Gezondheidszorg (2)

[GWC van den Berg]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Beste Henk,

Op ideosyncratische wijze laat je zien dat elk voordeel een nadeel,
heeft. Wat dat betreft zou ik je willen nomineren voor de politieke
Cruijf trofee.

De chaos die je beschrijft is naar mijn mening een kenmerk van de tijd
waarin we leven. Je zou het een conceptuele samenleving kunnen noemen,
die gemakkelijk leidt tot fragmentatie. Met dit laatste bedoel ik dat
emotionele uitlatingen door een ieder op zijn eigen manier
geinterpreteerd worden (passend binnen het concept dat hij van de wereld
gemaakt heeft), los van de betekenis die de spreker eraan geeft.

Mensen zijn over het algemeen niet zo goed in het verdragen van
onzekerheid. Als de spanning maar hoog genoeg oploopt, heeft een ieder
vroeg of laat de neiging zichzelf een zekerheid te scheppen, zelfs als
het in die zelf geschapen zekerheid niet prettig toeven is. Op
groepsniveau leidt dat dan vroeg of laat tot de roep om de sterke man,
of het enig heilig makende perspectief. Ik begrijp dat jij daar geen
voorstander van bent.

De enige oplossing die ik kan bedenken is dat een samenleving zo
georganiseerd wordt dat er een plek is waar knelpunten ter sprake kunnen
worden gebracht, oplossingen kunnen worden bedacht, die resulteren in
regels waar een ieder zich aan houdt. Vervolgens leiden deze regels
(mores) tot nieuwe problemen en knelpunten, die besproken worden om
vervolgens weer tot nieuwe regels te leiden. Regels gaan knellen en
vroeg of laat leidt het tot onmenselijke toestanden. Het criterium bij
uitstek is volgens mij de menselijke maat (ethiek). In politieke termen
zou ik dit radicaal democratisch willen noemen, hetgeen aansluit bij de
filofie van het pragmatisme. D66 lijkt mij de meest geschikte partij om
deze zienswijze verder door te denken op zijn consequenties in de
praktijk.

Ik geloof niet dat ik het met jouw interpretatie van Kunneman eens ben.
De gezondheidszorg hoeft niet zozeer georganiseerd te worden rond het
primair proces, maar moet daaraan wel dienstbaar zijn.

Ik zie het primair proces als een onderhandelings- en
samenwerkingsrelatie tussen twee gelijkwaardige partijen met een
verschillende deskundigheid. De patient is deskundig als het gaat over
waar hij vandaan komt, waar hij staat en waar hij naar toe wil. De
professional is deskundig als het gaat over wat er te koop is op de
markt van welzijn en geluk, tegen welke prijs en met welke kans op
succes. Daarnaast is het de taak van de professional om de patient te
helpen om in een postitie van een gelijkwaardige onderhandelaar te
komen. Samenwerken betekent in dit verband elkaar helpen bij het
bereiken van een gemeenschappelijk doel. Een gemeenschappelijk doel is
in de gezondheidszorg geen vanzelfsprekend gegeven. Veelal is er een min
of meer moeizaam onderhandelingsproces voor nodig om een
gemeenschappelijk doel overeen te komen, zodat daarna pas kan worden
samengewerkt.

De huidige organisatie van de gezondheidszorg bemoeilijkt het
onderhandelen en samenwerken tussen patient en hulpverlener. Het is een
lappendeken bestaande uit allerlei historisch gegroeide ideologieen en
belangen. De overheid heeft de laatste 15 jaar weinig meer kunnen doen
dan het bestrijden van de ene na de andere systeemfout. De tijd lijkt
rijp om een eigentijdser systeem neer te zetten volgens de principes van
het democratisch model. Op die manier kan de burger en de patient
invloed krijgen op het zorgaanbod, de zorgverlening en het zorgproces.
Ook dit voordeel heeft een nadeel. Wat dat betreft raken we niet zo gauw
uitgepraat.

Met vriendelijke groeten

Gerard van den Berg





Henk Vreekamp wrote:
>
> REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl
>
> To: berg7600 at wxs.nl
>
> Beste Gerard,
>
> Even een dupliek op je stelling dat de gezondheidszorg mooet worden
> georganiseerd rond het primair proces. Ik begrijp dat je daarbij uitgaat van
> de hooggeleerde medicijnman Kunneman en diens recente 'Clientenperspectief'.
>
> - Ik twijfel eraan of de normen van de professional wel de menselijke maat
> moet zijn. Elders zouden we zeggen: common sense. Leuk, deze
> fenomenologische benadering. Maar hij werkt soms/vaak zeer conservatief, is
> menigmaal contraproductief. Hij gaat er vanuit dat ieder wel een gemiddeld
> niveau van oordelen heeft. Zulke geluiden hoor je ook in de Postmoderne
> Iedereen-Heeft-Gelijk hoek. Ik geloof toch (aanname!) dat een belangrijk
> deel van de door ieder aanbeden innovatie toch afkomstig is van een actieve
> of intellectuele (vaak zelfbenoemde) elite. Velen weten alles van voetbal
> doch slechts weinigen zijn Cruijf of Gullit. Kortom, het wonder van de
> trickle-down doet z'n werk: ieder eigent zich een innovatie etc. toe zodra
> deze in de wereld is gezet. Prachtig, natuurlijk. Maar daaraan ging toch
> iets aan vooraf, ook al ontkent Heidegger en het huidige postmoderne
> populisme dit. Een ultieme ratio zou kunnen zijn: de armen over elkaar en
> 'alles' gebeurt vanzelf.
>
> Kortom: professionalisme en client zijn qua ideeenwereld communicerende
> vaten waarbij het eerste vat vaak tijdelijk even hoger staat dan het tweede.
> De viscositeit van de publieke opinie en het debat, de acceptatie, de
> culturele context etc. zijn toch duidelijk elementen die de tijd(svolgorde)
> bepalen.
>
> Een voorbeeld uit het politiek proces? Jouwstra gaf laatst een aardig
> voorbeeld van een wijkcomitee dat jaren terug ageerde tegen nieuwbouw, en nu
> die is doorgezet dolgelukkig is. Kortom, soms trekt zelfs de politiek de kar.
>
> Een ander voorbeeld: de bombardementen en NAVO-actie in Kosovo waren
> internationaal-rechtelijk onwettig, maar een partijgenoot op Clingendael
> zegt terecht dat ze wel legitiem zijn vanuit mensenrechten-standpunt. De
> politiek besloot tot een ongebruikelijk standpunt: rechtvaardigheid zonder
> de wet van de UNO. Achteraf vindt de massa het prima...
>
> Een recent voorbeeld uit mijn directe woonomgeving: onlangs besloot
> partijgenoot en Utrechts verkeerswethouder Herman Kernkamp in mijn hele wijk
> in een klap het betaald parkeren in te voeren. Zonder inspraak en zonder
> onderzoek, vanuit de visie en de signalen dat de overlast vanuit andere
> wijken te groot wordt. Hij trekt hierbij conclusies vanuit ervaringen in
> omringende wijken: die protesteerden destijds zeer fel, maar zijn nu
> dolgelukkig dat ze hun file-stoeltjes-op-wielen weer voor de deur kunnen
> parkeren.
>
> Kortom, soms weet de professional (by education, experienced) het wel beter,
> een andere keer de 'burger' (quasi-neutrale constructie), en soms een
> politicus (hoewel je door het bos der stomme besluiten zelden de open plek
> der schone gedachten bemerkt).
>
> Verder ben ik natuurlijk wel voor je pleidooi voor een bottom-up beleid: het
> initiatief voor innovatie van onderop, maar dan wel zonder dat van top-down
> uit te sluiten. Zo'n soort beleid is best uit te voeren, mits je maar
> accepteert dat er zulke globale echelons zijn als de staat, de professies en
> het gelaagde publiek (wij dus). Ieder zijn commentaar dus bij ieders
> inbreng, zonder dat je je hoeft te 'schamen' dat je vanuit een bepaalde
> positie opereert.
>
> Dat's dus heel wat anders dan fascistische, maoistische,
> multiculturalistische en andere populistische 'massa's' (zogenaamd) de
> teugels in handen geven. Ik lees dat ook jij toch het nut ziet van
> onderhandelingen tussen die drie lagen: staat, professie, participant. Maar
> je moet wel duidelijk zijn over wie het intiatief neemt: dat kunnen
> vertegenwoordigers zijn uit alledrie de lagen. Dat 'exclusief' aanbidden van
> plebs of elite, ras of natie zint mij niet. Dat vind ik geen keuze: dat
> bottom-up proces kan immers op elk niveau starten, of het nu een Poolse
> starter, een AIO of die eenvoudige Bert Bakker.
>
> Met genezende groet,
>
> Henk Vreekamp, Utrecht.
>
> **********
> Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
> Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
> Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
> Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
> **********

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********