te besmetten, net zo gemakzuchtig als het gebruik van "racisme" in de jaren tachtig. Van den Bos en Van der Laan, schaam jullie! Kan jullie assistent Herman Beun, naar ik meen toch een soort politicometrist, jullie niet wat nieuwe vakliteratuur voorschotelen? Aan modieus gezwets hebben we niks - zeker niet als je nieuwe EU-landen de democratische maat wilt nemen!

> Graag zie ik met name analyses over het vermeende fascistische en racistische gehalte van het populisme, een these van de Leider van D66, De Graaf, waarmee hij het klapvee op het laatste congres meekreeg. Ook Mark Fluks manifesteerde zich op gelijke wijze in zijn afkeer van de persoon Fortuyn. Voorlopig ga ik er vanuit dat populisten - zeker internationaal gezien - hooguit net zo racistisch en nativistisch zijn als grote delen van de bevolking. Niks uitzonderlijks dus.

> Ik zie met belangstelling progammatische en actuele analyses tegemoet, maar walg intussen wel van dat gekrijs, dat jezelf overschreeuwen in de hoop dat de ander niet merkt dat je het zelf ook niet weet. Dit elitaire terrorisme, dus.

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********