Analyse hedendaags populisme

[Joris van den Wittenboer]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Henk schreef:

> Waarde toekomstige VVD-ers,

Hoe kom je erbij dat ik een toekomstige VVDer ben? Integendeel zou ik bijna
zeggen....

Onlangs was op de radio de experimenteel-psycholoog Wagenaar die een mening
gaf over Fortuyn. Weliswaar niet over populisme, maar toch zat er wat in.
Hij vond Fortuyn een spelbreker. En dat sprak volgens hem veel mensen aan.
De politiek werkt via bepaalde regels en die regels zijn niet altijd
logisch. Fortuyn wilde niet volgens die regels werken en liet zien dat veel
van de "regels" eigenlijk nergens op slaan. Veel mensen herkenden dat en
voelden zich daarom aangetrokken tot Pim. Hij brak met de regels maar kon
er niet tegen als iemand anders hem bestreed door ook tegen de regels (zijn
regels) in te gaan. Hij vergelijk Pim met van Agt (die ook een "spelbreker"
was, en ook niet kon tegen mensen die hem weer aanpakten door tegen de
regels in te gaan).
Tevens kon hij zich wel vinden in het feit dat besluitnemers vaak niet
feitelijk goed op de hoogte zijn van het onderwerp waarover ze besluiten.
Hij herkende dat van zijn tijd als universiteitbestuurder. Hij was vaak
niet voldoende op de hoogte over onderwerpen waar hij een beslissing over
moest nemen. Dat zal in Den Haag niet anders zijn zo vertelde hij en dat
geloof ik ook wel....... En ook dat was een punt waar Pim de vinger op
legde....

Groet Joris




>
> Niemand wil echt meedenken over een nieuw programma voor D66. En de
> meerderheid is verder bang datzij haar eigen ambities schaadt als ze de
> huidige politiek leider afvalt. Echter, meedenken over een analyse van
het
> huidige populisme lukt al beter. Zie de reactie van potentieel kamerlid
> Hein van Meeteren.
>
> Hein wil het Fortyunisme en eventueel ook andere Westeuropese variaties
wel
> theoretisch analyseren aan de hand van de kritische Frankfurter Schule
> (sociologie, politicologie). Met Duitse namen als Horkheimer, Adorno en
de
> nog levende leerling Habermas. Globaal zocht deze "school"  van
> links-liberalen en kritische sociaal-democraten in de sociale
wetenschappen
> naar de invloed die staat en monopolies hebben op politieke bewegingen,
de
> dominante ideologie van een periode en de "gewone man".  De marxist Reich
> zocht zelfs een verklaring voor de massale aanhang onder de arbeiders en
> middenstand vanuit een massa-psychologisch optiek (aanbidden Leider
vanuit
> verdrongen lustgevoelens e.d.).
>
> Tot zover vind ik Hein's suggestie voor een theoretische basis voor een
> populisme-analyse interessant. Er is slechts een groot probleem: de
> Frankfurter Schule zocht naar een verklaring voor het feit dat de gewone
> man zo massaal koos voor het aanvankelijk vitalistische fascisme  en het
> later moordende fascisme in de jaren dertig van de 20e eeuw.
>
> En dat is het probleem. Hein suggereert opnieuw dat populisme min of meer
> gelijk staat aan fascisme, genocide e.d. Dat past dan wel in het
failliete
> gedachtengoed van Leider mr. Thomas de Graaf, maar is niet realistisch.
> Zeker niet als we het populisme wereldwijd beschouwen. In feite konden
veel
> ideologieen leiden tot fascisme: naast populisme, het conservatisme,
> socialisme en communisme. De geschiedenis van het fascisme verhaalt van
> hele volksdelen en partij-organisaties die zich vanuit de hun ideologie
> lieten omkatten tot de ultiem  foute.
>
> Kortom, bepaalde politieke en psychologische mechanismen die zijn
> blootgelegd door de kritische sociologen kunnen we zeker "meenemen" in de
> theorievorming, maar hun globale aanname is verwerpelijk. Vergeleken met
> het nazisme vormt het populisme een nette burgerlijke beweging van
> teleurgestelde, misschien wraakzuchtige maar zeker niet moordzuchtige
lieden.
>
> Waarom wil men dat niet inzien? Zijn de critici daartoe soms zelf te zeer
> populist? Vindt men zelf, ondanks partijlidmaatschap, "politiek
bedrijven"
> ook verwerpelijk? Welk kwaad wil men eigenlijk bestrijden? Toch het
> schuldige ik?
>
> Dus, Hein, qua detail een goede suggestie, qua strekking verwerpelijk
want
> irreeel. Niettemin een nuttige bijdrage in de gedachtenvorming. Ik hoop
dat
> je deze constatering positief opvat...
>
> Henk Vreekamp, Utrecht.
>
> **********
> Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst
(D66 at nic.surfnet.nl).
> Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
> Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het
tekstveld alleen: SIGNOFF D66
> Het on-line archief is te vinden op:
http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
> **********
>

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********