daling te betalen rente door aflossing staatsschuld

[Max Kok]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

(Reactie op Bert Bakker verderop)

J.Slingerland vroeg :
>Misschien dat
> iemand dat iemand opheldering kan verschaffen over de factoren die
> het rentetarief op staatsobligaties, anders dan looptijd, bepalen.

Obligaties worden verhandeld op de beurs (Geldt niet voor alle, maar die
zullen zich naar het prijsniveau van de vrij verhandelbare richten via
economische communicerende vaten).

Op de beurs wordt door de marktpartijen constant een inschatting gemaakt van
wat een obligatie waard is. De belangrijkste bepalende factoren daarbij zijn
de inflatievooruitzichten (een obligatie die 5% rente geeft is natuurlijk
vrijwel niets meer waard bij een inflatie van 10 % ) en de marktvraag naar
het produkt:
Obligaties zijn i.t.t. aandelen een (relatief) redelijk zekere belegging. De
hoofdsom zal vrijwel altijd terugontvangen worden (zeker bij tripple A
ratings, die de meeste staatsobligaties hebben. Bij lagere ratings moet een
hogere rente (lees risico-premie) betaald worden en kom je langzaam maar
zeker bij de "junk bonds" terecht). Bovendien geven ze een berekenbaar
jaarlijks inkomen. Het zijn dus ideale beleggingsinstrumenten voor
pensioenfondsen : ook in een slecht beursjaar -of erger, na een krach-
kunnen ze aan hun contractuele verplichtingen voldoen mits een behoorlijk
percentage van de portefeuille in obligaties belegd is (de "mix").
Geloof het of niet, in Amerika is reeds sprake van "bond shortage" : er
komen eigenlijk onvoldoende nieuwe obligaties op de markt om de verantwoorde
behoefte van institutionele beleggers te dekken. Dit geeft juist weer een
rente-opdrijvend effect. Een staat die quitte speelt heeft dus ook weer z'n
nadelen...

Wie of wat het rente-niveau bepaalt is geen eenduidig te beantwoorden vraag.
Voorstanders van een geleide economie zullen zeggen dat dit het voorrecht
van de centrale bank is, voorstanders van een vrije markt economie zullen
zeggen dat het de markt is en dat de centrale bank daar achter aan hobbelt.
Persoonlijk neig ik naar het laatste: Als de centrale bank de rente wil
verhogen maar de markt vindt dat nergens voor nodig dan is het resultaat dat
de lange rente daalt -er ontstaat een "inverted yield curve" . Het gevolg
kan zijn dan particulieren geen kort krediet opnemen (te duur) maar wel een
duurder huis op hypotheek kopen omdat de banken het uit te lenen geld op de
obligatiemarkt "inkopen". Je zou kunnen verdedigen dat dit momenteel aan de
hand is.

Bert Bakker schreef, verwijzend naar de euro, o.a.:
>Kortom - de redenering is een beetje van papier. Het hoofdpunt hier is da=
>t Nederland zo klein is (in dit opzicht), dat het renteniveau volledig in
>internationaal verband wordt bepaald.

Dat is maar de vraag.
De euro is een van bovenaf door de politiek opgelegd idee. Alle eerdere
pogingen daartoe zijn vroeg of laat onhoudbaar gebleken omdat  marktkrachten
zich uiteindelijk niet laten beteugelen.
Als wij in Nederland geld overhouden terwijl andere Europese landen nog
steeds begrotingstekorten hebben, komt er spanning in het systeem die zich
vroeg of laat ergens zal gaan uitten. Het beste "expansievat" daarvoor is de
wisselkoers, maar dat mag nu dus niet meer. Waar die spanning zich nu zal
gaan uitten is koffiedik kijken. Mogelijkheden: (De Euro blijkt onhoudbaar
en wordt opgeheven ;) Nederlandse bedrijven kopen (nog meer) andere Europese
bedrijven op; migratie van arbeid (Zuid-Europeanen moeten in het Noorden
komen werken omdat er bij hun geen werk meer is); de Nederlandse economie
wordt gedwongen tot een hoger groeitempo dan monetair wenselijk is zodat de
groei uiteindelijk toch smoort in hoge inflatie, etc. De grap van de markt
is meestal dat er iets anders gebeurt dan je kunt verzinnen op basis van de
nu aanwezige kennis, maar achteraf zeg je "Oh ja, hoe had ik zo stom kunnen
zijn".

MVG
Max Kok

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********