Haalt PvdA ons in? (over partijleiderschap)

[Hein van Meeteren]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

At 14:57 12-07-2002 +0200, Erik van Buiten wrote:

beste erik, voordat ik met Dario (inmiddels 1,5 en een echt leidertje...) naar de speeltuin verhuis, nog even een ractie (t'is zomer, dus ik heb wat tijd voor dit prachtige medium).

>Laat ik eens proberen duidelijk te maken dat er geen logica geldt in
>dergelijke zaken, met een lijstje van de huidige partijleiders (ofwel, zij
>die partijen richting geven..):
>
>CDA-            Balkenende, premier

Inderdaad, na een harde machtsstrijd om het leiderschap binnen het CDA. Het partijleiderschap was wel degelijk de inzet. Dus onze christensociale  vrienden zien het als een (semi) formele positie.

>PvdA-   onduidelijk, maar niet de fractievoorzitter, ook niet de
>lijsttrekker

Is een uitzonderlijke situatie. Melkert had een heldere positie, todat hij begon te wankelen. Dat liet een vacuüm achter, waarin onze sociaaldemocratische vrienden nog steeds verkeren. Nu proberen ze iets nieuws, een democratisch gelegitimeerd partijleiderschap. Goed idee, lijkt me.

>VVD-            Zalm, kamer-kandidaat nr 3, fractievoorzitter

Idem, ook hier een wisseling van de wacht. Zo interregum mag niet als norm gepresenterd worden. je zal zien hoe het zich oplost. Ik wed een goede fles minerallwater op een lijsttrekker/fractievoorzitter/partijleider. We'll see.

>D66-            Thom de Graaf, fractievoorzitter, lijsttrekker

Niet omstreden. Thom doet het ook goed. Maar we zitten wel in een bezinningsfase, en we weten niet hoe zulks uitpakt.

>LPF-            Pim Fortuyn, helaas te vroeg overleden lijsttrekker

ook weer een uitzonderingssituatrie, en dus geen norm.

>Leefb.NL        Jan Nagel, partijvoorzitter

Inmiddels afgetreden, en dus een vacuüm.

De enige conclusie die we kunnen trekken is dat er uitzonderlijke situaties zijn ontstaan, diverse vacua e.d.

>Nog eens ter overdenking: kun je mij vertellen wie na de verkiezingen van
>1998 de partijleider was, Borst of De Graaf? De vraag stellen is deze
>beantwoorden en daarmee waarschijnlijk retorisch.

Je hebt het nu weer over een transitiefase. Het lijkt erop of je transities, uitzonderingen en speciale gevallen wil presenteren als bewijs van een norm. Ik geef toe dat er in dit tijdsgewricht wat minder stabiliteit heerst t.a.v. partijleiderschappen. Maar we kunnen pas over een jaar of vijf, terugkijkend zeggen, of in deze periode een geheel nieuw type partijleiderschap is geboren. Vooralsnog lijkt het erop, naar mijn visie althans, dat de oude situatie zich spoedig herstelt. Kijk maar naar Herben: fractievoorzitter én partijleider. Het traditionele duo. Zolang hem dat gegund is door ego's als Janssen v R en Hoogendijk.

>Nog een vraag: wie was bij VVD en PvdA de partijleider in de laatste weken
>van de campagne? Niet de gekozen lijsttrekkers.

Ook weer een uitzondering: de lijstrekkers faalden zo ontieglijk dat overal hulptroepen kwamen aanstormen. Toch bleef Dijkstal goed overeind, als ik zo vrij mag wezen. Wie was de partijleider van de VVD in jouw ogen dan?

>Voor mij is de conclusie van een beoordeling van de "partij-leiders" dat het
>partijleiderschap onstaat uit een combinatie van steun bij media, publieke
>opinie, steun bij leden, bij andere leden partij-top, binnen fractie en
>anderen. Het rare is dat een ieder rekening houdt met de vraag wie bij deze
>groepen het beste ligt in de acceptatie als leider.

Hooguit kan ik met je meegaan in het onderscheid tussen formele en informele leiders, zoals dat ook in de groepsdynamica geldt. Maar het gaat me te ver dit klakkeloos van toepassing te verklaren op de politiek. De pers, andere partijen, maatschappelijke gesprekspartners etc: ze willen weten wie van de partij als formeel woordvoerder, c.q. partijleider geldt. dat is de vraag naar formeel leiderschap. dat er persoonlijkheden en ego's zijn die met een grote presentie het leiderschap betwisten, aantasten of beconcurreren is een ander zaak (Wiegel-effect).

>Ik vindt dat een partij die zich te sterk fixeert op een "leider" daarmee
>ook het interne debat beperkt. Als "we" een leider kiezen dan kunnen "we"
>toch niet te sterk afwijken van zijn/haar koers. We hebben immers een leider
>gekozen om hem/haar te volgen.

Bij een democratische club zou dat niet zo moeten zijn. Het is jammer dat d66 zo langzamerhand wel zo functioneert. Aan ons 9ongehoord etc) het leiderschapsdebat nieuw leven in te blazen, ook al zullen we de toorn der machtigen over ons uitroepen.

>Ik meen dat een gezonde vernieuwende partij zich richt op een aantal sterke
>geprofileerde en zelfbewuste personen die samen smoel geven aan een partij.

Zonder meer, maar dat sluit formeel leiderschap geenszins uit. Het is én én, en niet óf óf.

>Een leider ben je, dat word je niet.

Als opleider in vaardigheidstrainingen (influence skills, negotiation skills etc) kan ik het beroepsmatig én uit commerciële overwegingen NIET met je eens zijn (!) ;-)
Leiderschap is te trainen, geloof me.

Hein

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********