[D66] Slogancratie

[Dr. Marc-Alexander Fluks]

Bron:   Telegraaf
Datum:  16 augustus 2023
Auteur: Roderick Veelo
URL:    
https://www.telegraaf.nl/watuzegt/1738472947/kiezers-gaan-niet-voor-holle-slogans-maar-voor-dadendrang


Kiezers gaan niet voor holle slogans, maar voor dadendrang
----------------------------------------------------------

'Er is een nieuwe generatie politici opgestaan', roepen de kersverse 
fractieleiders Henri Bontenbal (CDA) en Rob Jetten (D66) tegen wie het 
maar horen wil. Verkiezingskoorts gaat weer eens gepaard met abstracte 
beloften. Een hele nieuwe generatie, toe maar. Hoeveel leegte aan 
slogans kunnen kiezers nog verdragen?

De verkiezingen van 22 november markeren het einde van een 
kabinetsperiode waarin zo goed als niets bereikt is. Het laatste 
kabinet-Rutte kwam niet tot oplossingen. Het woningtekort klimt naar 
400.000 huizen. Bouwen wordt belet door een onopgeloste stikstofcrisis. 
De grote vraag op de woningmarkt houdt vooral verband met 
bevolkingsgroei. Het aantal inwoners groeit hoofdzakelijk door 
immigratie. Het kabinet ambieerde geen enkele controle over het aantal 
mensen dat Nederland binnenkomt.

Zo groeit de druk op de woningmarkt, op de beschikbare ruimte en op de 
verzorgingsstaat. En dan is er nog de economische recessie, de hoge 
inflatie en heeft het kabinet de overheidsfinancien niet op orde. 
Daardoor dreigt Nederland voor het zoveelste jaar op rij de NAVO-norm 
niet te halen. Ondanks alle retoriek van Rutte-4 over hoe cruciaal de 
oorlog in Oekraine en de dreiging van Poetin is voor onze veiligheid.


Niet gek

Kiezers zijn niet gek en weten precies wat er op het spel staat. Het 
domste wat politici kunnen doen is de zorgen van burgers negeren; het op 
een na domste is de zorgen beantwoorden met vage beloften en holle 
leuzen. En dat is precies wat er nu gebeurt.

De nieuwe CDA-baas Bontenbal bepleit in zijn presentatiefilmpje 'een 
fatsoenlijk Nederland' en introduceerde de term 'wij-partij'. Het CDA 
als een partij met gemeenschapszin tegenover de 'ik-partijen' elders in 
de Tweede Kamer. Omdat ik het CDA nog ken als grote volkspartij weet ik 
wat Bontenbal bedoelt, maar voor nostalgie is geen tijd als grote 
problemen om echte oplossingen roepen.

Een andere term die u tot 22 november veel zult horen is de 'nieuwe 
generatie'. Bontenbal had het voor zijn optreden in Nieuwsuur zichtbaar 
een paar keer geoefend. Nu alle kopstukken afhaken en niemand anders aan 
het roer van de partij wil staan maakt Bontenbal op televisie van de 
doodsstrijd van zijn partij 'een frisse start' met een nieuwe jaargang.


Nieuwe energie

Nog misplaatster klinkt het schermen met nieuwe tijden uit de mond van 
D66-leider Rob Jetten. Hij heeft het over 'nieuwe kansen' en 'nieuwe 
energie'. Op sociale media zegt hij: 'Een nieuwe generatie staat op in 
de politiek'. Maar Jetten is helemaal niet nieuw. Hij zit als bewindsman 
in het oude kabinet en was al twee keer eerder fractievoorzitter van 
zijn partij.

Reclamemensen en marketeers kunnen u vertellen, dat iets nieuws vooral 
niet iets ouds is. En wasmiddel krijgt nog weleens een nieuwe verpakking 
of een frisdrank een nieuwe smaak, maar in de politiek is 'nieuw' 
meestal een lege term voor valse hoop. Eerder bedacht het 
D66-campagneteam 'nieuw leiderschap'. Misschien kan Jetten eerst 
uitleggen wat dat ook alweer was en waar het gebleven is.

De VVD is wel eens concreter geweest met stevige beloften. Zoals 'Niet 
doorschuiven maar aanpakken', 'Vandalen gaan betalen' en 'Grenzen dicht 
voor wie ze overschrijdt'. Maar hoe concreter de beloften hoe 
gemakkelijker de afrekening als ze niet worden nagekomen. Politieke 
partijen verstoppen zich liever achter abstracte zaken als hoop, nieuw, 
samen en fatsoen.


Leren van de VS

Nu zijn de Amerikaanse verkiezingen op veel onderdelen geen voorbeeld 
voor hier, maar er valt wel iets te leren van Amerikaanse politici. Er 
zijn er met een scherpe neus voor wat er echt leeft onder een 
meerderheid. En met een slogan die dat uitdrukt kun je dan zomaar als 
winnaar uit de bus komen. In Nederland noemen we dat populisme en daar 
wordt op neergekeken. Maar in een democratie mogen kiezers ervan uitgaan 
dat hun vertegenwoordigers luisteren naar de wensen en zorgen van een 
meerderheid?

'Yes we can' was de krachtige slogan van Barak Obama voor een 
Amerikaanse samenleving, die klaar was voor een progressieve draai na 
acht jaar Bush. Ronald Reagan en Donald Trump voelden juist de 
herwaardering voor conservatieve waarden aan en vatten dat samen in 
'Make America great again'. Maar eerst komt de stand van het land en 
daarna pas de slogan en de rest.

Doorslaggevend voor de overwinning van Bill Clinton in 1992 was de keuze 
van zijn strateeg James Carville. De Amerikaanse economie zat in een 
recessie. Gewone Amerikanen maakten zich zorgen over hun baan en hun 
toekomst. Maar de verkiezingscampagne van Clinton zat op een dwaalspoor. 
In de documentaire The war room zien we Carville 's avonds laat alleen 
op het hoofdkwartier van de Clinton-campagne. Hij staart naar het bord 
met verkiezingsthema's en dan valt bij hem het kwartje: 'It's the 
economy, stupid'.

Johan Cruijff zou zeggen: 'Je ziet het pas als je het door hebt'.


Kom met oplossing

Geachte politici, mogen de open deuren en holle slogans de containerbak 
in? Houd u bezig met de grote problemen van Nederland en kom met een 
oplossing.

--------
(c) 2023 Mediahuis