[D66] Column: Klimaatwanhoop

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   NRC Handelsblad
Datum:  8 juni 2023
Auteur: Aylin Bilic
URL:    
https://www.nrc.nl/nieuws/2023/06/08/klimaat-meer-gebaat-bij-betas-dan-activisten-a4166628


Klimaat meer gebaat bij beta’s dan activisten
---------------------------------------------

Actrice Carice van Houten heeft last van mentale klachten door de 
klimaatverandering. Zij werd recent na het bijwonen van een lezing van 
protestgroep Extinction Rebellion (XR) in een klap klimaatactivist. Ze 
was bang en verdrietig. En dus moest ze iets doen.

De klimaatbeweging lijkt wanhopiger, vocaler en radicaler te worden: de 
mens zorgt al in de nabije toekomst voor de ondergang van de aarde, 
bedrijven die niet direct stoppen met fossiel moeten geboycot worden. De 
acties van wegblokkeerders en schilderijbesmeurders zorgen voor een 
nieuwe splijtzwam in de samenleving: mensen staan te juichen of ergeren 
zich kapot.

Van Houten is niet de enige die aan een klimaatdepressie lijdt. Een bij 
XR aangesloten psycholoog vertelde in december 2019 in Nieuwsuur dat ze 
zogeheten rouwcirkels had georganiseerd om mensen te ondersteunen bij 
negatieve gevoelens opgeroepen door klimaatverandering. Wie een 
verslaving heeft, aan straatangst of andere stoornissen lijdt, wacht 
overigens soms maandenlang om bij een erkende psycholoog langs te 
kunnen. Het tekort aan medewerkers in de geestelijke gezondheidszorg 
wordt ieder jaar groter.

Ook mijn dochtertje werd enkele jaren geleden getroffen door 
klimaatwanhoop, nadat haar yogajuf de groep verteld had dat het eten van 
vissen tot vernietiging van de aarde leidt. Door er niet dagelijks 
aandacht aan te besteden en vooral het woord 'vernietigen’ anders uit te 
leggen dan in de doorsnee tekenfilm, lukte het me haar er weer uit te 
trekken.

Zouden Nederlanders die halverwege de maand geen geld meer hebben voor 
de boodschappen of al jaren geen woning kunnen vinden ook zijn 
lamgeslagen door klimaatwanhoop, vraag ik me wel eens af. Als ik de 
beelden zie van een geblokkeerde Utrechtsebaan kan ik me niet aan de 
indruk onttrekken dat het een aandoening is die voornamelijk het 
geprivilegieerde deel van de bevolking treft.

Uit bezorgdheid in beweging komen is natuurlijk verre te prefereren 
boven de zorg belasten met wanhopige gedachten. Maar de vraag is of de 
acties van klimaatactivisten zin hebben. Haalt dat actievoeren 
daadwerkelijk wat uit, of is het vooral een bonbon voor de eigen ziel?

Waarom gaan aanhangers van Extinction Rebellion niet massaal werken bij 
Shell, Tata Steel of in de luchtvaartsector? Om die organisaties 
maximaal te laten innoveren en zo bij te dragen aan de transitie, in 
plaats van onmiddellijke opheffing te eisen waardoor onze samenleving 
volledig in zou storten? Waarom verspreiden ze zich niet als zendelingen 
over de rest van de wereld om kennis, ervaring en een positieve 
klimaathouding te delen vanaf het enige continent dat serieus werk maakt 
van CO2-reductie: Europa?

De meeste landen en bedrijven in Europa lijken de (hoge) 
emissiedoelstellingen echt te gaan halen. Waarom die bedrijven niet als 
voorbeeld stellen - en eventueel vriendelijk vragen om nog meer te 
proberen - in plaats van ze te boycotten, te verbieden geld aan musea te 
doneren of te eisen dat verzekeraars en pensioenfondsen zich eruit 
terugtrekken. Samen de schouders eronder, dat gevoel. Polarisatie in de 
samenleving komt het klimaat op lange termijn niet ten goede, vrees ik.

Als je echt wilt bijdragen aan klimaat en milieu, stimuleer jongeren dan 
een technische opleiding te doen. Zo kun je maximaal bijdragen aan het 
verbeteren van zonnecellen, windenergie, elektrificatie en de 
waterstofeconomie. Zo kun je goede alternatieven zoeken voor het plastic 
waar we van af willen. Zo kun je werken aan echte emissiearme stallen. 
En zo kun je bijdragen aan de transitie naar een ecologische landbouw 
die de natuur veel minder belast, zonder dat de gewasopbrengst per 
hectare sterk daalt. Kortom, klimaatactivist, schud die radicale 
gedachten van je af, laat die lijmpot voortaan staan en draag positief 
bij aan een nieuwe wereld.

--------
(c) 2023 Mediahuis