Reactie eurofractie op Commissie-voorstellen transparantie

[Herman Beun]

Hieronder het persbericht van de D66-eurofractie over de voorstellen
van de Europese Commissie voor openbaarheid van documenten. Het
voorstel is te lezen op http://www.statewatch.org/SECRET7.html.

Groeten,

Herman Beun, medewerker Lousewies van der Laan

-------

D66: "Transparantie-voorstellen Prodi onacceptabel"

(Reactie D66-eurofractie op het Proposal for a regulation of the
European
Parliament and of the Council regarding public access to documents of
the
European Parliament, the Council and the Commission)

Brussel, 26 januari 2000

"Niet van deze tijd," zegt D66-Europarlementariër Lousewies van der
Laan
over het voorstel dat de Europese Commissie vandaag publiceerde voor
het
regelen van de publieke toegankelijkheid van EU-documenten. "Prodi
gebruikt
mooie woorden over openheid en toegankelijkheid, maar in de praktijk
is dit
een stap terug. Het is belangrijk dat er regels komen, maar vage
criteria
geven allerminst een garantie voor meer openheid."

De combinatie van vage regels en het "nee, tenzij"-principe creeert
bewust
of onbewust de mogelijkheid voor de Europese instellingen om
opportunistisch
met de verstrekking van documenten om te gaan. "Dat is voor D66 niet
acceptabel", oordeelt Van der Laan.

De kritiek van D66 richt zich met name op vier punten:

*       "Discussiestukken" zijn niet openbaar, waardoor een publiek debat
over Europese onderwerpen onmogelijk wordt. Als dit doorgaat wordt de
actie
van Van der Laan om interne stukken vanuit het Europees Parlement op
internet te zetten formeel illegaal, terwijl er op dit moment geen
formele
regels tegen zijn.
*       De criteria voor geheimhouding van documenten zijn veel te vaag.
"Een criterium als 'discussies en het effectief functioneren van de
instellingen', daaronder kun je vrijwel alles scharen dat je uitkomt.
We
hebben heel nauwkeurig omschreven regels nodig, anders is er ruimte
voor
willekeur."
*       D66 wil in plaats van het "nee, tenzij" een "ja, tenzij" voor
openbaarheid. Het uitgangspunt moet zijn dat documenten openbaar zijn,
tenzij er met een goede reden een stempel op staat dat dat niet zo is.
In
het Commissie-voorstel is het echter omgekeerd: Documenten zijn in
principe
geheim, totdat er, naar aanleiding van een aanvraag, beslist wordt dat
het
kan worden vrijgegeven. Het gevaar is dan dat bij die beslissing een
rol
gaat spelen dat vrijgave van het document om politieke redenen op dat
moment
niet zo goed uitkomt, terwijl alleen de inhoud van het document
bepalend zou
moeten zijn. Van der Laan: "In de noordelijke lidstaten is het 'ja,
tenzij'-principe al jaren regel en daar werkt het uitstekend."
*       D66 wil een actief openbaarheidsbeleid, terwijl de Commissie alleen
wil reageren op aanvragen. Van der Laan: "Het liefst willen we alle
documenten op internet. In het voorstel komt het woord internet niet
voor.
Wanneer alle openbare stukken gewoon op het net te vinden zijn
vergroot dat
de toegankelijkheid van Europa, stimuleert dat het Europese politieke
debat
en het bespaart geld."

Het voorstel wordt met codecisie behandeld in Raad en parlement. D66
zal
daarom binnen het EP en bij de Nederlandse regering aandringen op veel
verdergaande openheid.

Ter herinnering:

Drie weken geleden schreef Van der Laan een brief aan
Commissievoorzitter
Prodi (zie www.vanderlaan.net), naar aanleiding van de
concept-voorstellen
die via Statewatch waren uitgelekt. Een aantal van de bezwaren die Van
der
Laan aangaf zijn in de huidige voorstellen weggenomen. Zo worden
lidstaten
die een grotere openbaarheid kennen niet meer gedwongen de regels in
eigen
land ook toe te passen (oud artikel 10) en is het verbod op kopieren
van
uitgegeven documenten duidelijk afgezwakt.

Half januari is Lousewies van der Laan begonnen met het publiceren van
de
vergaderstukken van de vaste commissies van het Europees Parlement op
haar
internetsite. Van der Laan: "Op die manier heeft de buitenwereld
tenminste
de kans om commentaar te leveren voordat de beslissingen gevallen
zijn."
Honderden mensen hebben in de eerste week documenten gedownload en de
reacties van NGO's, het bedrijfsleven en zelfs nationale ambtenaren
zijn
zeer enthousiast.

Met haar actie probeert Van der Laan het Parlement zo ver te krijgen
dat het
zelf de documenten op tijd publiek gaat maken. Van der Laan: "Wie
genoeg
geld heeft om het Brusselse lobbycircuit in stand te houden kan altijd
wel
aan de informatie komen. Wie weinig geld heeft, staat buiten spel. In
een
democratie mag toegang tot informatie nooit bepaald worden door
hoeveel geld
je hebt."

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********