[D66] Nederlandse geheime dienst zat eerste rij bij aanvallen op Nord Stream: Reactie Tweede Kamer

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   NRC Handelsblad
Datum:  16 augustus 2024
Auteur: Pim van den Doo
URL:    
https://archive.ph/https://www.nrc.nl/nieuws/2024/08/16/nord-stream-onthulling-zet-spanningen-binnen-coalitie-over-oekraine-op-scherp-a4862991


Nord Stream-onthulling zet spanningen binnen coalitie over Oekraine op 
scherp
-----------------------------------------------------------------------------

Het Nederlandse kabinet wil een Duits onderzoek afwachten over wie er 
achter het opblazen van de Nord Stream-pijpleiding in 2022 zat. Daarna 
oordeelt het over de implicaties.

De Nederlandse steun aan Oekraine staat overeind, maar de onthulling dat 
de Oekraiense regering betrokken zou zijn geweest bij het opblazen van 
de Nord Stream-pijpleiding in 2022 zet de bestaande politieke spanningen 
rond de oorlog in Den Haag op scherp. Premier Dick Schoof en minister 
van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) wilden vrijdag niet 
vooruitlopen op de uitkomsten van onderzoek dat de Duitse justitie 
momenteel doet, maar oppositie- en coalitiepartijen in de Tweede Kamer 
willen opheldering over wat Nederland destijds precies wist van de 
succesvolle sabotage-actie op de Oostzee.

Deze week werd bekend dat een Duitse rechter een Europees 
arrestatiebevel heeft uitgevaardigd voor een Oekraiense duiker die bij 
de sabotage betrokken zou zijn geweest. The Wall Street Journal onthulde 
donderdag dat de duiker onderdeel zou zijn geweest van een speciale 
Oekraiense operatie, waarbij het Oekraiense leger betrokken was en 
waarvoor president Volodymyr Zelensky hoogstpersoonlijk toestemming zou 
hebben gegeven.


Tip van MIVD

Brisant detail in het artikel van de Amerikaanse krant is dat de 
Nederlandse inlichtingendienst MIVD van het Oekraiense plan afwist en de 
Amerikaanse CIA zou hebben getipt. De VS zouden daarna zonder succes 
hebben geprobeerd om via druk op Oekraine de sabotage-actie niet te 
laten doorgaan.

Als het inderdaad klopt dat Oekraine een grote aanslag op cruciale 
energie-infrastructuur pleegde, brengt dat de Europese bondgenoten van 
Kiev in grote verlegenheid en kan het draagvlak voor de steun aan 
Oekraine worden aangetast. In het verleden wezen Nederlandse politici 
geregeld naar Rusland als mogelijke dader.

Minister Veldkamp zei vrijdag dat Nederland de uitkomsten van het Duitse 
justitiele onderzoek wil afwachten. 'Ik ga niet speculeren op de 
uitkomsten en wat die betekenen.' Veldkamp onderstreepte dat de 
Nederlandse beleidslijn, dat Oekraine politiek, militair en financieel 
gesteund wordt in de oorlog tegen Rusland, 'niet ter discussie staat in 
het kabinet'. Ook volgens premier Schoof is de steun voor Oekraine 
'onverminderd' groot.


Fracties eisen opheldering

Belangrijke partijen in de Tweede Kamer eisen meer opheldering van het 
kabinet. NSC-leider Pieter Omtzigt stelde donderdag een set 
gedetailleerde Kamervragen. Hij schreef daarbij dat NSC Oekraine nog 
altijd steunt, 'maar dat betekent niet dat er geen opheldering gevraagd 
kan worden'. Volgens Omtzigt is 'onderzoek en opheldering over wie 
opdrachtgever was' voor de sabotage van Nord Stream 'zeer noodzakelijk'.

Ook PVV-leider Geert Wilders stelde een reeks vragen, en hij liet al 
doorschemeren dat er politieke consequenties moeten volgen als de 
betrokkenheid van Oekraine of president Zelensky bewezen wordt. In dat 
geval 'kan dit niet zonder gevolgen blijven als het gaat om de relatie 
van Nederland met Oekraine'. Dat Wilders in zijn Kamervragen alweer hint 
op het intrekken of beperken van de Nederlandse steun ligt politiek 
gevoelig, omdat in het hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB juist 
was afgesproken dat die steun niet meer ter discussie zou staan.

Een interessant aspect is hoeveel de top van het Nederlandse kabinet, 
premier Mark Rutte en minister van Defensie Kajsa Ollongren voorop, in 
2022 wist van het plan. Als het inderdaad de MIVD was die het plan 
onderschepte, is het waarschijnlijk dat Rutte en Ollongren er destijds 
van hebben geweten. In een Kamerdebat in oktober 2022 noemde Rutte de 
sabotage-actie 'volstrekt onaanvaardbaar' en zei hij dat Europese landen 
een 'eensgezinde reactie' moesten geven 'zodra duidelijk is wie hiervoor 
verantwoordelijk is'.

Forum voor Democratie vroeg vrijdag om een spoeddebat in de Tweede 
Kamer, waarvoor het zomerreces zou moeten worden onderbroken. Het is nog 
onduidelijk of daar voldoende steun voor is.

--------
(c) 2024 Mediahuis