dubieuze tolpoorten

Mon Oct 2 00:41:01 CEST 2000

Tolakkoord heeft veel dubieuze kantjes
Door Peter de Lange en Bart Verkade 

Of hij zich heeft laten omkopen? Verkeerswethouder Nico Janssens van Rotterdam vertrekt zijn gezicht tot een opgewekte grimas. Nee hoor. De zak met geld van minister Netelenbos aanpakken geeft alleen maar blijk van gezond verstand. ,,De koopman heeft het gewonnen van de dominee.'' Ergens in zijn geweten heeft blijkbaar een stemmetje geroepen dat hij Netelenbos' aanbod beter had kunnen afslaan. Janssens suste dat stemmetje door te zeggen dat als Rotterdam niet akkoord gaat met de spitsheffing, stad en regio geen cent krijgen voor nieuwe infrastructuur. En mainport Rotterdam zit te gillen om meer asfalt en meer rails om het almaar groeiende verkeer te verwerken. Wat doet een wethouder met een beetje verantwoordelijkheidsgevoel in zo'n geval? Juist. Pakken die poen. 
Het is een eerlijk, maar ook een opportunistisch antwoord. Door de eigen stad te bevoordelen, heeft Janssens andere regio's benadeeld. Het akkoord met Netelenbos mag dan de titel Bereikbaarheidsoffensief Rotterdam dragen, een neveneffect is dat gebieden elders dikke kans  lopen dicht te slibben. Maasland en het Westland bijvoorbeeld, die door het ontbreken van een tolpoort op de A20 bij Maassluis overspoeld dreigen te worden door sluipverkeer uit de Haagse regio dat het elektronisch oog op de A13 wil ontlopen.

Muurvast 
Zeker, de regio's krijgen geld om zelfstandig maatregelen te nemen tegen sluipverkeer. Toeritdosering, verkeerslichten, eigen tolpoortjes. . . Dat mag men zelf uitmaken. Maar Janssens zal toch beseffen dat als iedere gemeente barrières gaat opwerpen, het verkeer in de wijde omtrek binnen de kortste keren muurvast loopt? De zaak rigoureus afsluiten zou bovendien betekenen dat het nu reeds over die sluipwegen rijdende verkeer óók de snelweg wordt opgejaagd. Chaos alom. Dat kan toch nauwelijks de bedoeling zijn van de spitsheffing. 
De Stadsregio heeft het in de onderhandelingen zo weten te plooien dat haar eigen inwoners geen tol betalen als zij zich binnen de regiogrenzen verplaatsen. ,,Ik kan hen met een gerust hart onder ogen komen,'' zegt Janssens. Maar hoe zit het met de forensen die zijn aangewezen op de auto en die straks dagelijks de spitsheffing moeten betalen als ze naar hun werk in Rotterdam gaan? Het getuigt van weinig bestuurlijke verantwoordelijkheid om te zeggen: dat zijn geen Rijnmonders, dat is niet mijn pakkie-an. Betalen die mensen soms in andere guldens? Werken zij minder hard voor hun geld?

Zuur
Voor de inwoners van de Hoeksche Waard zijn de druiven zuur. Zij hebben in de ochtendspits straks geen enkele mogelijkheid meer hun eiland gratis te verlaten richting Rotterdam. Voor de Heinenoordtunnel komt een tolpoort waar 5 gulden moet worden afgerekend, de Kiltunnel tussen 's- Gravendeel en Dordrecht kost 3,50 gulden en voor het veer Nieuw-Beijerland - Hekelingen moet bijna twee gulden worden neergeteld.
De boosheid van de inwoners en hun bestuurders spitst zich toe op de willekeur. Waarom moeten de bewoners van dit eiland 'bloeden', terwijl die van bijvoorbeeld Voorne-Putten en IJsselmonde geen cent extra hoeven te betalen?
Het is uit dit oogpunt te begrijpen dat de gemeente Barendrecht wel enthousiast is over de tolplannen. Haar inwoners hoeven geen tol te betalen, maar als lid van de stadsregio Rotterdam heeft Barendrecht wel een flinke duit kunnen meepikken uit de miljoenen voor extra openbaar vervoer. Toch moeten de Barendrechters zich niet al te rijk rekenen. Het feit dat de gemeente net buiten de tolpoort valt, zal onherroepelijk leiden tot een nog grote belangstelling voor woningen in Barendrecht, waardoor deze nog onbetaalbaarder worden.  De tolpoorten zullen onterechte 'slachtoffers' maken. Op alle drie de plekken waar straks moet worden betaald, passeren ook mensen die niet naar de stad moeten. Er zijn in de Hoeksche Waard mensen die hun kinderen elke dag naar school in Barendrecht brengen. Zij krijgen daarvoor straks een boete van 25 gulden per week.
De bitterheid in de Hoeksche Waard wordt vergroot door het feit dat deze streek niet met de Stadsregio mocht meepraten over de beschikbare miljoenen. Het openbaar vervoer van het eiland naar Rotterdam en Dordrecht is beneden de maat. In de meeste dorpen is de bus volstrekt geen volwaardig alternatief voor de auto. 
Eigenlijk is er nergens sprake van concrete maatregelen om gelijktijdig met het heffen van spitstol, de capaciteit van het openbaar vervoer te vergroten. De spitsheffing is altijd verkocht als een middel tegen de files. Volgens de redenering: laten we het autorijden in de spits zo duur maken, dat grote aantallen mensen het openbaar vervoer nemen. Maar uitgerekend op de trajecten waar de heffing moet worden betaald (vanuit Gouda en Delft) zitten de treinen al overvol. Het geld uit het mobiliteitsfonds gaat naar heel andere doelen. RandstadRail, de hoge snelheidstrein, een shuttle op de Kop van Zuid. Zo betalen al de tolrijders straks tien miljoen voor een treintje dat voorkomt dat de ambtenaren van het Gemeentelijk Havenbedrijf een stukje moeten lopen van de metro naar hun werk.

De onderhandelingen over meer capaciteit op het treinennet moeten nog beginnen. Dat houdt in dat de eerste maatregelen pas verwacht kunnen worden lang nadat de tweejarige proef met spitshefing is afgelopen. De vraag is, of een experiment dan wel zin heeft. Hoe kun je het effect van een anti- filemaatregel nou meten, als je geen reële alternatieven voor de auto biedt?
Nog zo'n eigenaardigheid. Nergens in de overeenkomst staat op grond van welke criteria de spitsheffing als een succes dan wel mislukking zal worden beoordeeld. Bij hoeveel procent reductie van het autoverkeer zal de proef als geslaagd worden beschouwd? Niemand die het weet. De politiek moet de criteria nog ontwikkelen. Maar of u als gemeentebestuur toch alvast maar wilt tekenen. En wat, als die criteria straks aanpasbaar blijken aan elke gewenste uitkomst? 

Gemak
Hoogst opvallend tenslotte is het gemak waarmee de proef met de spitsheffing bijvoorbaat als mislukt wordt afgeschilderd. Het is, zo wordt meewarig gesuggereerd, nu eenmaal het speeltje van Tineke Netelenbos. Maar het wordt toch niks, we kunnen gerust onze handtekening zetten. Straks ruimen we die camera's weer op en einde oefening. Zou het werkelijk zo eenvoudig liggen?
Men hoeft niet eens wantrouwend van aard te zijn, om te begrijpen dat dit Bereikbaarheidsoffensief wel eens de eerste stap kan zijn naar een systeem waarbij op alle belangrijke wegen tol zal moeten worden betaald. En dan niet voor een tunnel of een stukje weg van tien kilometer, zoals in de aanstaande proef met betaalstroken, maar over langere afstanden. Anders is het systeem niet aantrekkelijk voor het doorgaande verkeer. Dat wil niet én betalen, én twintig kilometer verderop weer in een file staan. De eerste aanzet tot dit nieuwe principe geeft de overeenkomst met Netelenbos al. Op de door Rotterdam zo gewenste A4 Midden Delfland, A13/A16 en vergrote A15 tol zal worden geheven. 

De automobilist heeft er straks gewoon weer een nieuwe kostenpost bij. Tenzij de gemeentebesturen de komende dagen alsnog hun hart en hoofd laten spreken, en niet hun portemonnee. Geen enkel ambtsdrager dient omkoopbaar te zijn, ook niet als dat schaamteloos gebeurt door een van de hoogste ambtsdragers die ons land kent. Als de bestuurders kerels zijn zeggen ze gewoon 'Dank je, als het zo moet doen wij niet mee' tegen Tineke Tolpoort.

Zie ook http://home.wanadoo.nl/d66oudbeijerland  of

www.egroups.com/groep/tolpoorthoekschewaard
-------------- next part --------------
An HTML attachment was scrubbed...
URL: <http://www.tuxtown.net/pipermail/d66/attachments/20001002/3dd7d959/attachment.html>