Zo komen we er wel (CO2) - paradigma's

Tue Dec 14 11:30:01 CET 1999

Beste Arjan,

Zonder dat je het helemaal duidelijk maakt, sla je de spijker op de kop. De
natuurkundige vertogen van Fluks en Oosterwijk gaan uit van verschillende
aannames: 1. dat je je niks wijs moet laten maken zolang er geen rationele
verbanden zijn te leggen en dat je dan eventueel 'tussentijdse' maatregelen
ook moet (kunnen) relativeren, en 2. bij twijfel over causaliteit zal de
ethiek, het 'goed rentmeesterschap' (protestants en hindoeistisch dogma)
daarvoor in de plaats treden.

Zo kan het dus gebeuren dat ik, ondanks die Utrechtse dissertatie die over
een ruim aantal jaren een 0,4 graden broeikaseffect berekent, het rationele
model van Fuks waardeer en los daarvan vind dat duurzaamheid een goed
democratisch principe is. Temeer omdat er in 90% van de naties zeer ruw met
het milieu wordt omgesprongen (ongelovigen kunnen gaan luchthappen in Mexico
Ciudad). Vanuit dezelfde gedachtegang denk ik, rationeel en historisch, dat
mijnbouw en boren in de Waddenzee leidt tot bodemdaling. Rationeel: je haalt
gasdruk weg. Historisch: al die ingestorte mijngangen in Limburg en de
gebroken funderingen in Friesland. Je streeft naar een rationele verklaring,
maar zolang daarover wordt getwijfeld, hanteer je het goed-rentmeesterschap
principe.

Ik zie in dit debat ook geen tegenstelling maar een interactie: ethiek en
ratio versterken elkaar, mits je maar streeft naar een afbakening tussen
beide domeinen. En dat kan alleen door verder te zoeken naar causaliteit.
Wie dat laatste loslaat, verdrinkt in het moeras van het fundamentalisme.

Een politiek probleem is het dat instituties (ook belangengroepen) zich in
het debat mengen. Het KNMI heeft er belang bij om partij te kiezen
(Utrechtse dissertatie) omdat zij denkt dat zulks resulteert in extra
aandacht voor de metereologie, wat de geprivatiseerde KNMI niet
onwelgevallig zal zijn. Het lijkt een beetje op de ANWB die pleit voor meer
fietsroutes om aldus de aandacht voor asfaltuitbreiding af te leiden. Of die
gabbers bij de luchtvaart en het verkeersministerie die een 'red herring'
uitwerpen (Schiphol in zee) om intussen aan uitbreiding van het bestaande
Schiphol te werken. Zouden er wel echte communicatiekundigen bij de
milieubeweging zijn die, na een rationele analyse van mogelijkheden, een
sluwe ethische tegenzet kunnen plaatsen om het initiatief terug te winnen?
Om aldus het verder zoeken naar redelijkheid mogelijk te maken...

Henk Vreekamp, Utrecht
----------------------

In Message Tue, 14 Dec 1999 03:12:50 +0100,
  "Arjan Stoffels" <chimera at stad.dsl.nl> writes:

>In onderstaande mail doet Michiel Scheffer een beetje zijn beklag over het feit
>dat we al drie weken over hetzelfde onderwerp aan het praten zijn. Godzijdank!
>zou ik bijna zeggen, als van mijn geloof afgevallen christen. Voor zover ik mij
>kan heugen is dit de eerste lange discussie die niet onderbroken wordt door
>enige 'actualiteit'. We zijn het (fundamenteel) met elkaar oneens. Fantastisch!
>Want we zijn het m.i. ook met elkaar eens. Uit de bijdrages constateer ik dat er
>nog steeds een diepe betrokkenheid is bij het milieu en onze leefomgeving. Het
>onderwerp leeft binnen D66 klaarblijkelijk behoorlijk, maar dat zien we te
>weinig terug in ons verkiezingsprogramma. Over de oorzaak van het broeikaseffect
>is er dan misschien discussie, over de gevolgen zeker niet. Die zijn voor ons
>allemaal bedreigend.
>Misschien heeft Mark Fluks gelijk als hij zegt dat het helemaal niets met het
>menselijk gedrag heeft te maken. Prima. Misschien heeft William Oosterwijk
>gelijk als hij zegt dat het allemaal terug te voeren is op menselijk handelen.
>Hoezeer ikzelf ook neig naar de insteek van Mark, heeft de insteek van William
>een aantal 'voordelen'. De menselijke uitstoot van CO2 is te reduceren. Daar
>kunnen we dus wat aan doen. Niet (alleen) met als doel het reduceren van CO2,
>maar ook het terugdringen van het gebruik van eindige bronnen. Volledig los van
>de vraag of CO2 de oorzaak is van het broeikaseffect heeft het treffen van
>maatregelen een efficienter gebruik van eindige bronnen tot gevolg. Dat is voor
>mij op zichzelf al doel genoeg om na te streven. Wellicht constateren we over
>een aantal jaar dat het broeikaseffect wel/niet het gevolg was van CO2, dat
>lijkt me op dit moment een wat irrelevante discussie. Waar D66 zich op zou
>moeten concentreren is volgens mij de vraag of en hoe je een efficienter gebruik
>van de huidige energiebronnen kunt nastreven. Als maatstaf kun je daarvoor,
>zoals Michiel voorstelt, de CO2 emissie nemen. Niet als veroorzaker van een
>effect, maar als maatstaf voor het verbruik. Daarmee zijn beide meningen
>verenigd. We produceren minder CO2, wat William aan moet spreken en we
>verbruiken minder energie, wat Mark (en William) als D66er moet aanspreken.
>
>Met vriendelijke groet,
>Arjan Stoffels
>chimera at stad.dsl.nl
>
>
>----- Oorspronkelijk bericht -----
>Van: Michiel Scheffer <mrscheffer at WXS.NL>
>Aan: <D66 at NIC.SURFNET.NL>
>Verzonden: maandag 13 december 1999 21:28
>Onderwerp: [D66] Zo komen we er niet (CO2)
>
>
>> Lieve jongens en meisjes,
>>
>> Drie weken geleden doet William Oosterwijk een zeer zinvolle bijdrage
>> aan het debat over de mogelijkheid van ontkoppeling en sindsdien zitten
>> we al drie weken in een scholastische discussie over het broeikaseffect.
>> Ik voel me in Umberto Eco's "De naam van de Roos", kort voor de
>> zondvloed. We zijn nog geen haar dichter bij een strategie van duurzame
>> ontwikkeling zoals in een oproep door mij is gedaan aan de lijst, laat
>> staan dat er enigzins concrete suggesties zijn gekomen. Het enige
>> zinvolle wat is bijgebleven is de verwijzing naar de uitspraak in het
>> verkiezingsprogramma 98/02 dat "niet de milieu-normen die voor de
>> economie het beste uitkomen, moeten gelden, maar de normen die voor het
>> milieu noodzakelijk zijn". Ook de groei van 3% die als "sociaal"
>> ambitieniveau in het VP stond was door milieunormen geclausuleerd.
>>
>> Aangezien ik voor 2002 wederom (mede)verantwoordelijk ben voor een
>> verkiezingsprogramma poneer ik een aantal aannames voor het beleid dat
>> hieruit vloeit.
>>
>> - Het stabiliseren en reduceren van CO2 emissies blijft een uitgangspunt
>> voor concrete maatregelen, i.h.b. op het terrein van de prijs van
>> energie (D66 heeft al een aanzienlijke verhoging van de ecotax in de
>> doorrekenening van het VP98 door het RIVM meegenomen).
>> - Het bevorderen van duurzame landbouw en het sturen op een reductie van
>> emissies - concrete doelstelling in 2015.
>> - Het bevorderen van duurzame/alternatieven energiebronnen.
>> - Het bevorderen van selectieve economische groei door een verdere
>> vergroening van het belastingstelsel (een idee van D66 en niet van
>> Niet-NIX).
>> - Het continueren van onderzoek naar doorbraaktechnologieen (o.a. door
>> middel van het EET programma)
>>
>> Dit zijn maar enkele maar niet alle punten. Waar het om gaat is dat al
>> diegenen die nietes-welles discussies blijven voeren buiten de
>> politieke  werkelijkheid plaatsen. Zij die in de discussie over duurzame
>> ontwikkeling zich blijven uiten in termen van doemdenken en vage
>> oproepen tot gedragsverandering de discussie zelf op een doodspoor
>> brengen. Het is tijd voor een strategie en niet langer voor jeremiades
>> of rationaliseringen.
>>
>> Aan slag,
>>
>> VrGr    Michiel Scheffer
>>