[D66] anti-ASML

[René Oudeweg]

[Dat project Beethoven kan ook maar beter de nek om gedraaid worden. 
Minder industrie is het motto, en zeker minder high-tec.]


ASML: De Onzichtbare Goliath van de 21e Eeuw

In een tijd waarin technologie onze levens tot in het diepste weefsel 
binnendringt, is het ironisch hoe weinig mensen de naam ASML kennen. En 
dat terwijl dit Nederlandse bedrijf een van de machtigste pionnen is op 
het schaakbord van mondiale geopolitiek, economische afhankelijkheid en 
digitale overheersing. ASML is niet zomaar een high-tech bedrijf. Het is 
de smeerolie van het mondiale surveillancekapitalisme, de onzichtbare 
hand die de digitale wereld draaiende houdt — en daarmee ook de chaos 
die eruit voortvloeit.

1. Geopolitiek Wapen in Vermomming

ASML’s lithografiemachines zijn onmisbaar voor het maken van de meest 
geavanceerde chips. Zonder ASML, geen smartphones, drones, militaire 
AI-systemen of geavanceerde bewakingstechnologie. En dat weet de wereld. 
De VS dringt bij Nederland aan om leveringen aan China te beperken, 
alsof ASML geen Nederlands bedrijf is, maar een marionet van Washington. 
ASML wordt zo een geopolitiek schaakstuk, niet alleen technisch maar ook 
politiek gekaapt door grootmachten. Hoe onafhankelijk is dit bedrijf 
werkelijk? Of zijn de aandeelhouders belangrijker dan nationale of 
Europese belangen?

2. Versneller van Digitale Verslaving en Surveillance

Door hun technologie mogelijk te maken, faciliteert ASML onbedoeld de 
uitbouw van de digitale gevangenis waarin de mens zich vrijwillig 
opsluit. Smartphones, algoritmes, surveillancecamera’s, 
deepfake-generators: allemaal afhankelijk van chips die met 
ASML-machines zijn gemaakt. Moet een bedrijf dat zo fundamenteel 
bijdraagt aan de psychologische afbraak van de mens zich kunnen blijven 
verschuilen achter het label ‘innovatief’?

3. Milieuschade in de Schaduw van Innovatie

High-tech klinkt clean. Maar de productie van lithografiemachines en de 
chips die daarmee worden gemaakt, is allesbehalve schoon. Er is sprake 
van massale energieverspilling, zeldzame grondstoffen die onder 
erbarmelijke omstandigheden worden gewonnen, en een groeiende berg 
elektronisch afval. ASML mag dan in Veldhoven staan, maar de ecologische 
voetafdruk strekt zich uit van Congolese mijnen tot Aziatische 
chipfabrieken. Een groen imago? Een leugen verpakt in glanzend glas en 
silicium.

4. Marktdominantie en Morele Afwezigheid

ASML heeft een quasi-monopolie op EUV-machines. Deze machtspositie geeft 
het bedrijf ongekende economische invloed, maar geen moreel kompas. Geen 
fundamenteel debat over de eindbestemming van hun technologie. Geen 
verantwoordelijkheid voor de ethische gevolgen. Enkel groei, winst, en 
‘innovatie’. Maar wat voor innovatie is dat, als ze de fundamenten legt 
voor oorlogsdrones, gezichtsherkenning in dictaturen, en verslaving aan 
schermen?

5. Tech-elitisme en Economische Bubbelvorming

ASML is het boegbeeld van het technocratische denken dat innovatie als 
inherent goed beschouwt — ongeacht de maatschappelijke impact. Haar 
waardering op de beurs is astronomisch, de salarissen aan de top 
grotesk, terwijl ze weinig tot niets bijdragen aan het oplossen van 
echte menselijke problemen zoals armoede, ongelijkheid of psychisch 
welzijn. ASML belichaamt de ideologie dat als je slim genoeg bent, je 
nergens meer verantwoording hoeft af te leggen.