[D66] Met coronavariant 'JN.1' de feestdagen in (Wuhan Coronavirus 2019-nCoV #992)

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Volkskrant
Datum:  22 december 2023
Auteur: Maarten Keulemans
URL:    
https://archive.ph/https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/met-coronavariant-jn-1-de-feestdagen-in-waarop-moet-ik-letten~b41fa5f9/


Met coronavariant 'JN.1' de feestdagen in: waarop moet ik letten?
-----------------------------------------------------------------

Uitgerekend met de feestdagen voor de deur beleeft corona een ongekende 
opleving. Tegelijk zegt 90 procent zich geen enkele zorgen te maken. 
Terecht? Een hernieuwde handleiding corona.


1. Corona, wat is dat tegenwoordig voor ziekte?

Sinds de opkomst van de omikron­variant, begin vorig jaar, zijn de 
meeste Nederlanders zo'n beetje opgehouden het te volgen, maar achter de 
schermen is het nog altijd een komen en gaan van nieuwe varianten.

Donderdag nog riep de Wereldgezondheidsorganisatie de ook in ons land 
snel opkomende variant 'JN.1' uit tot 'variant van aandacht'. Die heeft 
weer zo'n dertig mutaties extra, waardoor hij besmettelijker is, beter 
kan ontglippen aan onze inmiddels opgebouwde afweer, of allebei, aldus 
de eerste onderzoeken.

Maar geen paniek. Alle coronavirussen die rondgaan - in Nederland zijn 
dat behalve JN.1 momenteel liefst negen types - behoren nog altijd tot 
de omikronfamilie van het virus. Die maakt minder ernstig ziek en geeft 
iets andere symptomen dan vroege varianten. Zo wordt het verlies van 
geur en smaak, voorheen een van de opvallendste symptomen, bij de meest 
recente peiling pas als tiende genoemd in de lijst met meest voorkomende 
klachten. Ook benauwdheid komt veel minder vaak voor.

Inmiddels bestaat de top-5 van meest voorkomende verschijnselen uit 
respectievelijk keelpijn, loopneus, verstopte neus, niezen en droge 
hoest. Ook hoofdpijn, spierpijn en vermoeidheid komen veel voor. Ruwweg 
de helft van de mensen die de variant oplopen, krijgt koorts.

En die beruchte nasleep, het post-­covidsyndroom? Het risico daarop is 
bij de huidige varianten gelukkig een stuk kleiner dan eerst. De kans 
dat men na twee maanden nog klachten heeft, is volgens een net 
verschenen Britse studie inmiddels zelfs vergelijkbaar met vermoeidheid 
of andere restklachten na een stevige griep.


2. Wat is momenteel de toestand van de epidemie?

Die is, met meer coronavirus dan ooit in het riool en haast duizend 
mensen in het ziekenhuis, vrij beroerd. Bovendien rukt de griep op, is 
er een aanhoudende uitbraak van het RS-virus, en waart de 
longontstekingsbacterie ­Mycoplasma pneumoniae rond. 'Het is het seizoen 
van de luchtwegvirussen, en daar zitten we nu middenin', aldus een 
RIVM-woordvoerder.

Momenteel heeft zo'n een op de tien Nederlanders luchtwegklachten, zoals 
snotteren en hoesten. Dat blijkt uit ­lopend onderzoek waarbij men 12 
duizend mensen volgt. Bij de laatste peiling, begin deze maand, testte 
3,1 procent van hen positief op corona.

Tegelijk is nagenoeg iedereen onderhand ingeent of beschermd na een 
infectie, is te zien aan de cijfers. Ondanks de duizelingwekkende 
virushoeveelheid in de riolen, liggen er ongeveer net zoveel 
coronapatienten in het ziekenhuis als vorig jaar rond deze tijd. Daarbij 
gaat het vaak om patienten die voor iets anders komen, en bij wie de 
corona toevallig wordt ontdekt, stelt een woordvoerder van de Rivas 
Zorggroep in Gorinchem.

Ook de seizoensbooster drukt de cijfers. Die beschermt dit jaar voor 
zo'n 70 procent tegen ziekenhuisopname, nog bovenop de bescherming die 
men al heeft, berekende het RIVM vorige week. Niettemin heeft amper de 
helft van de 60-plussers de booster gehaald. Voornaamste reden, volgens 
een recente peiling van de RIVM Gedragsunit: 'Ik voel me wel genoeg 
beschermd.'


3. Hoe moet dat nou, met oude mensen in de feestdagen?

Toch lijkt corona ver weg. Volgens de laatste RIVM-peiling maakt 90 
procent zich geen zorgen om corona. Bij mensen met een kwetsbare 
gezondheid is dat opvallend genoeg niet veel minder. Wie zich een beetje 
ziek voelt, gaat meestal gewoon op pad of naar werk. Belangrijkste 
reden: 'Ik voelde me niet ziek genoeg om thuis te blijven.'

Niettemin waarschuwen medici: pas op met kwetsbare mensen, zoals ouderen 
of broze patienten. 'Blijf thuis als je ziek bent, en probeer bij 
verkoudheidsklachten thuis te werken', zegt een woordvoerder van het 
RIVM. Ook ventileren, handen wassen en ­afstand houden staan op het 
lijstje met adviezen.

Corona is weliswaar milder, maar ook extra verraderlijk, zegt viroloog 
Richard Molenkamp (Erasmus MC). 'De nieuwe varianten repliceren snel. Je 
hebt misschien minder klachten, maar maakt dan wel veel virus aan. Houd 
daar rekening mee als je een beetje verkouden bent.'

Want goed om te weten: op uw ­besmettelijkst bent u vlak voor of bij het 
begin van klachten - beginnende keelpijn, wat vaker niezen. Daarna 
blijft men een dag of vier, vijf besmettelijk. Wie met een coronapatient 
in aanraking is geweest, wordt gemiddeld na zo'n drie dagen ziek. Wie na 
vijf dagen nog niets merkt, heeft het virus waarschijnlijk niet 
opgelopen.


4. Testen: kan dat nog?

Bij bezoek aan opa en oma dus toch maar even een zelftest doen? Goed 
plan. De tests werken waarschijnlijk ook bij de nieuwe varianten, denkt 
­Molenkamp. 'Het virus verandert, maar de test meet een eiwit dat 
redelijk stabiel blijft.'

Ook tests die volgens de verpakking over de datum zijn, zullen 
waarschijnlijk nog werken. 'Al zou ik adviseren: als je toch gaat 
testen, koop gewoon een nieuwe. Dan weet je zeker dat je goed zit', zegt 
Molenkamp.

Maar pas op. Nog steeds is de sneltest goed in het virus wel aantonen, 
maar niet erg betrouwbaar in het niet aantonen. 'Een positieve uitslag 
moet je beschouwen als positief. Maar een ­negatieve uitslag wil niet 
zeggen dat je het virus niet hebt', zegt Molenkamp. Het wattenstaafje 
kan het virus bijvoorbeeld hebben gemist. 'Verstandig is dan om later 
nog eens te testen, zeker als je verkoudheidsklachten hebt.'

Testen met een betrouwbare PCR-test kan alleen nog op afspraak bij 
­gespecialiseerde bedrijven: de coro­na­teststraten zijn allang 
opgedoekt.

--------
(c) 2023 DPG Media B.V.