[D66] Limburger: NAVO een stuurloos schip zonder de USA?

[René Oudeweg]

[Inderdaad, echter het OTAN-commando staat nog steeds onder mijn 
admiraliteitsbevel, hoe het u ook wil ontkennen en of de Nederlandse 
media het parodiëren zoals tijdens het item over de transvrouw die niet 
met de dartclub mocht meedoen... Heeft het simplistisch intelverbond 
zich wel eens afgevraagd waarom het zwarte logo van de Navo de 
signifiers "NATO-OTAN" dragen? U raadt het al. Vrolijk Pasen. 
RO/Mississippi]

--

epaper.limburger.nl
De Limburger
Door Thierry Goeman
7–9 minutes

Door Dominique Minten en Peter De Lobel

Zonder Amerikaanse leiding wordt de NAVO een stuurloos schip. De 
Europese legers missen militaire massa, inlichtingen en eenheid. „Als er 
bij een conflict geschakeld moet worden, nemen de Amerikanen de leiding, 
de Europeanen volgen.”

Brussel - We zitten toch met enkele mankementen.” Een Europese 
topmilitair met veel operationele ervaring windt er geen doekjes om als 
hij de vraag krijgt of Europa zich voldoende kan verdedigen zonder de 
Verenigde Staten. Hoewel iedereen er in Europa van uitgaat dat de 
Amerikanen zich niet uit de NAVO zullen terugtrekken, veroorzaakt de 
mogelijke terugkeer van Donald Trump als president van de Verenigde 
Staten toch zenuwachtigheid in de militaire hoofdkwartieren. Vorige 
maand haalde Trump nog hard uit naar de NAVO-landen die onvoldoende geld 
spenderen aan defensie. Die boodschap werd voor Trump
We moeten genoeg kunnen afschrikken om een oorlog te voorkomen.
Hoge NAVO-bron

ook al gegeven, door Barack Obama, en ook huidig president Joe Biden zei 
al meermaals dat Europa beter z’n best moet doen.
Rusland kan met een kleiner defensiebudget meer doen omdat de salarissen 
er lager zijn en het materieel goedkoper is. Agressief zijn is ook 
goedkoop, terwijl orde en stabiliteit bewaren veel duurder is.
Alexander Mattelaer, professor internationale veiligheid

Alleen gaan bij Trump telkens de diplomatieke handschoenen uit. Hij zei 
dat hij landen die te weinig geld in hun leger pompen niet te hulp zou 
komen bij een eventuele

Russische agressie.
Artikel 5

Daarmee trok hij een streep door artikel 5 van de NAVO: een aanval op 
één NAVO-lid is een aanval op het hele bondgenootschap. Enkele weken 
later liet hij wel optekenen dat de VS niet uit de NAVO zou stappen, 
maar toch zijn ze er bij de NAVO niet helemaal gerust op. Daar beseft 
men namelijk heel goed dat het bondgenootschap zonder de VS een flink 
stuk van zijn afschrikkingskracht verliest. „We moeten genoeg kunnen 
afschrikken om een oorlog te voorkomen”, zegt een hoge NAVO-bron. In het 
hoofdkwartier in Brussel gebruikt men graag het Latijnse spreekwoord 
‘als je vrede wilt, bereid je dan voor op de oorlog’.

Dat gebrek aan afschrikkingskracht dreigt de achilleshiel te worden voor 
de Europese landen, mochten de Amerikanen afhaken. In een diepgravende 
analyse over de paraatheid van de Europese legers schrijven Max Bergmann 
en Otto Svendsen van het Center for Strategic and International Studies 
dat de Europese defensie ‘uitgewoond’ is.
Gefragmenteerd

De oorlog in Oekraïne heeft de aandacht voor defensie weliswaar 
teruggebracht, maar de Europeanen slagen er niet in hun slecht 
georganiseerde en gefragmenteerde manier van werken aan te pakken, is de 
harde conclusie van de twee onderzoekers. ‘Er worden wel heel veel 
nieuwe toezeggingen gedaan, maar dat gebeurt te weinig gecoördineerd 
waardoor de disfunctionele status quo nauwelijks verbetert. Het 
resultaat is dat de Verenigde Staten onmisbaar blijven voor de Europese 
veiligheid. Dat leidt tot frustratie aan beide kanten van de oceaan.’

In totaal geeft de NAVO veel meer uit aan defensie dan Rusland, maar de 
Russische president Vladimir Poetin heeft een paar voordelen. „Wij zijn, 
sinds Zweden en Finland erbij gekomen zijn, met 32 landen. Die hebben 
bijna allemaal een eigen defensie-industrie, eigen belangen, een eigen 
taal, eigen alles. Die laten samenwerken kost een pak geld”, legt de 
NAVO-bron uit. „De Russen hebben dat niet. Die zijn standaard 
interoperabel. Ze hebben allemaal dezelfde voertuigen, dezelfde 
industrie, hetzelfde leiderschap, dezelfde taal en hun officieren worden 
in dezelfde scholen opgeleid.”

De opgetelde budgetten van de NAVO-landen kunnen niet vergeleken worden 
met dat van Rusland, zegt Alexander Mattelaer, professor internationale 
veiligheid aan het Egmontinstituut en de VUB. „Rusland kan met een 
kleiner defensiebudget meer doen omdat de salarissen er lager zijn en 
het materieel goedkoper is. Agressief zijn is ook goedkoop, terwijl orde 
en stabiliteit bewaren veel duurder is. Je moet lange geografische 
grenzen bewaken en hebt overal kwetsbaarheden die je moet afschermen.”

Hij ontkent niet dat er efficiëntiewinsten te boeken zijn, maar meent 
dat die overschat worden. „De beslissing om jonge mensen in uniform te 
steken en in te zetten als instrument van de macht is een nationale 
aangelegenheid. Als we vasthouden aan die nationale keuzevrijheid, heeft 
dat een prijs.”

Maar wat maakt de Amerikanen zo onmisbaar in het NAVO-universum? Waar 
zit hun macht? „In een oorlog is massa belangrijk”, zegt een generaal 
uit de Belgische defensiestaf. „En zij hebben die.” Die ‘zij’ slaat 
zowel op de Amerikanen als op de Russen. Dat die laatsten aan het 
oostelijke front stilaan het overwicht hebben, komt omdat ze meer 
soldaten kunnen blijven aanvoeren. De Europese landen hebben na het 
einde van de Koude Oorlog hun legers met bijna twee derde afgebouwd. Van 
alle EU-landen heeft Frankrijk met ongeveer 208.000 actieve militairen 
het grootste leger, maar dat is nauwelijks een zesde van het Amerikaanse 
leger, dat bijna even groot is als alle EU-legers samen. „Van alle 
NAVO-legers kunnen alleen de Amerikanen snel genoeg heel veel
soldaten op de been brengen. Ze denken niet in termen van divisies, 
zoals de Fransen of de Britten, maar in termen van korpsen. Dan spreek 
je al snel over 40.000 soldaten. Het is voor hen nauwelijks een probleem 
om 100.000 soldaten de oceaan over te vliegen.”

Die massa wordt natuurlijk pas belangrijk als Rusland effectief een 
oostelijke NAVO-lidstaat binnenvalt. Voor alle duidelijkheid: op het 
NAVO-hoofdkwartier gaat niemand ervan uit dat dat de eerstvolgende jaren 
zal gebeuren, maar men sluit niet langer uit dat het over een jaar of 
tien wel tot een conflict komt en dat idee hadden ze enkele jaren 
geleden voor onmogelijk gehouden.
In de gaten houden

Daarom wordt het almaar belangrijker Rusland nauwlettend in de gaten te 
houden. En ook daarvoor zijn de Amerikanen onmisbaar.

Hun intelligence is cruciaal voor Europa. „Ze investeren daar zoveel in 
dat ze mijlenver voorliggen. Zonder de Amerikaanse inlichtingen zijn we 
misschien niet blind, maar goed zien doen we zeker niet meer”, zegt de 
generaal. De Verenigde Staten lopen ook voorop als het op innovatie en
commandovoering aankomt. „De Amerikanen vormen de ruggengraat van de 
commando- en controlestructuren van de NAVO. Als er bij een conflict 
geschakeld moet worden, nemen de Amerikanen de leiding, de Europeanen 
volgen. In dat systeem werkt de NAVO goed”, zegt Mattelaer.

Een belangrijk onderdeel van de afschrikking vormt het Amerikaanse 
kernarsenaal. Binnen de NAVO hebben alleen de Fransen en de Britten 
kernwapens, maar in vergelijking met de Russische kernmacht stellen die 
niet zoveel voor. Bovendien zijn de Franse kernwapens in de eerste 
plaats bedoeld om het eigen grondgebied te verdedigen.

Toen Donald Trump als president zei dat hij de Europeanen niet langer te 
hulp wilde komen, leidde dat binnen de Europese Unie meteen tot de 
discussie of Europa een eigen nucleaire paraplu moest uitbouwen. Op dit 
moment vormen de Amerikaanse raketten, gestationeerd op zes Amerikaanse 
basissen in Europa waaronder net over de LImburgse grens in Volkel en 
het Belgisch-Limburgse Kleine-Brogel, die paraplu.