Reactie eurofractie op Commissie-voorstellen transparantie (betere opmaak)

[Herman Beun]

Hieronder het persbericht van de D66-eurofractie over de voorstellen
van de Europese Commissie voor openbaarheid van documenten. Het
voorstel is te lezen op http://www.statewatch.org/SECRET7.html.

Groeten,

Herman Beun, medewerker Lousewies van der Laan

-------

D66: "Transparantie-voorstellen Prodi onacceptabel"

(Reactie D66-eurofractie op het Proposal for a regulation of the
European Parliament and of the Council regarding public access to
documents of the European Parliament, the Council and the Commission)

Brussel, 26 januari 2000

"Niet van deze tijd," zegt D66-Europarlementariër Lousewies van der
Laan over het voorstel dat de Europese Commissie vandaag publiceerde
voor het regelen van de publieke toegankelijkheid van EU-documenten.
"Prodi gebruikt mooie woorden over openheid en toegankelijkheid, maar
in de praktijk is dit een stap terug. Het is belangrijk dat er regels
komen, maar vage
criteria geven allerminst een garantie voor meer openheid."

De combinatie van vage regels en het "nee, tenzij"-principe creeert
bewust of onbewust de mogelijkheid voor de Europese instellingen om
opportunistisch met de verstrekking van documenten om te gaan. "Dat is
voor D66 niet acceptabel", oordeelt Van der Laan.

De kritiek van D66 richt zich met name op vier punten:

*       "Discussiestukken" zijn niet openbaar, waardoor een publiek
debat over Europese onderwerpen onmogelijk wordt. Als dit doorgaat
wordt de actie van Van der Laan om interne stukken vanuit het Europees
Parlement op internet te zetten formeel illegaal, terwijl er op dit
moment geen formele regels tegen zijn.
*       De criteria voor geheimhouding van documenten zijn veel te
vaag. "Een criterium als 'discussies en het effectief functioneren van
de instellingen', daaronder kun je vrijwel alles scharen dat je
uitkomt. We hebben heel nauwkeurig omschreven regels nodig, anders is
er ruimte voor willekeur."
*       D66 wil in plaats van het "nee, tenzij" een "ja, tenzij" voor
openbaarheid. Het uitgangspunt moet zijn dat documenten openbaar zijn,
tenzij er met een goede reden een stempel op staat dat dat niet zo is.
In het Commissie-voorstel is het echter omgekeerd: Documenten zijn in
principe geheim, totdat er, naar aanleiding van een aanvraag, beslist
wordt dat het kan worden vrijgegeven. Het gevaar is dan dat bij die
beslissing een rol gaat spelen dat vrijgave van het document om
politieke redenen op dat moment niet zo goed uitkomt, terwijl alleen
de inhoud van het document bepalend zou moeten zijn. Van der Laan: "In
de noordelijke lidstaten is het 'ja, tenzij'-principe al jaren regel
en daar werkt het uitstekend."
*       D66 wil een actief openbaarheidsbeleid, terwijl de Commissie
alleen wil reageren op aanvragen. Van der Laan: "Het liefst willen we
alle documenten op internet. In het voorstel komt het woord internet
niet voor. Wanneer alle openbare stukken gewoon op het net te vinden
zijn vergroot dat de toegankelijkheid van Europa, stimuleert dat het
Europese politieke
debat en het bespaart geld."

Het voorstel wordt met codecisie behandeld in Raad en parlement. D66
zal daarom binnen het EP en bij de Nederlandse regering aandringen op
veel verdergaande openheid.

Ter herinnering:

Drie weken geleden schreef Van der Laan een brief aan
Commissievoorzitter Prodi (zie www.vanderlaan.net), naar aanleiding
van de concept-voorstellen die via Statewatch waren uitgelekt. Een
aantal van de bezwaren die Van der Laan aangaf zijn in de huidige
voorstellen weggenomen. Zo worden lidstaten die een grotere
openbaarheid kennen niet meer gedwongen de regels in
eigen land ook toe te passen (oud artikel 10) en is het verbod op
kopieren van uitgegeven documenten duidelijk afgezwakt.

Half januari is Lousewies van der Laan begonnen met het publiceren van
de vergaderstukken van de vaste commissies van het Europees Parlement
op haar internetsite. Van der Laan: "Op die manier heeft de
buitenwereld tenminste de kans om commentaar te leveren voordat de
beslissingen gevallen zijn." Honderden mensen hebben in de eerste week
documenten gedownload en de reacties van NGO's, het bedrijfsleven en
zelfs nationale ambtenaren zijn zeer enthousiast.

Met haar actie probeert Van der Laan het Parlement zo ver te krijgen
dat het zelf de documenten op tijd publiek gaat maken. Van der Laan:
"Wie genoeg geld heeft om het Brusselse lobbycircuit in stand te
houden kan altijd wel aan de informatie komen. Wie weinig geld heeft,
staat buiten spel. In een democratie mag toegang tot informatie nooit
bepaald worden door
hoeveel geld je hebt."

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********