Nederland is een woonboot

[Michiel Scheffer]

Beste Hein,

Als je een gevoel van onbehagen hebt over D66 dan zit je hier goed want
dan heb je veel geestverwanten. Niet dat we tobbers van nature zijn maar
omdat het hooghouden van een democratische cultuur buitengewoon moeizaam
is en een open houding vraagt, en dat we voortdurend twijfelen aan het
democratisch gehalte van onszelf en van onze gekozenen. Meer dan voor
andere partijen moet voor gekozenen in D66 geleden "gnauti se auton":
ken uwzelve. Helaas is zelfkennis niet het sterkste punt van vele
gekozenen, want was het er in grotere mate geweest dan hadden we
wellicht een andere samenstelling van vele besturen en fracties. Voor al
diegenen die aan zelfkennis ontbreken is er een eenvoudige oplossing:
luister, vraag het aan anderen, zoek de kritiek op.

Vooral in Amsterdam kun je soms twijfelen, niet aan de standpunten maar
aan de stijl van onze wethouder. Zelf zij ze bij het aanvaarden van het
lijsttrekkerschap voor de gemeenteraadsverkiezingen (haar enige
tegenkandidaat had zich teruggetrokken nadat ze hem publiekelijk in het
Cafe in de Nieuwe Kerk voor rotte vis had uitgescholden. Floor Kist en
ik waren op twee meter afstand de getuigen) nog gezegd dat het toch
buitengewoon pijnlijk is "als mensen gaan lijden onder partij". Zij had
geleden -kennelijk- maar het is ook pijnlijk als de "partij gaat lijden
onder mensen", vooral als stalinistische trucs worden toegepast om een
afkalvend gezag te maskeren.

In die zin raakt de woonboot kant en wal, het gaat niet alleen om de
zaak zelf maar ook om een bestuurlijk probleem. Zoals de woonboot
betrekking heeft op het dualisme in het lokale bestuur, zo raakt de
bijlmerenquete aan de gekozen minister-president (waarvoor Wim Kok
zonder het te weten de argumenten donderdag voor gaf). En als we zo
doordenken dan is veel te herleiden tot de reden van bestaan van D66.
Dat moeten we telkenmale weer uitleggen maar we moeten ons nog steeds
zorgen maken over de ernstige devaluatie van onze democratie. We moeten
daarbij onthouden -dat blijft ook waar- dat we geen partij van politici
zijn: we zijn nog stteds bezorgde mede-burgers. Het appel van 66 blijft
actueel, een lichte herschrijving blijft een goede Voorzet voor een
prograama.

Je raakt bovendien een snaar aan over de incrowd en outcrowd. Een trek
van D66 die ik sinds ik lid ben (1982) als buitengewoon irritant heb
gevonden en feitelijk niet rijmt met het beeld dat we willen uitstralen.
Natuurlijk is onze formele democratie geweldig, maar onze cultuur
vertoont nare trekken. Het zoencircuit op congressen, de prominenten die
zich in de wandelgangen ophouden, de gekozenen die de zalen opzoeken
niet om vragen te stellen of om te luisteren maar om te vertellen. Er
wordt te weinig geluisterd in de politiek, terwijl luisteren 95% van het
werk is. Mocht iemand mij betrappen op een van deze trekken dan verzoek
ik dit z.s.m. per email te melden, want voor dat ik er erg in heb ga ik
dezelfde kant op. Ik zit aan de rand van de gevarenzone.

Hein, je zit nog niet in de gevarenzone. Blijf bij ons. Net als je op de
avond van de opschudding de juiste vragen stelde doe je dat hier ook,
abstraherend vanuit de voorbeelden. Er zijn veel woonboten in Nederland,
ook in de betuwe, in de arbeidsbureau's, in de tentenkapmen, in de
bijlmer, in de varkenshouderij en in Kosovo, allen toonbeelden van een
democratie die aan grondig onderhoud toe is. De democratie en de
Democraten 66 hebben kritische vrienden nodig.

Zullen we samen eens gaan borrelen?

Vriendelijke Groet,

Michiel Scheffer