AW: Fouilleren in uitgaansgebied en meer

[Van Barschot]

----------
Van:    GWC van den Berg[SMTP:berg7600 at wxs.nl]
Verzonden:      zondag 14 februari 1999 13:28
Aan:    J.P. Verhoef
CC:     d66 at NIC.SURFNET.NL
Onderwerp:      Re: Fouilleren in uitgaansgebied en meer

J.P. Verhoef wrote:
>
> Beste Lijsters,
>
> Wanneer over een bepaald onderwerp een discussie is zoek
> ik vaak naar analogien. Bij de discussie over het fouilleren
> moest ik denken aan de reeds langs bestaande methode die
> de politie gebruikt bij het controleren op drankgebruik. Deze
> controle berust voor een deel op vermoeden (of aantoonbaar
> weggedrag) aan de andere kant heb je de grootscheepse
> drankcontroles. Ik vraag me dan ook af waarom in een
> aantal gevallen geen grootscheepse controle op wapenbezit
> e.d.mogelijk is. Hetzelfde gevoel had ik met het gebruik van
> camera's. In het verkeer, denk aan de verschillende tunnels,
> worden camera's al lang ingezet  om de veiligheid te verhogen
> en bij ongelukken snel in te kunnen grijpen. Wanneer je (en
> dat is een woordspel wat ik wel eens doe) tunnel door bijvoorbeeld
> uitgaangsgebied verwissel dan is dat een halve doodzonde.
> Waarom eigenlijk ?
>
> Hans Verhoef
>>Reactie
>>Interressante gedachte. Ik ben bebieuwd wat daar tegenin te brengen is.
>>Waarschijnlijk verandert dediscussie hierdoor. Niet zozeer de controle
>>op zich, maar onder welke omstandigheden vindt controle plaats.
>>Waarschijnlijk hangt het ervan af in hoeverre gericht op bepaalde
>>uiterlijke kenmerken gecontroleerd woordt. Daar begint de gedachte te
>>hellen.
>>met vriendelijke groet,
>>Gerard van den Berg

Beste Hans en Gerard,
Zeer zeker een interessante gedachte. Toch gaat de vergelijking in een aantal opzichten mank. Ten eerste geloof ik dat fouilleren een maatregel is die veel dieper in het persoonlijk leven ingrijpt dan een blaastest. Fouilleren is eigenlijk een soort mini-huiszoeking. Er bestaat geen enkele garantie dat naast het gezochte, niet ook andere persoonlijke bezittingen uit de jaszak worden gehaald. Misschien wel de bevallingsfoto's van je vrouw, een kaartje van een bordeel, een zakje wiet of andere persoonlijke zaken die je liever niet met anderen deelt.
Daarnaast is een algemene alcoholcontrole minder gevoelig voor willekeur dan "gericht" fouilleren. 
Zo hoeft nog niet eens sprake te zijn van racisme, om op discriminatie uit te komen. Misschien is het percentage messendragers onder allochtone jongeren wel hoger dan onder autochtone jongeren. In ieder geval zullen er politieagenten zijn die dat denken. Zij kunnen dan met statistieken in de rug voor zichzelf verdedigen dat ze meer allochtonen dan autochtonen aanhouden. Kwestie van kansberekening en efficiency. Legio zijn bijvoorbeeld de verhalen van jonge, rijke, zwarte Amerikanen met een dure sportauto, die veel vaker dan blanken worden aangehouden. Er is tenslote een grotere kans dat die auto gestolen is, of met drugsgeld is betaald.

Bovendien maak ik me zorgen om het gevaar van de glijdende schaal. Als fouilleren op wapenbezit ingeburgerd is, waarom zetten we het middel dan ook niet in om illegalen op te sporen? En als we dan toch bezig zijn, controleer dan meteen even op drugsbezit. En misschien kunnen we het middel zelfs gebruiken om de identiteit van demonstranten vast te stellen.

Ook voor fouilleren voor een aantal van de bovengenoemde doelen valt, vanuit het oogpunt van rechtshandhaving, het een en ander te zeggen. Waar het mij echter om gaat is de vraag of het doel het middel rechtvaardigd. Weegt het gevaar van discriminatie, verlies van privacy en de glijdende schaal op tegen het te verwachten resultaat van deze inspanning om het geweld op straat in te dammen. 

Het antwoord op die vraag hangt enerzijds af van je inschatting van het gevaar voor discriminatie, verlies van privacy en de glijdende schaal. Gezien de manier waarop in de landen om ons heen, en soms ook in ons land, dergelijke bevoegdheden van politie en justitie worden ingezet, acht ik dat gevaar reeel.

Anderzijds hangt het antwoord af van de ernst van het geweld op straat. Geweld op straat neemt al jaren achtereen af. De aandacht ervoor neemt echter buitenproportioneel toe (de "Zinloos-Geweld-Hype"). Waardoor het beeld zich opdringt dat het geweld op straat toeneemt. Gelukkig een vertekend beeld. Overigens blijkt uit recent onderzoek dat jongeren veel vaker geconfronteerd worden met geweld op straat dan ouderen. Tegelijkertijd blijken jongeren zich veel minder onveilig te voelen dan ouderen. Wie de risico's kent kan ze inschatten lijkt me.

Mijn persoonlijke inschatting is daarom dat de ernst van het geweld op straat een verdere verruiming van bevoegdheden tot fouillering van politie ten koste van..., niet rechtvaardigt. Zo'n verruiming kan m.i. alleen bijdragen aan het scheppen van een grimmig klimaat in uitgaansleven en maatschappij. Een klimaat waarin angst en geweld goed gedijen.

Nederland is één van de veiligste en minst gewelddadige landen van de wereld. Ook hebben wij één van de minst repressieve/gewelddadige politiemachten van de wereld. Misschien bevorderen die twee gegevens elkaar wel wederzijds. 

Nederland is een zeer aangenaam land om te verpozen. Het is een bijzonder veilig en tollerant land, waar op een inteligente, beschaafde en terughoudende manier wordt omgegaan met de uitoefening der staatsmacht over burgers.

Ik wil dat graag zo houden.


Mark van Barschot
Gorinchem
(ook een stad met een geschiedenis op het gebied van geweld op straat. Krap een maand geleden liep ik nog door de stad in een stille mars tegen geweld)

P.S. De gemeente en kerken in Gorinchem voeren een gezamenlijke campagne tegen zinloos geweld onder het motto "Angst voor geweld roept geweld op". Misschien iets om over na te denken.