Abortus...enzo

[Ariean van de Groep]

Een oprisping in komkommertijd:

Het voornemen van minister Borst (als zij het advies van de commissie volgt)
om abortus in bepaalde gevallen toe te staan na de 24e week (bijna 6
maanden) en de invoering van de 'abortuspil' hebben het abortusdebat weer
min of meer op scherp gezet. Christelijke en rechtse belangengroeperingen
(maar niet alleen zij) zien in deze ontwikkelingen een trend naar een
'makkelijker denken over abortus'. Het abortusdebat zou volgens best wel
eens een belangrijke rol kunnen spelen in de coalitie. Waarom?; dat zal ik
hieronder proberen toe te lichten:

De kwestie abortus is een kwestie waarbij je gedwongen wordt een keuze te
maken, ondanks het feit dat je je in een (etisch) schemergebied bevindt dat
de diepste aspecten van ons 'menszijn' raakt. De vraag wat abortus nou
eigenlijk is is al onduidelijk: Is het het be-eindigen van een menselijk
leven met alle morele implicaties van dien, of niet meer dan het
verwijderen van een chemisch protoplasma uit de baarmoeder van een vrouw.
En consequent die laatste lijn volgend: zijn we niet allen in essentie
chemisch samengestelde 'machines' (of is er 'meer')? De vraag luidt dus:
Wanneer is een mens een mens?

Voor de wet is een mens in de meeste gevallen pas een mens als je het kunt
zien, dat wil zeggen als het zich buiten het lichaam van de vrouw bevindt na
de geboorte. Pas vanaf dat moment heeft het onvervreemdbare rechten
(nationaliteit, recht op zorg ...enz.). Maar daarvoor? Is een mens pas een
mens als het los van de moeder kan leven? Er zijn wetenschappelijk
beschreven gevallen waarbij een baby na 5 maanden zwangerschap (minder dan
de 24 weken!) in leven kon worden gehouden. Dus?

Of is datgene wat een mens mens maakt het 'bewustzijn' van het eigen
bestaan? Dat is inderdaad een typisch menselijke eigenschap die zich echter
moeilijk laat vatten in wetenschappelijke termen. Wat is bewustzijn? Er zijn
wetenschappers die argumenteren dat bepaalde mensen met een verstandelijke
handicap zich niet van zichzelf bewustzijn en functioneren op het niveau van
hogere zoogdieren, slechts hun instincten volgend. Maar hetzelfde geldt voor
kinder tot de leeftijd van plusminus 2 jaar oud. Is 'abortus' dan denkbaar?
Nee toch? Of soms toch wel? Moeilijk, moeilijk. Hier zijn haast geen
wetenschappelijke keuzes mogelijk, hier komen we op het terrein van de
ethiek, religie en ideologie.

Het huidige kabinet strompelt maar wat achter de feiten aan wat betreft deze
materie en laat na ideologische keuzes te maken en de plannen omtrent
abortus te plaatsen in een 'hoger' plan. Wat niet zo vreemd is als je
bedenkt dat dit kabinet bestaat bij de gratie van het verbergen van idealen:
Twee van oudsher ideologische 'aartsvijanden' bij elkaar in de regering met
D66 als 'continue lijmpoging' daartussen. Het is dus niet zo vreemd dat een
kabinet waarin alle ideologie noodgedwongen aan de kant is gezet, grote
moeite heeft om principiele keuzes te maken op dit gebied. (Waar kies je
voor? Wat is jouw ideologische onderbouwing? Vrijheid of Sociaal? En hoe
dan?).

En D66? Voor een partij die zich presenteert als anti-dogmatisch en
pragmatisch is dit een wel heel moeilijke keuze. Hoe ga je 'pragmatisch' en
'wetenschappelijk' met abortus om? Kan dat eigenlijk wel zonder keuzes te
maken uit bepaalde dogma's om de nog vele wetenschappelijk onbeschreven
gebieden te bestrijken? Nou D66 wat kies je?

Voldoende stof, lijkt mij, om een lang zomerreces over na te denken. Ik vind
het ergens ook wel mooi dat politiek niet altijd gaat over begrotingen,
machtsverhoudingen, coalities en praktische keuzes, maar soms ook over hele
diepe vragen. Dat is in 5 jaar Paars, vindt ik,  een beetje ondergesneeuwd;
maar ik heb zo'n vermoeden dat huidige groei van het CDA een teken aan de
wand is wat dit betreft...

Met een zeer vriendelijke groet aan allen,

Ariean van de Groep.