voorstel Boris Dittrich voor spreekrecht slachtoffers

[M.J. Ahne]

cathja maas schreef:
>
> Weer zo'n voorstel dat bij mij gemengde gevoelens oproept. D66 wil dat
> slachtoffers van misdrijven voortaan spreekrecht krijgen in de
> rechtszaak tegen degene die verdacht wordt van het misdrijf. Dit omdat
> anders slachtoffers het gevoel krijgen dat de zaak over hun hoofd heen
> gevoerd wordt. Hiermee wordt dan een gunst die sommige rechters toestaan
> een recht voor allen.
> Aan de ene kant denk ik: Prachtig!
> Maar aan de andere kant wil ik beslist geen Amerikaanse toestanden. Ik
> bezoek soms een zitting van de politierechter en word daar niet vrolijk
> van. Maar wat ik zeer bewonder is de heldere manier van doorvragen van
> veel rechters en de nuances in de strafmaat. Gaan slachtoffers een te
> grote rol spelen in de rechtzaak, dan krijgen wij ook hier ongetwijfeld
> persmensen die zich op de emoties gaan storten en komen rechters sterk
> onder druk te staan van de publieke opinie.
> Ik ben bang dat dat de kwaliteit en de objectiviteit van de rechtspraak
> niet ten goede komt.

Ik ben daar niet zo bang voor, zoals Hein ook al aangaf zijn er grote
verschillen in de wijze waarop een strafproces hier plaats vindt in
vergelijking tot de VS. Waar ik me echter aan erger is de zin waarin
Cathja spreekt over een te grote rol van slachtoffers in een rechtzaak,
het grote probleem van onze huidige rechtsgang is volgens mij dat
slachtoffers hier geen enkele rol in hebben. Een slachtoffer mag zijn
verhaal bij de politie doen, mag eventuele schadevergoeding eisen in het
strafproces en mag (in uitzonderlijke gevallen) deze eis toelichten. In
de huidige situatie, en ook in de reacties op het voorstel van Boris,
hoor je veelal reacties dat het verhaal van het slachtoffer niet de
aandacht mag afleiden van de gevoelens van de dader. De gevoelens van
het slachtoffer tellen op dit moment niet in onze rechtspraak en dat
terwijl zij vaak niet de keuze konden maken tussen het al dan niet
worden van slachtoffer. Voor het verwerken van de vaak traumatische
gevoelens van het slachtoffer zou het kunnen doen van zijn/haar verhaal
een belangrijke stap kunnen zijn. Voor wat betreft die emoties denk ik
dat het wel mee zal vallen, tuurlijk in 'grote' zaken zal er veel media
aandacht zijn voor het verhaal van het slachtoffer, echter deze aandacht
is er zonder het door de fractie bepleitte recht ook al (zie Kollum,
zinloos geweld etc.). Het gaat ook om zaken die de pers niet halen of
alleen in een kort politiebericht vermeld worden en ik zie niet in
waarom daar nu opeens veel extra media aandacht zou komen. Het
strafrecht richt zich nu vooral op de dader, de maatschappij stelt
normen aan hen die daar deel van uitmaken, houdt iemand zich niet aan
die normen dan kan de maatschappij daarvoor een straf bepalen, het lijkt
mij niet meer dan logisch dat ook een benadeelde dan aan het woord kan
komen om aan te geven wat voor hem of haar de consequenties waren van
het handelen van de verdachte.



> Bovendien moeten dan ook advocaten van verdachten het recht krijgen om
> het slachtoffer te ondervragen in het openbaar. Lijkt mij ook een heel
> griezelige ontwikkeling. In de VS leidt dat er al toe dat in publicitair
> aantrekkelijke zaken geprobeerd wordt om aan de ene kant de verdachte te
> demoniseren en aan de andere kant de 'medeplichtigheid' van het
> slachtoffer aan te tonen.
> Voorlopig neig ik daarom tot: niet doen! Maar ik aarzel.
> Ik ben nl. bang dat teveel publieke aandacht voor slachtofferverhalen
> leidt tot nog meer eigenrichting in buurten en Kollumse toestanden.
> Of wij zouden veel vaker dan nu zittingen besloten moeten houden en dan
> valt de mogelijkheid om de rechtspraak te controleren weg.
> Kortom: goed dat er aandacht is voor gevoelens en niet alleen voor
> procedures; prima dat wij reageren op signalen uit de samenleving. Maar
> ik ben behoorlijk bang voor dat gevaarlijke hellende vlak.
> Eigenlijk ligt dit in dezelfde sfeer als de mail van Michiel over de
> BVD. De maatschappij verhardt en de overheid verhardt mee. Soms is dat
> onvermijdelijk, soms minimaal begrijpelijk maar laten we wel blijven
> opletten.

Gelukkig kunnen we hier ook verwijzen naar de taak van de overheid
inzake het welzijn van mensen. Slachtoffers van misdrijven houden niet
zelden ernstige trauma's over aan hetgeen hen is overkomen, dit kan
leiden tot langdurige behandeling, arbeidsongeschiktheid etc. Wanneer
het spreekrecht voor slachtoffers er aan kan bijdragen dat deze trauma's
sneller verdwijnen danwel minder hevig zullen zijn is dat winst, het is
ook een taak van de overheid om hier aandacht aan te besteden.


Marc-Jan Ahne