[D66] Energiewappie komt tot inkeer

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

[Dit soort wappies is verantwoordelijk voor de energiecrisis... maar 
excuses, ho maar]

Bron:   Trouw
Datum:  8 maart 2024
Auteur: Frank Straver
URL:    
https://archive.ph/https://www.trouw.nl/verdieping/waarom-yvonne-72-eerst-tegen-kernenergie-protesteerde-maar-nu-voor-is~b4fb57e8/


Waarom Yvonne (72) eerst tegen kernenergie protesteerde, maar nu
voor is
----------------------------------------------------------------
Yvonne Claassen uit het Zeeuwse Ovezande ging in de jaren tachtig de 
straat nog op uit protest tegen kernenergie. 'Ik ben gaan nadenken: 
waarom eigenlijk?' Nu is ze voorstander.

(...)

Zes jaar geleden verhuisde echtpaar Yvonne en Harrie (77) van Rotterdam 
naar Ovezande. 'Gemeente Borsele, bleek dat te zijn.' Zoon David 
reageerde verbaasd. Een besmette naam was het voor hem.

Claassen zelf was er ook niet helemaal gerust op, maar ze ging naar 
Ovezande voor de rust en de ruimte. Die kerncentrale zie je ook niet 
zomaar staan, daar is Borssele net te ver voor. Om in Zeeland mee te 
doen werd ze lid van allerlei lokale clubs. Zo is ze voorzitter van de 
dorpsraad.


Op klapstoeltjes

Toen kwam het bericht een jaar of drie terug: Borssele is de 
'voorkeurslocatie' voor twee nieuwe kerncentrales die er in Nederland 
bij moeten komen, als het aan het demissionair kabinet ligt. 'We hebben 
het in de dorpsraad op de agenda gezet. Ik maakte me grote zorgen. Dat 
is toch gevaarlijk!?'

Tot haar grote verbazing vonden de andere leden het prima. 
'Ongelooflijk. Ze reageerden zo lauw.' Later besefte Claassen: ze weten 
niet beter, ze hebben de kerncentrale in Zeeland altijd in hun nabijheid 
gehad. Toen activisten, zoals zijzelf, vroeger kwamen protesteerden, 
gingen sommige Zeeuwen op klapstoeltjes zitten kijken. 'Ze vonden ons 
gewoon toeristisch genot', zegt Claasen.

De gelatenheid die Claassen opmerkte was voor haar zowel een schok als 
een eye-opener. Als veruit de meeste Zeeuwen, toch de 
ervaringsdeskundigen, kernenergie prima vinden. Wie was zij dan als 
nieuwkomer om fel tegen te zijn? En wat klopte er van haar zorgen over 
nucleaire gevaren? 'Ik ben me er eens flink in gaan verdiepen', zegt ze. 
Want de ogenschijnlijke onverschilligheid die ze bij Zeeuwen om zich 
heen zag beviel haar ook niet. 'Ik ben nieuwsgierig.'


Aangenaam verrast

Als voorzitter van de dorpsraad ging ze gewoon eens kijken, bij de 
huidige kerncentrale. 'Ik was aangenaam verrast door de veiligheid, de 
protocollen en het gebouw.' Bij een neef die, zoals veel Zeeuwen, bij de 
kerncentrale werkt, controleerde Claassen subtiel of de haar verstrekte 
informatie klopte. 'Krijgen jullie echt zo vaak controles door 
toezichthouder ANVS?' Zijn antwoorden stelden haar gerust.

Ook bij de naastgelegen opslaglocatie voor nucleair afval, Covra, ging 
ze kijken. 'Zeer professioneel.' Dat een deel van het kernafval naar 
Frankrijk gaat om 'opgewerkt' te worden en dan weer terugkomt vindt ze 
wel raar. Maar geen reden voor grote zorg.

Haar stellige overtuiging dat kernenergie niet deugt was gaan wankelen. 
'Ik was altijd tegen. Maar vond ik dat nog steeds?' Ze liep alle 
informatieavonden af en sprak met experts in de energiesector. 'Als ik 
eerlijk ben maak ik me meer zorgen over geplande ammoniakfabrieken, of 
een fabriek als Dow hier in het Sloegebied dan over de streng beveiligde 
kerncentrale.'


Stralingsgevaar dempen

Dat kernenergie grote risico's in zich draagt ontkent Claassen niet. 
Gaat het mis, dan gaat het goed mis. 'Ik was vrijwilliger bij 
Vluchtelingenwerk en ik hielp een Syrische jongeman aan een woning in 
's-Gravenpolder. Hij kreeg jodiumpillen. Toen dacht ik: oh ja.' Die 
jodiumpillen krijgen alle Zeeuwen onder de veertig, in de buurt van 
Borssele, om stralingsgevaar te dempen in geval van een ramp.

Wat bijdraagt aan haar acceptatie van meer kernenergie is dat Claassen 
'absoluut geen fan' is van grote windmolens en velden vol met 
zonnepanelen. 'Landschapsverstoring', zegt ze. 'Ik ben hier juist gaan 
wonen voor het mooie open landschap.' Wandelend met de hond van haar 
zoon op het strandje nabij de kerncentrale Borssele, vindt ze dat 
koepelgebouw lang zo erg niet. 'Doe dan maar extra kerncentrales.' Een 
nucleair fan is ze niet, maar ze vindt het de 'minst erge' toevoeging 
aan de energiemix.

Een uitnodiging om aan te sluiten bij 'Borssele tot de kern' (Btdk) 
sloeg Claasen eerder af, vertelt ze 'Daar heerst een sfeer: als je het 
niet volledig met ons eens bent, wat doe je hier dan?' Liever onderzoekt 
Claassen voor zichzelf hoe ze een nieuwe kerncentrale - voorlopig kan 
het stroomnet in Zeeland er in 2030 hooguit een bijhebben- acceptabel 
vindt. Ze deed mee aan de Borsselse voorwaardengroep, een club van 
burgers die samen bespraken: wanneer steunen wij de bouw van een 
nucleaire reactor?


Betoog aan tafel

Daar kwam ze toch weer om tafel met leden van Btdk, die blijft hameren 
op potentiele risico's, verstoring van de omgeving en vervuiling van het 
milieu door meer kerncentrales. Vermoeiend vond Claassen dat wel een 
beetje. 'Na zo'n betoog hoorde je aan tafel, zo we kunnen weer verder.' 
'Borssele tot de kern' werpt zich op als luis in de pels, die zich niet 
met nieuwe kerncentrales wil laten opzadelen.

Toch kwam er een gezamenlijk pakket van 39 voorwaarden uit het Zeeuwse 
burgeroverleg. Enkele eisen: financiele compensatie, lokaal economisch 
profijt, helderheid over nucleair afval. Ook zondagsrust tijdens de 
bouwactiviteiten staat op de lijst. En, een van de belangrijkste eisen: 
geen nieuwe hoogspanningsmasten die door Zeeland lopen. 'Leg die kabels 
liever ondergronds', zegt Claassen. De kans dat de stroomtransporteur 
dat doet is klein: ondergrondse hoogspanning is duur en moeilijk te 
repareren.

Behalve onzichtbare kabels zou Claassen ook graag kleine, modulaire 
kerncentrales verwelkomen. Die hebben minder schadelijk kernafval. 'Die 
moeten we snel ontwikkelen', denkt Claassen. Kijk naar de vaccinaties 
toen corona uitbrak. Met veel geld kan er snel veel worden geregeld.' 
Die reactoren zijn in ontwikkeling, maar volgens experts zijn ze 
voorlopig niet voorhanden.


Achteruitgang van de natuur

Claassen hoopt daarom dat de voorwaarden, die de gemeente Borssele aan 
het Rijk aanbiedt, gehoord worden. 'De bouw moet netjes verlopen, 
duizenden arbeiders mogen Borssele niet op zijn kop zetten.' Maar ze 
staat definitief open voor de nieuwe kerncentrale. Net als andere 
Zeeuwen en jongeren.

'Die jongeren zien: we hebben onze mobiele telefoons en apparaten. Onze 
energievraag daalt zomaar niet.' Wat ook bijdraagt aan de steun voor de 
(CO2-arme) atoomstroom is voor Claassen de klimaatproblematiek. 'Ik hoor 
van mijn zus die in Australie woont over bosbranden, een nicht van me in 
Zuid-Afrika vertelt me over enorme stormen.' Het extremere weer en 
achteruitgang van de natuur baart haar zorgen.

Man Harrie, ook druk met de energietransitie en klimaat, is achter de 
tuin bezig met het aanleggen van een 'vlinder-idylle', om de 
insectenstand te helpen. 'Met al die regen wil het nog niet zo lukken', 
zegt Yvonne. 'En het milieu redden we er nog niet mee, er moet meer 
gebeuren. Grote dingen.'

De bouw van nieuwe kerncentrales, die olie, gas en kolen kunnen 
vervangen, kan volgens Claassen niet meer worden afgewezen. Ze verbaast 
zich, dat 'echte milieumensen' uit haar omgeving dat soms toch doen.

(...)

--------
(c) 2023 DPG Media B.V.