[D66] De Domme Massamens Regeert

[René Oudeweg]

De Domme Massamens Regeert

Men hoeft slechts vijf minuten door een winkelstraat te lopen of het 
journaal te bekijken om te beseffen: de domme massamens is de soeverein 
van onze tijd. Niet de denker, niet de maker, niet de visionair, maar de 
eeuwig scrollende, chips-etende, kortingjagende zombie. Zijn wapen? Het 
collectieve gewicht van middelmaat, het numerieke geweld van onbenul.

De massamens regeert niet door inzicht, maar door getal. Democratie, 
ooit bedacht als verheffing van de burger, is tot marktonderzoek 
gedegradeerd. Politici likken de voeten van opiniepeilingen, talkshows 
grazen het grasveld van de publieke smaak af, en wat overblijft is 
beleid als fastfood: snel, zout, goedkoop en ongezond. Want God verhoede 
dat de kiezer iets niet lust.

Het internet, dat ooit werd aangekondigd als een kathedraal van kennis, 
is inmiddels de kroeg waar de massamens luidruchtig zijn gelijk haalt. 
Experts worden uitgelachen, wetenschap is “ook maar een mening,” en 
waarheid is enkel nog dat wat in een meme past. De massamens heerst 
omdat hij overal is en altijd lawaai maakt. Wie nadenkt, schrijft, of 
iets ingewikkelds probeert uit te leggen, verdwijnt in de ruis van 
kattenfilmpjes en samenzweringsvideo’s.

De domme massa regeert ook in cultuur. Waar ooit schoonheid en 
verbeelding golden, tellen nu alleen cijfers: views, likes, streams. De 
bestsellerlijst is geen getuigenis van literaire kracht, maar van wie 
het beste kliktitel kan verzinnen. De hitparade wordt bevolkt door 
digitale jingles, zo repetitief dat zelfs een vaatwasser ze zou 
herkennen. Het kunstwerk is verdrongen door de algoritmische snack, de 
film door de franchise, de gedachte door de slogan.

En toch zijn we zélf schuldig. Wij hebben de massamens tot koning 
gekroond. We fluisteren hem in dat hij slim is omdat hij Google kan 
gebruiken, dat hij kritisch is omdat hij overal “vragen bij stelt,” dat 
zijn stem evenveel waard is als die van iemand die jaren heeft 
gestudeerd. Zo heeft het volk zichzelf verheven tot de hoogste 
priesterstand, terwijl het altaar enkel bestaat uit de spiegel waarin 
het zichzelf bewondert.

De toekomst? Simpel. De massamens zal blijven regeren, want wie hem 
tegenspreekt wordt weggestemd, weggepest of weggefilterd. En dus zwijgen 
de besten, of erger nog: zij passen zich aan en doen alsof zij óók tot 
de kudde behoren. Tot het moment komt dat we enkel nog echo’s horen van 
dezelfde lege kreet: wij, het volk. Maar dat volk, helaas, is dommer dan 
ooit.