democratie en fractiediscipline

[H. van Meeteren]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

At 15:55 06-06-2000 Tuesday, Mark Koek wrote:


> > >99% van de kiezers stemt op een partij en niet op een persoon.
> >
> > Is dat onderzocht?
> > Naar mijn weten stemt 99% op de lijstaanvoerder, niet op de lijst zelve. De
> > rest hobbelt achter de trekker aan de kamer in. De Nederlandse kiezer kent
> > maar enkele kamerleden van naam en hoofd, meestal de 
> woordvoerders/trekkers.
>
>Men stemt niet op de partij om de lijstaanvoerder.

Is dat onderzocht? dat was mijn vraag. Het kiezersonderzoek van de 
universiteit van Leiden geeft in ieder geval een genuanceerder beeld dat 
hetgeen u schetst.

>Als Thom de Graaf morgen een eigen partij begint neemt hij de D66-kiezers 
>niet mee.

Hans van Mierlo wel. Thom de Graaff is een slecht voorbeeld, hij heeft 
weinig zeggingskracht en spreekt eerder als een ambtenaar dan een politiek 
leider. aardige man, daar niet van, maar met weinig zeggingskracht. Hoe zou 
het komen dat een Jn Trlouw of een Hns van Mierlo zoveel zetelwinst 
veroorzaken? Stemt men werkelijk alleen op de partij? Maakt u dat eens hard.

>Enkele bekende parlementariers trekken misschien een significant aantal
>voorkeursstemmen, maar verreweg de meesten zitten daar wegens stemmen op
>hun partij en niet op henzelf.

Dt is wat ik stel, dus. En de stemmen op de partij worden veelal afgeven op 
basis van de lijstreker: Stem Kok! Daarom is dat lijsttrekkersdebat altijd 
zo belangrijk.

>Als de bestaande partijen een onderwerp laten liggen waar voldoende
>kiezers om geven kan een nieuwe partij (ook een eenmanspartij) er best
>tussenkomen. Zie de SP, of de ouderenpartijen destijds.

het heeft de SP meer dan twintig jaar gekost om door te dringen tot het 
parlement. Wij als Groenen hebben nooit de rubberen muur mogen slechten. 
Groenlins (toen `kleinlinks' : CPN, PPR, PSP, EVP) had de `groene 
kiezersmarkt' ontdekt en vaagde ons weg. Ondanks ons reeds tienjarige 
bestaan en het harde ploeteren. Ik heb uit eigen ervaring meegekregen hoe 
het partijpolitieke machtsspel gespeeld wordt, en het begrip eerlijkheid 
heeft daar niets mee te maken. Voor nieuwkomers is er nauwelijks ruimte, 
zowel bij de gevestigden niet als bij de pers niet. laat staan dat een 
individuele kandidaat enige kans maakt. De voorkeursstemmen-regeling geeft 
enig soelaas, maar niet genoeg.

>Dat er een drempel bestaat doordat je handtekeningen moet hebben vind ik
>ook niet slecht. Als je Kamerleden puur op individuele basis gaat
>verkiezen, zonder enige drempel voor de verkiesbaarstelling, krijg je
>lijsten met tienduizenden namen van kandidaten waar geen mens wijs uit
>kan.

So what? Je kan doe lijsten ordenen, en via zoeksystemen toegankelijk 
maken. Internet kan hierbij van onschatbare dienst zijn. U denkt nogal 
behoudend, als ik zo vrij mag zijn.

> > Je kan ook op individuele mensen stemmen wiens houding, uitstraling,
> > betrouwbaarheid of visie je aanspreekt. In de volksvertegenwoordiging kan
> > dan per issue geclusterd worden.
>
>Het Amerikaanse systeem dus.

Nee.

>Verkiezen op persoonlijkheid (ook wel bekend als 'modderworstelen') per 
>district (noteer mij als groot
>tegenstander van een districtenstelsel).

Ik heb het genoteerd.

>Of wil je een lijst van alle kandidaten, zonder partijverband, puur op 
>persoon, die je dan als kiezer
>geacht wordt allemaal te kennen???

Ja. En dat kennen is niet zo moeilijk. Daar zijn hulpmiddelen voor. In een 
supermarkt zijn ook duizenden artikelen te koop, en toch bent u in staat 
boodschappen te doen, neem ik aan.

> > Dat schept een grote mate van vrijheid en maakt de politiek weer 
> spannend. De
> > burger gaat zich dan meer betrokken voelen.
>
>Het 'spannend' maken van de politiek maakt 't nog niet beter.

Wel aantrekkelijker. Daarover heb ik het. De kiezer wil zich weer betrokken 
voelen.

>De Amerikaanse politiek is uitermate spannend, er is nauwelijks sprake van
>partijbinding,

Dan moet u de primaries maar eens goed volgen.

>Congresleden worden individueel "belobbyd", bedrijven
>hebben grote invloed, kiezers zien door de bomen het bos niet,

Terwijl daar toch slechts twee (grote) partijen bestaan. Heel 
overzichtelijk. Zou de oorzaak van uw probleem niet ergens anders kunnen 
liggen?

>zijn niet betrokken, de opkomstcijfers bij verkiezingen zijn zeer laag en de
>ontevredenheid over het functioneren van de overheid is groot.

Heeft een heel andere oorzaak. U sleept er nu alles bij. De Amerikaanse 
burger heeft van oudsher een diep wantrouwen tegen de centrale overheid. 
Overigens wordt in de US voor bijna elk openbaar ambt verkiezingen 
gehouden. Lijkt me wat veel van het goede (rechters zou ik nooit verkozen 
willen hebben), maar het brengt de ambtsdragers wel dichterbij de burger.

>Partijvorming is uitermate zinvol. Het biedt de 'gewone' kiezer houvast en 
>geeft hem/haar invloed.

Die invloed van de `gewone kiezer' is zienderogen en meetbaar afgenomen de 
laatste twintig jaar. De vraag blijft: is partij-ontbinding óók zinvol, en 
ontneemt het de `gewone kiezers'  invloed? Nee, het geeft nieuwe impulsen 
aan de vertegenwoordigende democratie. Durf dat eens gewoonweg te 
overwegen! Vernieuwing is altijd eng, maar zonder vernieuwing rest ons 
slechts de aftakeling.

Hein  van Meeteren
 Amsterdam
heinwvm at palm.a2000.nl  

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********