Gekozen magistratuur

[Van Aalst - Houbraken]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Waarde Lijsters,

Ik schreef:
> >Het lijkt me zo aardig om dit idee eens voor Nederland uit te werken.
> >Als we een gekozen Wetgevende Macht hebben en we filosoferen over een
gekozen
> >Uitvoerende Macht / Minister-President / Burgemeester, waarom dan niet
een
> >gekozen Rechtelijke Macht?

Hein van Meeteren schreef:
> Omdaat een rechter dienaar is van Vrouwe Justitia. En die Vrouwe heeft een
> blinddoek om de ogen en houdt een weegschaal in haar handen. Hetgeen wil
> zeggen dat die Vrouwe volledig onafhankelijk moet zijn en blijven. En wat
> gebeurt er als we kiezen? Dan gaan we politieke afhankelijkheden binnen de
> rechtsspraak halen en dan is die weegschaal niet meer in balans en is die
> blinddoek een gekleurd waslapje geworden.

De rechter dienaar van Vrouwe Justitia!? Met blinddoek en schaal!?
Sorry hoor, maar dat is wel erg makkelijk (en achterhaald).
De rechter spreekt recht op basis van wetten die de wetgevende macht
goedkeurt in opdracht van de kiezer, de burger. Er zijn aanwijzingen genoeg
dat magistraten zich wel degelijk laten leiden door de heersende opinie of
contemporaine morele opvattingen, al was het maar omdat een rechter ook een
kind van zijn tijd is. Vrouwe Justitia mag dan een schaal in d'r handen
hebben, maar het is wel een weger waarvan de schaalverdeling steeds
veranderd. Maar ja, dat ziet ze niet, want ze is geblinddoekt.
Dan over de onafhankelijkheid. Wie benoemt ook al weer de rechters? Er mogen
dan wel procedures en afsproken zijn voor de benoeming die de
onafhankelijkheid moeten bewerkstelligen, maar echt volledige
onafhankelijkheid kun je niet garanderen.
Je argument dat kiezen betekent dat je politieke afhankelijkheid binnen de
rechtspraak haalt is correct (uitgaande van het feit dat je niet
partijpolitiek bedoeld), maar je benoemt niet waarom dat een probleem is
(daarbij ga ik even voorbij aan de 19e eeuwse rethoriek over blinddoeken en
balansen).
Waarom kunnen en willen we de uiteindelijke verantwoordelijkheid van het
maken van de wetten en het besturen van het land wel (rechtstreeks) in
handen van de kiezer leggen en die van het rechtspreken niet?

> Nee, het is goed dat de rechter na een grondige opleiding en na een goede
> selectieprocedure benoemd wordt. Dat garandeert een evenwichtige en
> hoogwaardige rechtspleging, zonder Amerikaanse toestanden en zonder
> partijpolitieke bindingen.

Het garandeert voornamelijk ondoorzichtigheid als het gaat om het
achterhalen van de werkelijke motieven van een rechter bij de rechtsvinding.
Neem bijvoorbeeld het Arrondissement Alkmaar. Daarvan is binnen bepaalde
justitiele kringen bekend dat het sinds kort een zooitje is, haat en nijd
zegeviert en de opleiding wordt gedomineerd door Amsterdamse juristen met
een 'politiek correcte' houding t.o.v. zaken. Raio's die daar niet aan
voldoen, worden weggepest of uit de opleiding gewerkt. So much for
evenwichtigheid en hoogwaardigheid.
Overigens is hetzelfde argument gebruikt voor de benoemde burgemeester. Dat
garandeerde ook evenwichtig en hoogwaardig bestuur, boven de waan van de dag
verheven. Daar denken we toch ook anders over, niet?
Verder is het zo dat de opleidingsmogelijkheden flink 'versoepeld' zijn, om
zo te voorkomen dat het tekort aan rechters nog verder oploopt.

Dan nog iets. Rechters maken wetten. Jurisprudentie noemen we dat. Dat is
een taak (geworden) van de rechtelijke macht; het signaleren van andere
tendensen in de maatschappij o.i.d. Gevolg is dat iemand, totdat er een door
de Kamer aangepaste wet is, beroep kan doen op wetten die niet door de
wetgevende macht / de kiezer formeel als zodanig zijn erkend. Nu had ik het
in mijn voorbeeld alleen over Kantonrechter, maar het geeft te denken.
Ja, dit is voor veel gevallen alleen maar een theoretisch verhaal, maar daar
deed ik het ook voor.

Tot slot.
Een reactie als Hein die gegeven heeft, had ik wel verwacht. De Rechtelijke
Macht heeft voor veel mensen nog het imago van kwaliteit en zuiverheid.
Zoals strenge katholieken er vanuit gaan dat de Paus onfeilbaar is, gaat men
er in Nederland vanuit dat rechters hier evenwichtige en hoogwaardige
rechtspleging genereren, doordat ze die selectieprocedure hebben doorlopen
(opleidingseisen had ik ook al gesteld). En schijnbaar is dat op geen andere
manier te bereiken en zeker niet met zoiets laags als verkiezing.

Toch wil ik er eens over debatteren, maar dan graag zonder de rethoriek.
Niets persoonlijks hoor, maar ik had op meer gehoopt.

Groet,

Chido Houbraken

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********