Betuwelijn-referendum

[H. van Meeteren]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

At 03:24 13-07-2000 Thursday, Tjerk Jouwstra wrote:


>Hein reageerde daarop met:
>
>
>Of een burger "in staat is" om te oordelen is in wezen een elitistische
>vraag. De vooronderstelling is dat "de burger' minder oordeelsvermogen zou
>hebben dan een expert, een politicus of een volksvertegenwoordiger. Die
>vooronderstelling klopt niet. (knip)



>Tjerk (ik dus) vindt:
>
>Hein, jouw opvatting van de burger en zijn oordeelsvermogen klopt in deze
>niet. De deskundigheid over bijna alle problemen, waarover *Den Haag*
>besluitvorming neemt, berust in het veld. Het is idioot, zonder voor-, in-
>en medespraak met deze tot nieuwe regelgeving over te gaan. Tot zover heb je
>gelijk.
>
>Maar niet iedere burger heeft tijd en of behoefte, zich te verdiepen in alle
>relevante informatie en dossiers, die de bouwstenen vormen tot de
>uiteindelijke besluitvorming.

Vanuit die vooronderstelling rechtvaardigen volksvertegenwoordigers en 
technokraten hun bestaansrecht. Mijn opvatting is dat deze zienswijze 
minimaal bevoogdens is, maar ik durg hem zelfs autoritair te noemen. 
Natuurlijk moet `de burger' kunnen oordelen, stemmen, richting bepalen 
vanuit zoveel mogelijk kennis, informatie, belangenafweging etc. Deze 
randvoorwaarden zijn te creëren.

>Als ik de nuchtere en zakelijke argumentatie lees van Robert Jan Jonker 
>over de Betuwelijn, waaruit kennis van zaken blijkt, dan kan ik dat niet 
>van een ieder ander verwachten.

Goed voorbeeld. jij als burger hebt dan na een contact met RJJ een nieuw 
inzicht gekregen waarmee je je stem kunt rechtvaardigen. De mensen met 
kennis van zaken kunnen anderen helpen bij het vormen van een mening. dat 
is iets anders dan zeggen: mensen met kennis van zaken moeten dan ook maar 
de mening van het volk vertegenwoordigen, want het volk heeft 
*geen*  kennis van zaken.

>Dan worden er dus bij de standpuntbepaling over de Betuwelijn kennelijk 
>keuzes gemaakt op
>irrationele motieven, of nog erger, op basis van eenzijdige of
>gesimplificeerde informatie.

Dat gebeurt vaker, en is geen expliciet kenmerk van een directere 
democratie. Sterker nog, we hebben het over de Betuwelijn: als er één 
voorbeeld is van een *irrationele*  overheidsbeslissing, slechts genomen op 
basis van economische belangenarticulatie (de tioenmalige Minister had 
toevallig vrienden in bepaalde sectoren van het bedrijfsleven...), waarbij 
de bevoling structureel aan de zijlijn is gehouden, dan is het deze wel.

>Ik vergelijk het wel eens met de kennis van ons belastingrecht. Heel af en 
>toe help ik daar mensen mee, tegen een (bescheiden) vergoeding. Een van 
>mijn clienten was een heel intelligente
>kinderarts, die zich razend kon maken over het feit, dat het 
>aangifteformulier haar zulke problemen opleverde. Ik heb haar geantwoord, 
>dat het in wezen een allocatieprobleem was: zij kon zich de specifieke 
>juristerij van het belastingrecht zonder meer zich eigen maken, maar dat zou
>veel tijd en moeite kosten. Die tijd en moeite kon ze beter besteden aan 
>haar vak. Ik wist inmiddels hoe dat moest, dus voor een geringe vergoeding 
>hielp ik haar. En zou mijn kinderen met een gerust hart aan haar overlaten.

(a) Dan is dus elke vereenvoudiging van het stelsel en van het biljet 
volgens jou verloren moeite, want de experts doen toch het werk? (Overigens 
ik vul mijn eigen biljet in)

(b) Je geeft nu juist een voorbeeld hoe het wèl zou kunnen: jij hebt je 
specifieke kennis ter beschikking gesteld aan iemand die het nodig had om 
haar eigen belastingplichten te vervullen. Zoals jij die dame hebt 
geholpen, zo kunnen experts, wetenschappers, onderzoekers, ambtenaren 
etc  de burger helpen met het vormen van een afgewogen, geïnformeerd 
oordeel aangaande het overheidsbeleid. Het zwaartepunt van de 
besluitvorming in een democratie moet dan wel bij die burger liggen, 
*niet*  bij de aanleveranciers van kennis en informatie. Zoiets noemen we 
een technokratie.

>Voor een complexe samenleving geldt in wezen hetzelfde: veel burgers kunnen
>heel goed besluiten, maar missen er de tijd en of de moeite voor. Ze laten
>het bestuuur over aan specialisten, die zich al die dossiers wel eigen
>maken, en op basis daarvan tot besluitvorming overgaan,

Is dus fundamenteel onjuist. Specialisten moeten niet `het bestuur' 
uitmaken. We leven in een democratie. Principieel moet de `demos' het 
bestuur (`kratein') uitmaken. Specialisten zijn er om de demos te helpen, 
te adviseren, te informeren etc.

>maar willen daar wel verantwoording voor, en controle erop. Daarom mogen 
>ze ook stemmen.

Stemnmen is geen gunst maar een recht. `Mogen' stemmen klinkt als een 
koekje dat een hondje krijgt toegeworpen van het baasje. Staat me niet aan, 
deze term.

>De tijd van de Atheense agora, waar een handvol stemgerechtigden ieder genomen
>besluit ter discussie kon stellen, is niet meer.

Die komst juist weer terug.Juist nu de ICT zulke waanzinnige mogelijkheden 
schept tot directere vormen van democratie, juist in deze tijd komen de 
agora-gedachte en vooral ook agora-praktijk weer terug.

>Zelfs het internet kan mijns inziens daar geen uitkomst in bieden.

De digitale revolutie kan ontzettend veel mogelijkheden scheppen, 
onuitputtelijk zou ik willen zeggen. Wat ontbreekt is de politieke wil van 
de kaste die erdoor qua positie in gevaar komt: de politieke.

>Vandaar ook, dat ik jouw opvattting van een soort anarchie, zoals in de
>navolgende alineas verwoord, niet kan delen.

Ik heb inderdaad anarchistische neigingen, maar primair sta ik voor een zo 
direct mogelijke democratie. Een democratie dus waarbij de burgers een 
maximum aan sturing hebben over de zaken die hen direct of indirect 
regarderen.

>Een samenleving vereist een goed bestuur, waarop de demokratische toets 
>geborgd is.

Daar ligt een fundamenteel verschil. Dat een samenleving met een goed 
bestuur beter uit is ben ik met je ens. Maar uiteindelijk ben ík het, zijn 
wíj het, als burgers, die dat `goede bestuur' inrichten, vorm geven en 
richting geven.  Dat is iets anders dan borging van een democratische 
achteraf-toetsing. De democratie moet proactief, en reactief functioneren.

Hein  van Meeteren
 Amsterdam
heinwvm at palm.a2000.nl  

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********