Bea, een week

[Tjerk Jouwstra]

REPLY TO: D66 at nic.surfnet.nl

Vorige week nam ik hier mijn hoed af voor Thom de Graaf, toen ik, al
email-lezend, hem op de achtergrond aan Frits Wester op RTL4 hoorde
formuleren, hoe in 2000 ons staatsbestel kon worden geupdated door de rol
van Beatrix van Oranje, verre nazaat van de Prins van Oranje, ook wel bekend
als Willem de Zwijger, wat te stroomlijnen in de complexe bestuursstructuur
van Nederland anno nu. Ik dacht er toen over, om ook alvast voorspellingen
te doen over de te verwachten reacties van de andere partijen. Helaas, moet
ik nu bekennen, heb ik dat toen nagelaten. Wel al heb ik toen proberen aan
te geven, en dat kwam later die avond in een discussie met onder meer Hein
ook naar voren, dat er een onderscheid gemaakt moest worden tussen de
persoon en het functioneren van Beatrix als onze huidige Koningin en de
positie van een erfelijk staatshoofd (Koning, Stadhouder cq lieu-tenant van
de Koning van Spanje of meer ongerijmd als bij de Gratie Gods, zoals onze
wetten dat nog steeds aangeven) in een democratisch staatsbestel anno nu.

Ik heb het geweten. En voel me als de muis naast Thom de Graaf, die met hem
door het politieke landschap loopt en waarbij we tegen elkaar zeggen: Wat
walsen we er toch lekker overheen. Ergens in de week liep op een spaarzaam
ochtendmoment, dat ik de emails wilde lezen, het doorgeven van de berichten
door mijn provider (Worldacces) vast op een bericht: het kon niet worden
doorgegeven wegens een fout in pop 3 of zoiets. Ik zocht toegang tot
Webmail.Planet.NL, maar ook dat mocht niet helpen.(Als iemand weet, hoe ik
een dergelijk probleem in de toekomst moet tackelen, ik houd me van harte
aanbevolen!). Zo is het gekomen, dat ik vanavond pas de tegen de honderd
meningen van U heb mogen lezen.

Veel is al bedacht en geschreven, ik kan slechts concluderen, dat een
minderheid Thom niet radicaal genoeg vond en onmiddellijk over wilde naar de
Republiek, met een soort van Stadhouder of een andere variant (maar ik heb
geen enkele variant verder uitgewerkt gezien), dat een enkeling het niet
eerlijk vond, dat hij het zonder interne voorsprak naar buiten gebracht
heeft (Niet door Kok geïnspireerd, zoals iemand heeft gesuggereerd, maar
gewoon, zoals ik vorige week al aan Ramon berichtte, omdat hij dit aan Frits
Wester had beloofd tijdens de Zuid Afrika reis, in het Haagse circuit al
langer over herpositionering van de rol van de monarch werd gesproken en
Harry van Wijnen een week daarvoor zijn boek had gepubliceerd, waaraan Thoms
visie bijna naadloos aansluit).

De meerderheid echter staat achter de suggestie, met soms kanttekeningen. Ik
dus ook. Ik gooi er toch nog maar een argument tegenaan, wellicht ten
overvloede, en bij zuiver proeven op de tong wellicht niet helemaal zuiver
op de graad:
-Sinds Thorbecke kennen we in Nederland drie bestuurslagen, die uiteindelijk
min of meer analoog zijn opgebouwd ( de waterschappen als achterhaalde
instantie, die eindelijk sinds een paar jaar gedemocratiseerd worden [ wat
onmiddellijk tot een lastenstijging van veel stadsbewoners leidde] en de
PBO's van Hein, Henk Vreekamp, Romme en de SDAP daargelaten): de gemeente
kent een burgemeester, die benoemd wordt, als voorzitter van de raad en lid
van het college van burgemeester en wethouders. We willen graag, dat deze
gekozen wordt, zo'n beetje als enige partij. We kennen de Commissaris van de
Koning (hopelijk zonder typefouten nu), die benoemd wordt, als voorzitter
van de Provinciale Staten en lid van het College van Gedeputeerde Staten,
waarvan ik aanneem, dat deze ook gekozen moet worden naar onze ideeën over
radicale democratisering en we kennen de Koning als lid van de regering, die
niet eens benoemd wordt, maar als zodanig geboren wordt, en en het van zijn
jongere broertjes niet in zijn hoofd moet halen, om er met een Maxima er van
door te gaan en afstand te doen van zijn predestinatie. Als we een gekozen
burgemeester willen, en een gekozen Commissaris van de Koning, moeten we dus
ook een gekozen Minister President willen (en dat willen we ook) , dus het
Staatshoofd niet meer als lid van de regering willen zien (art. 42 Grondwet)
en ook niet meer als ondertekenaar van wetten (artikel 47 Grondwet, een wat
minder vergaande variant).

Het Huis van Oranje blijft in deze zienswijze gewoon ons Staatshoofd. Een
tijdje geleden heb ik al geschreven, dat ze (ex nunc) als zodanig ook een
onvervangbare rol speelt: ze is als representant van ons land (nu nog,
zometeen zijn we een Euregio) een sterk merk, en iedere andere invulling van
deze positie leidt niet tot een betere democratie, of wat voor ander
voordeel ook, tenzij de daartoe aangewezene(n) het zelf niet meer zien
zitten.

Maar dan, de reacties van de andere partijen: Jaap de Hoop Scheffer, die
vanuit de zekerheid, dat dit een noodkreet van een partij in doodstrijd was,
het voorstel zonder enige argumentatie naar de papiersnipper verwees.
Annemarie Jorritsma, die zaterdagochtend als een soort tweede
reservekoningin (de eerste reserve is toch Erica Terpstra, ook al wordt ze
dan geen Commissaresse van de Koning) zegt: Kort en Goed, geen woorden meer
aan vuil maken, aan dit voorstel van D66, Rehwinkel van de PvdA, die dit
volstrekt misplaatst vond (en notabene maandag door Kok na zijn wekelijks
bezoek aan het niet gekozen deel van de regering gecorrigeerd moest worden)
en  nota bene Tjeenk Willink, toch -naar verluid op voorsprak van HM zelf
vice voorzitter van de Raad van State en de belangrijkste
Kabinetsinformateur sinds Paars-die als een soort port-parole van HM op haar
constitutionele betekenis wees, en daarbij minimaal één denkfout maakte (die
ik vaker tegenkwam deze week: de rol en Beatrix als huidige representante
van deze rol en de principiële discussie over een herschikking van de
machtstsructuur van de regering, die bij ons medewetgever is).

Gelukkig kwam het nog goed. Uit de NOVApeiling van vanavond blijkt dat we
eindelijk weer eens een zeteltje winnen, van 8 naar 9, het CDA verliest wat,
en toch significant, Groen Links blijft op 14 (dat is wel eens meer geweest,
ze dreigen de positie van publiekslievelingetje van Links te verliezen). En
51 procent vindt inmiddels, dat de positie van de Koning in ons bestel aan
onze voorstellen mag worden aangepast.

Nu nog de follow-up: Laten we het momentum niet verliezen: Thom, kunnen we
niet meteen een proeve van Herziening schrijven (ik wil wel helpen, zegt de
muis), in plaats van het weer in de koker van Kok, de regering en Anderen te
schuiven. We hebben stap I gezet, laten we het dan ook afmaken. Uitgaande
van de tijdsduur van een grondwetswijziging en het meest wenselijke tijdstip
van afkondiging (bij de wisseling van de troon), moeten we dat nu gewoon
doen. Laat een Staatscommissie (Biesheuvel is wellicht een idee of anders
Brinkman) nadenken, maar laten wij gewoon vast een kant en klaar ontwerp
neerleggen.

Uit bluesy Utrecht een welgemeend Saluut!,

Tjerk

**********
Dit bericht is verzonden via de informele D66 discussielijst (D66 at nic.surfnet.nl).
Aanmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SUBSCRIBE D66
Afmelden: stuur een email naar LISTSERV at nic.surfnet.nl met in het tekstveld alleen: SIGNOFF D66
Het on-line archief is te vinden op: http://listserv.surfnet.nl/archives/d66.html
**********