Leerplannen?

[Raimond de Tempe]

Henk,

Welke centrale instelling de leerplannen van de universiteiten
vaststelt?
 Voor zover ik weet, is dat geen enkele instantie buiten
het bevoegd gezag zelf. Het bevoegd gezag is [eenvoudig gezegd] het
bestuur van de universiteit, of andere organen binnen de
universiteit, die daarmee gemandateerd zijn. De enige controle die de
bekostigende overheid uitvoert, is de een controle achteraf, dus in
de praktijk tegenwoordig de visitatiecommissie. Hoewel ook
tussentijds wel lichtere vormen van 'keuring' worden afgegeven, bij
wijze van vrijwillige bekendmaking. Voor de hogescholen geldt
eigenlijk eenzelfde situatie. In de BVE-sector is de overheid wel wat
dichterbij, maar toch niet zo nabij als in het AVO, het algemeen
voortgezet onderwijs [de VO-sector]. Daar is de situatie zo dat je
zou kunnen spreken van een 'staatscurriculum', mits je wel rekening
houdt met allerlei uitvoeringsvrijheden, en de 20% vrije ruimte, om
de 'vrijheid van onderwijs' [grondwetsart. 23] voldoende ruimte te
geven. Die staatssturing is het beste te zien in de centrale regels
voor de eindexamens. Materieel mag je spreken van een 'staatsexamen'.
Dit alles is in die sector ingebouwd in een gigantisch net van
uitvoerings- en bekostigingsregels [nergens zo verstrekkend als daar]
om de bekostigende overheid toch het idee te laten houden dat er geen
geld weggegooid wordt. In het primair onderwijs is ook sprake van een
centraal vastgestelde reeks van leerdoelen. Daarmee richten de
bevoegde gezagsorganen zelf hun onderwijs in. Met toch weer een
veelheid aan controle regels, nu echter meer beperkt tot financiele.
Tenslotte spelen de gemeenten hier ook een belangrijke rol bij het
beheer van de centen. Dit regiem is ook doorgetrokken naar het
speciaal onderwijs, al wordt dat met zeer veel financiele voorwaarden
omringd. Voor 'erkend particulier onderwijs' is een
erkenningsprocedure. Het is toch altijd prettig erkend te zijn: het
maakt ook deelname aan studiefinanciering of tegemoetkoming van
kosten mogelijk voor leerlingen/cursisten/studenten. De instelling
heeft er dus altijd belang bij moeite te doen niet te ver af te
draien van de overheidsverlangens! Want die straft zich zelf met een
anfnemende instroom. In extremis: wie kan het geen barst schelen?
Onderdelen van de Scientologie! Die zich ook als onderwijs
afficheren, natuurlijk verre staan van enige erkenning, maar dat ook
niet nodig hebben, omdat ze als secte opereren.

Raimond de Tempe

raimond.de.tempe at niwi.knaw.nl

Joan Muyskenweg 25, 1096 CJ Amsterdam
Postbus 95110  1090 HC Amsterdam


fax 020-6685079 (algemeen)
tel. 020 4628 630 (direct)
fax. 020 668 5079
www.niwi.knaw.nl