Rechtsaf! en links bijsturen (een analyse)

Mon Jan 28 21:24:24 CET 2002

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Henk,

Prima analyse. Ik steun je volledig in de gedachte dat de beweging naar rechts er één is die we, hoe vervelend ik dat ook vind klinken, zullen moeten accepteren. Ook je oplossing voor links (kritische begeleiding van de draai naar rechts) spreekt me aan. Tegelijkertijd kan ik me voorstellen dat er menigeen is die deze beweging naar rechts met afschuw aanschouwt. Menigeen dient zich dan ook af te vragen wat het precies is dat deze afschuw veroorzaakt. Is het de tendetieuze manier van discussiëren of orakelen van deze of gene?; is het angst voor verandering van hetgeen we hebben bereikt?; of is het angst voor wat het volk allemaal lijkt te willen en vooral niet te willen? 
Uit reacties in deze lijst maak ik op dat het wellicht een combinatie is van allen, waarbij de laatste enigzins de boventoon lijkt te gaan voeren. (ruk naar rechts/amerikanisme/eigenbelang etc).

In de angst voor het laatste schuilt mijns inziens direct het gevaar voor een belangrijk grondbeginsel van onze partij: Democratie.
Je stelt het juist, Henk, als je zegt dat D66 de partij moet worden/zijn die kritisch de waarden van democratie, rechtsstaat en open samenleving verdedigt. Ik wil hier zelfs aan toevoegen: ongeacht welke uitkomst het democratische stelsel voortbrengt. (Thom de Graaf pakte deze rol overigens zeer aardig op in zijn discussie met Balkenende in Het Buitenhof afgelopen zondag). 

Mij persoonlijk maakt het weinig uit wat de uitkomst is van een discussie/debat/verkiezing/referendum, zolang het maar zeker is dat dit proces eerlijk is verlopen, dat iedereen zijn zegje heeft kunnen doen en dat de regels vooraf duidelijk zijn vastgelegd en uitgelegd. D66 zal meer dan tevoren moeten duidelijk maken dat het niet netjes is om de rente op leningen die in het verleden zijn aangegaan niet meer aftrekbaar te maken, ongeacht het feit dat D66 voorstander zou kunnen zijn van het niet aftrekbaar zijn van deze rente. D66 moet duidelijk aangeven dat een correctief referendum niet het doel bereikt als er geen bindende uitslag is. D66 zal ook moeten aangeven dat een referendum met betrekking tot de keuze voor Plan A of Plan 1 geen goed instrument is om betrokkenheid bij de burgers te bewerkstelligen. D66 zal scherp moeten blijven op de wijze waarop onze rechtstaat wordt vormgegeven, op de wijze waarop omgegaan wordt met privacy-gevoelige gegevens en op de wijze waarop bewijsvergaring plaatsvindt in justitiële onderzoeken. D66 moet doofpot-sessies aan het licht brengen en afkeuren (ook als het eigen bewindslieden of bevriende bewindslieden betreft). D66 zal ook meer moeten benadrukken welke gevolgen keuzes van andere partijen/personen hebben voor deze waarden. Misschien moet je wel tot de conclusie komen dat D66 wat minder tolerant moet worden..

D66 mag zich wat mij betreft ook nog meer richten op het vereenvoudigen van procedures en processen en het inzichtelijker maken ervan. Want waar de Nederlander een hekel aan heeft is volgens mij niet zo moeilijk: stroperige, ondoorzichtige besluitvormingsprocedures en onvoldoende gehoor/zeggenschap in zaken die hem echt raken.

In ruil voor de waarborging van deze waarden zal D66 ook meer moeten berusten in de uitslag van het democratische proces; de maatschappij, tenslotte, krijgt wat zij verdient....ook al is dit "Pimsalabim"

Wim Rampen
  ----- Original Message ----- 
  From: Henk Minnaert 
  To: d66 at nic.surfnet.nl 
  Sent: Monday, January 28, 2002 2:57 PM
  Subject: Rechtsaf! en links bijsturen (een analyse)

  REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl 
  Beste lijsters,

  Wat ga ik stemmen? Verkiezingen zijn jaren niet zo spannend en interessant geweest, inclusief de verkiezingsstrijd en de verschuivingen in het politieke landschap. De ene na de andere politieke partij gaat `rechtsaf'. Dit is niet zo verwonderlijk, want er is geen geloofwaardig `linksaf' voorhanden op dit moment. Bovendien onmogelijk. De samenleving is reeds links teveel doorgeschoten en vraagt om een beweging naar rechts. Wat links op dit moment het beste kan doen is de draai naar rechts kritisch begeleiden en zich herbezinnen (m.n. op kwesties die nu door rechts worden opgepakt). Het is aan rechts op dit moment om politiek te handelen. 

  De tijd vraagt om een draai naar `rechts', dat wil zeggen: meer aandacht (ook daadwerkelijk) voor orde en gezag, voor rechtshandhaving, voor strijd tegen illegaliteit en criminaliteit, voor waarden, normen en tradities, en voor een bevestiging van de eigen identiteit als onze samenleving als Nederlands, Europees en Westers. Gedoogcultuur en tolerantie zijn mooie zaken, maar tonen zich op dit moment van hun minder mooie kant. Tolerantie is vrijblijvendheid geworden en excessen laten zien dat we zijn doorgeschoten. Dat geldt ook voor de multiculturele samenleving (als samenlevingsconcept): op dit moment staat zij voor waarden-loosheid, voor desoriëntatie en voor uiteenvallen, disharmonie en conflict.

  Politiek en intellectueel komen op dit moment de meest interessante geluiden van rechts: Balkenende (CDA), Pim Fortuyn (LN) en CU. In wat zij zeggen wordt duidelijk wat er op dit moment aan de hand is. Dat maakt dat zij recht van spreken hebben en ook worden gehoord. Niet vreemd dus dat zij stemmen zullen winnen. Met hun opvattingen en posities articuleren zij de leesbaarheid van de huidige situatie.

  Links heeft op dit moment weinig zinvols te melden, of het moet kritisch zijn vanaf de zijlijn, zoals Marijnissen van de SP. Van PvdA en van Groenlinks hoor je op dit moment slechts vage verhalen die niet iets duidelijk maken, behalve dat ze de gevestigde orde willen voortzetten, met hier en daar een bijstellinkje. Niet geloofwaardig dus. Veel kiezers zullen op PvdA en Groenlinks stemmen, niet omdat die partijen interessant zijn in hun politieke stellingnames, maar omdat die kiezers niet op rechts willen stemmen.

  Er zijn twee partijen die nog geen duidelijke positie hebben gekozen in deze Post-paarse situatie: VVD en D66. Alhoewel, in de VVD begint het rechtse geluid aan kracht te winnen. Heel begrijpelijk, maar tamelijk laat. De VVD zal nog de juiste toon moeten vinden. (Wat dat betreft heeft het CDA met Balkenende geluk: iemand met gedrevenheid, brains en visie, wat je er ook van vindt. Het beste dat het CDA na De Hoop-Scheffer heeft kunnen overkomen.) 

  D66 dreigt de verpersoonlijking te worden van de pragmatische en `waarden-loze' lauwheid van Paars (zeker de tweede helft). Voor PvdA en VVD is het nu heel slim om veel van Paars II op het conto te laten of te schrijven van D66; dan kunnen die partijen zich anders profileren, door zich van Paars te distantiëren, en het zal D66 slechts windeieren leggen om zich te beroemen op de successen van Paars: weinig mensen die dat zal motiveren om D66 te kiezen. 

  D66 zal niet meegaan naar rechts; weinigen in de partij die daar voor voelen. Bovendien is de concurrentie al groot wie het meest aantrekkelijk rechts is: CDA, CU, VVD of LN. Wat dan wel? D66 zal z'n pragmatisme moeten opgeven en zal de partij moeten worden die de komende tijd kritisch de waarden van democratie, rechtsstaat en open samenleving verdedigt. Dat zal nodig zijn in de komende periode waarin rechts de politiek zal domineren. Alleen zo kan D66 zich profileren in de huidige turbulenties. Zij zal in haar heroriëntatie `11 september' een belangrijke plaats moeten geven, niet expliciet, maar wel als referentie voor ontwikkeling van een eigen visie. 

  De slingerbeweging van de politiek slaat de komende tijd onvermijdelijk door in rechtse richting. Niet vanwege populisten zoals Fortuyn. Zij articuleren en geven vorm aan een reactie op ontwikkelingen die in de samenleving zelf reeds wordt gevoeld. In die zin verdienen zij inderdaad de naam `populist': zij hebben een goed zintuig voor wat er gaande is. Het politieke establishment toont zich al enige tijd visueel en auditief gehandicapt voor wat er leeft `onder het volk'. De samenleving is links doorgeschoten en vraagt om een rechts antwoord. Wie dat niet wil zien doet aan wensdenken.

  We zullen moeten accepteren dat de tijdgeest niet meer linksgestemd is. Links zal zich op moeten maken voor oppositie en kritiek. Verdachtmakingen aan het adres van rechts zal de positie van links niet redden. (Bijvoorbeeld door Fortuyn c.s. af te schilderen als `fascisten' of (troetel)nazi's. Het enige wat daarmee bereikt wordt is dat `fascist' op een gegeven moment geen scheldwoord meer is.) De verschuiving naar rechts is geen kwestie van partijen en politici, maar van ontwikkelingen in de samenleving en reacties daarop. 

  Op wie te stemmen? Voor mijzelf geldt dat ik de huidige verrechtsing in de politiek niet verwelkom, maar wel begrijpelijk vind. Kritisch volgen en links bijsturen lijken mij de belangrijkste optie. Het zal een tijd duren voordat het politieke tij weer keert, richting links. Tot die tijd zijn anderen aan zet. Wat ik ga stemmen weet ik nog niet. Het zal erg afhangen van ontwikkelingen de komende maanden, en met name hoe partijen zich zullen gaan profileren. Verder ben ik benieuwd naar politici die durven te handelen. 

  Voor rechts én links geldt dat politiek bedrijven niet slechts een kwestie is van beantwoorden aan verwachtingen; het komt aan op handelen, d.w.z. de moed hebben om daden te stellen en iets in gang te zetten, ook wanneer de uitkomst ervan onzeker is en het effect van handelen niet voorspelbaar. Van politici verwacht ik dat ze zullen handelen en niet slechts uitvoerders zijn van programma's. (Daarvoor hebben we ambtenaren.) Ook al is het tij rechtsgestemd dat verhindert niet dat ook linkse politici het vermogen blijven houden te handelen. Ik ben benieuwd wie daartoe de moed heeft.

  Ik blijf links denken en ook stemmen, maar ik zou niet weten wat een constructief links antwoord is op de huidige situatie. Dus zal mijn stem vooral kritisch zijn. 

  Met vriendelijke groet,

  Henk Minnaert

------------------------------------------------------------------------------
  Get your FREE download of MSN Explorer at http://explorer.msn.com.
  ********** Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl). Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66 Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66 Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html **********

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********